یکی از مباحث مهم دستور زبان فارسی که نقش به سزایی در روند کار ترجمه بین دو زبان فارسی و عربی، بازی می کند، چندگونگی «ی» در این زبان است. شاید کمتر زبانی را بتوان یافت که در آن یک حرف تا این حد دارای کارکردهای متنوع و مختلف باشد؛ کارکردهایی که غالباَ کمترین هم پوشی را با هم داشته و کاملاَ با هم متفاوتند. پژوهش حاضر بر آن است تا با ذکر چگونگی مشکل آفرینی این تنوع در نمونه های واقعی ترجمه، تمامی انو...

طبقات­الصوفیه یکی از متون کهن فارسی نوشته شده در حوزة هرات (قرن پنجم هجری) است. این کتاب حاصل املای سخنان خواجه عبدالله انصاری در مجالس وعظ است که به دست یکی از شاگردانش نوشته شده است. بررسی زبان این متن می­تواند برخی نکات زبانی ناگفته دربارة گویش کهن رایج در آن حوزة جغرافیایی را آشکار کند. در این مقاله به «اثرپذیری زبان طبقات از زبان عربی»، به عنوان بهره­ای از مسائل زبانی موجود در این متن پردا...

پژوهش در زمینه ی مترادفات از دوره های اولیه ی زبان وادبیات عربی مورد توجه زبان شناسان و ادیبان بوده است و در این زمینه دانشمندان زیادی قلم فرسایی کردند. برخی وجود ترادف را در زبان تأیید کردند و در این زمینه کتاب هایی تألیف کردند که مشتمل بر لغات مترادف در موضوع خاصی بودند. مانند اصمعی و ابن خالویه. برخی دیگر وجود کلمات مترادف را به کلی نفی کردند مانند ابوهلال عسکری که کتاب معروف خود «الفروق الل...

باگسترش نفوذزبان انگلیسی در عرصه جهانی، علاوه برواژگان ،بسیاری ازساختارها و الگوهای بیانی این زبان به مرورخودرابردیگر زبان ها تحمیل کرده و در موارد قابل توجهی ، این ساختارها به جزئی از این زبان ها مبدل گشته و به طور کامل جای خودراتثبیت کرده است. زبان عربی نیز به سهم خود از این فرایندتقریبا یکطرف بی بهره نبوده است.ازآنجا که از دیدگاه زبانشناسی، زبان فارسی و زبان انگلیسی «هم خانواده»هستند، تاثیر...

یادگیری زبان عربی، جهت فهم قرآن کریم ــ میراث مکتوب فرهنگ و علوم اسلامی ــ بر همة مسلمانان واجب است . برای یادگیری زبان عربی، کتاب­های زیادی با روش­های مختلف در گذشته و حال نوشته شده است. یکی­ازکتاب­های آمـوزش زبان­عـربی(صـرف­ونحو)، کتاب مبادیءالعربیة، تألیف رشید شرتونی، است. این کتاب در چهار جلد، برای چهار سطح نوشته شده و سال­ها است که در دانشگاه­ها تدریس می­شود. از آنجا که نویسندة کتاب مسیح...

تا چندین سده پس از ورود مسلمانان به شبه قاره هند، زبان‌های عربی و فارسی به‌ترتیب زبان دینی و دیوانسالاری مسلمانان بودند. البته نفوذ و گسترش زبان فارسی در این سرزمین در دوره اسلامی، با هیچ زبان دیگری قابل مقایسه نیست.  با این‌حال این زبان‌ها با زبان‌های محلی و عمومی رایج در مناطق مختلف هند نیز در ارتباط بودند و میان آنها داد و ستد و وام‌گیری وجود داشت. برخی از زبان‌های محلی عناصری از زبان‌های فا...

بررسی تطبیقی کلمات اختصاری در فارسی، انگلیسی، عربی و ترکی   علی رضا قلی فامیان[1]   مریم سخنور[2]     تاریخ دریافت: 27/6/91 تاریخ تصویب: 28/7/93     چکیده یکی از فرایندهای عمده در واژه‌سازی، اختصارسازی است که در آن یک حرف یا مجموعه‌ای از حروف جایگزین یک کلمه یا عبارتی طولانی‌ می‌شود. انگیزة اصلی اختصارسازی را می‌توان اصل کم‌کوشی معرفی کرد که بر اساس آن انسان می‌کوشد با صرف کمترین انر...

تلاش برای شناخت ماهیت و منشأ زبان، این توانایی ذاتی انسان، در طول تاریخ امری رایج و مورد توجه دانشمندان بوده است، چرا که موهبت زبان به گونه ای که ما آن را مورد استفاده قرار می دهیم تنها مختص انسان است که او را به لحاظ ژنتیکی مشخص و از سایر موجودات زنده متمایز می سازد. گوناگونی آراء دانشمندان در این زمینه گواهی است بر پیچیدگی بیش از حد زبان چه در عرصه ی ماهیت و چه منشأ، تا آن جا که زبان شناسان و...