رساله آثار علوی ابوحاتم اسفزاری (د. ح. 506-513 ق دربردارند? برخی از دیدگاه‌های ارسطو (384-322 ق.م) است که در روایت عربی آثار علوی وی دیده نمی‌شود؛ زیرا ابن‌بطریق، پدیدآورنده روایت عربی این اثر، برخی جاهای کتاب را ترجمه نکرده و در ترجمه برخی جاهای دیگر نیز خطاهایی شگرف مرتکب شده است. اسفزاری همچنین به نکاتی اشاره می‌کند که در هیچ یک از دو روایت یونانی و عربی نیامده است. از این رو به نظر می‌رسد و...

یکی از مسائل مورد بحث در تاریخ تعلیم و تربیت اسلامی خاستگاه نخستین مدارس در جهان اسلام است.مساجد در کنار نقش عبادی تا اوایل قرن چهارم مهمترین مراکز آموزش عالی در جهان اسلام محسوب می شدند. ضرورتهای مذهبی و آموزشی باعث پیدایش مدارس و انتقال آموزش عالی اسلامی به آنها گردید. تعدّد انواع مراکز آموزشی در جهان اسلام و تعصّبات قومی و مذهبی باعث بروز نظریّات متفاوتی در زمینه چگونگی و مکان پیدایش نخستین مدا...

واژه زندیق نخستین بار در کتیبه کرتیر به کار برده شد و منظور از آن پیروان دین مانی بود، پس از آن برای پیروان جنبش مزدک نیز استفاده شد.این واژه در دوره اسلامی کاربرد بسیار گسترده ای پیدا کرد؛ تا جایی که حربه ای شد برای بیرون راندن رقیبان از صحنه سیاست.بنابراین معنای دقیق این واژه همیشه در هاله ای از ابهام و مورد بحث دانشمندان ایرانی و غربی بوده است.در این مقاله نخست بحث وجه اشتقاق واژه زندیق و نظ...

در دورة عثمانی، نظام آموزشی مبتنی بر مدرسه، با اهتمام سلاطین این سلسله به پیشرفت و شکوفایی فراوانی دست یافت. در این دوره، تأسیس مدرسه جزء مکمل سیاست فتح، به هنگام تسخیر شهرهای جدید بود. مدارس عثمانی با تأسیس مدارس ثمانیه و مدارس سلیمانیه به وسیلة محمد فاتح (855/ 1451 ـ 886/ 1481) و سلیمان قانونی (926/ 1520 ـ 974/ 1566) به اوج پیشرفت و شکوفایی خود رسیدند. امِا از آغاز قرن هفدهم میلادی به علّت ضعف ...

هدف : هدف از این پژوهش بررسی و مصورسازی ساختار فکری حوزۀ موضوعی ترمودینامیک بر اساس بروندادهای دانشمندان ایرانی این حوزه در بازۀ زمانی 1369 تا 1388 (1990 تا 2009) است. روش: جامعۀ این پژوهش را کل ارجاعات انتشارات ایرانیان در این حوزه تشکیل می دهد . نمونۀ پژوهش نیز 1 درصد بالای نویسندگان پایۀ این حوزه هستند. این پژوهش علم سنجی با رویکرد تحلیل هم استنادی نویسنده صورت گرفت و برای تحلیل جایگاه شبکه...

بیمارستان های ایرانی در دوران باستان در امور داخلی و تشکیلات سازمانی خود دارای سلسله مراتب و بخش های مختلفی بودند. این امور و تأسیسات به مرور زمان و با بهره مندی پزشکان ایرانی از دستاوردهای نوین پزشکی حاصل شده بودند. پس از افول دنیای ایران باستان در حوزه ی خلافت اسلامی، بیمارستان هایی نیز در قرون نخستین اسلامی در ممالک مسلمین بنا گردیدند که ساختار و تشکیلات آنها نیز برگرفته از تشکیلات داخلی بیم...

بحث تأثیرپذیری ادیان از یکدیگر همواره از موضوعات مورد توجه دین پژوهان بوده است. در اینمیان، برخی از دین شناسان و تاریخ دانان ادیان، باورهای ایرانی را سرچشمۀ بسیاری از اینگونهتأثیرات به شمار آورده اند. یکی از نظریه های مهم این گروه از دانشمندان باور به تأثیرگذاریباورهای ایرانی بر دین یهود، و از آن طریق بر دو دین مسیحیت و اسلام است. درحالیکه بسیاری ازپژوهشگران برای چنین نظری شواهد و قرائن متعددی ...

بررسی و تبیین اوضاع اجتماعی و فرهنگی پایتخت های اسلامی، جایگاه مهمی درمطالعات تاریخی دارد و تاکید بر غزنه از جهت نقش ویژه ای است که این شهر، در انتقال فرهنگ ایرانی – اسلامی و زبان و ادب فارسی به بخش هایی گسترده از سرزمین هند، ایفا نمود. در این تحقیق سعی خواهد شد، تا با بررسی فعالیت های سلطان محمود غزنوی، نشان داد تا چه اندازه ای در شکوفایی غزنه موثر بوده است، خصوصا با توجه به رقابت¬های پیدا و پ...

قانون برادفورد (1934)، قانون لوتکا (1926) و قانون زیف (1936، 1949) سه قانون برجسته علم اطلاع رسانی و سه قانون کشف شده حوزه اطلاع سنجی هستند (چِن و لایم کیولر، 1986، ویلسون، 1999). قانون برادفورد بر مبنای شمارش ارجاع به نشریات در دو حوزه موضوعی ارائه گردید. لوتکا میزان بهره وری نویسندگان را با شمارش تعداد انتشارات هر یک از نویسندگان در حوزه شیمی و در یک دوره پنج ساله مورد سنجش قرار داد و قانون خو...

گناباد با پیشینه بسیار کهن و با غنای فرهنگی ارزشمند در بردارنده مجموعه گران قدری است که با مطالعه در تاریخ این سرزمین با ابعاد مختلف آن آشنا می شویم. از جمله این ارزشها ظهور و رشد دانشوران و فرهیختکان شیعه گنابادی است. افرادی که هر یک در تاریخ پر فراز و نشیب این سرزمین نقش داشته اند، چون قاسمی گنابادی، پروین گنابادی در علم و ادب، بهلول گنابادی در علوم دینی و مبارزات ستم شاهی، ملاظفر گنابادی و د...