در دستورهای فارسی برخلاف مقوله های دستوریِ «زمان» و «وجه»، به مقولۀ مهم «نمود» توجه کمتری شده است. طبق تعریف، کلیۀ امکانات دستوری که برای بیان این سه مقوله در زبان ها مورد استفاده قرار می گیرد، «معین» نامیده می شود. معین ها از رهگذر فرایند معین شدگیِ افعال قاموسی به وجود می آیند. معین شدگی از انواع فرایند کلی دستوری شدگی است. معمولاً امکانات دستوری حاصل از معین شدگی به صورت کلمۀ نقشی، واژه بست و و...

هدف از انجام این پژوهش، مقایسه توانایی های روانی-زبانی دانش آموزان دختر قوی و ضعیف در حل مسائل کلامی ریاضی بوده است. با توجه به ماهیت موضوع، روش مقایسه ای پس از وقوع به عنوان طرح پژوهش انتخاب گردید. به این منظور به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان مدارس ابتدایی دولتی دخترانه شهرستان هرسین، تعداد 6 مدرسه ابتدایی به طور تصادفی انتخاب شد و سپس به کلیه دانش آموزان پایه سوم مدارس مذکور (1...

این جستار به بررسی گواه نمایی در زبان فارسی معاصر از دیدگاه رده شناسی اختصاص دارد. گواه نمایی مقوله ای دستوری است که نقش آن نشان دادن منبع اطلاع است. در آغاز، این مقولة دستوری و انواع رده شناختی آن معرفی می گردد. با جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مختلف از زبان گفتاری و نوشتاری فارسی معاصر و همچنین متون کلاسیک به دنبال پاسخ این پرسش بوده ایم که آیا گواه نمایی در این زبان به عنوان یک مقولة دست...

دستوری شدن فرآیندی است که طی آن عناصر واژگانی به صورت عناصر دستوری درمی آیند و یا با گذشت زمان دستوری تر می شوند. این فرآیند همواره با مقیدتر شدن اجزاء زبانی همراه است. واحدهای زبانی هنگام تغییر در مسیر دستوری شدن یا بیشتر دستوری شدن، از مراحل معینی تبعیّت می کنند و آن ها را با ترتیب خاصی پشت سر میگذارند: «جزء واژگانی آزاد > کلمه نقشی > واژه بست > وند تصریفی». بنابراین عناصر واژگانی زبان از قبیل...

هنجار در نظم‌های تنسیقی (نظم‌های اخلاقی، اجتماعی، حقوقی و سیاسی) معنای خاصی دارد که در فراگرد عینی، ضمن تکثر مفهومی و مصداقی، هر کدام تعریف ماهوی و شکلی و ضمانت اجرای خاصی دارند. جامعه‌شناسی و حقوق به‌عنوان دو دانش از علوم دستوری، نظم مخصوص به خود را دارند که در فرایند آنها «هنجار» معیار عمل و مبنای شکل‌گیری نظم اجتماعی و نظم حقوقی است. از آنجا ‌که گاهی نظم حقوقی به‌مثابۀ جامه‌ای دیده می‌شود که...

این مقاله به‌ بررسی نقش انواع بازخورد تصحیحی در فراگیری جمله‌های شرطی توسط ایرانیان فراگیر انگلیسی به عنوان زبان دوم می پردازد. پنجاه زبان‌آموز، به طورتصادفی، به پنج گروه 10 نفره تقسیم شدند. غیر از گروه شاهد، دیگر گروه‌ها آموزش مبتنی بر فرم دریافت کردند و سه گروه از آن‌ها افزون بر آموزش مبتنی بر فرم، یکی از انواع بازخورد تصحیحی بازتولیدی، فرازبانی و استخراجی را دریافت کردند. انواع جمله‌های شرطی...

چکیده: مطالعهٔ حاضر به بررسی ترتیب زمانی موقعیت‏ها در زبان فارسی می‏پردازد که با نام سنتی "تطابق زمان دستوری" شناخته می‏شود. در این راستا با به کارگیری چارچوب نظری دکلرک (۱۹۹۱ الف)، و معنی‏شناسی و کاربردشناسی حاصل از قوانین محاوره گریس (۱۹۷۵)، فرضیهٔ مناسبی برای پاسخ به سوالات تطابق فراهم می‏کنیم و نشان می‏دهیم که موقعیت جملهٔ پیرو در حالت بی‏نشان با زمان دستوری نسبی و در حالت نشاندار با زمان دستو...

از جمله مهم‌ترین دغدغه­های مدرسان و پژوهشگران فعال در حوزه‌ی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان، آموزش زمان‌های دستوری است. اولویت­بندی زمان‌های دستوری براساس «بسامد تکرار» می‌تواند تا حد زیادی به تسهیل یادگیریِ زبان‌آموزان کمک نماید. در این پژوهش، مقایسه‌ی میزان بسامد زمان‌های دستوری در دو گونه‌ی «فارسی نوشتاری» و «فارسی گفتاری» صورت پذیرفته است. بدین منظور، گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دان...

تعیینِ مقولة دستوریِ واژه­ های چندنقشی- واژه­ هایی که در نقش چندین مقوله دستوری ظاهر می­شوند، یکی از مشکلات فرا­روی فرهنگ­ نویسان است. ابهامِ مقوله‌های دستوری و هم­پوشی میانِ آن‌ها و برخی فرآیندها مانند حذف، کوتاه­ شدگی و تغییرمقوله از جمله عوامل مؤثر در چندنقشی شدن واژه­ ها هستند. برخی از این عوامل، بر مقولة دستوری واژه­ ها تأثیری پایدار نهاده و برخی دیگر فقط سبب تغییر نقشی می­شوند که در شرایط ویژ...

یکی از مهارتهایی که لازم است دانشجویان آموزش زبان انگلیسی در طول تحصیلات دانشگاهی خود بیاموزند توانایی نگارش متون صحیح و ساختارمند انگلیسی است. تحقیق حاضر به بررسی مقایسه ایی تاثیر سه نوع بازخورد فراشناختی، بازخورد تعاملی معلم، و بازخورد همتایان بر صحت دستوری و ساختارمندی نوشتار دانشجویان کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی می پردازد. آزمودنیهای تحقیق شامل 57 دانشجوی کارشناسی ارشد در سه کلاس نگارش...