سعدی، در نثر سهل و ممتنعش، معلّم اخلاق و در مثنوی، طرّاح سیاست های رفتار اجتماعی و «رستاخیز ادبی» است؛ وی در بهره گیری از داستان به تبعیّت از آموزش دینی اش که مبتنی بر یافته های قرآنی است، کوشاست. اغلب قصّه ها و حکایت های سعدی در گلستان و بوستان، داستانک تعلیمی محسوب می شوند و داستان مثال تأیید و تأکید مطلب پس یا پیش از خود هستند.       امّا در داستان های بت سومنات و جوان مشت­زن، خود داستان نیز اهمّیّ...

در این مقاله، با اشاره به روایت‏های مجعول تفسیری دربارۀ داستان هاروت و ماروت در آیه 102 سوره بقره، به جنبه‏های اسطوره‌ای این داستان پرداخته‏ایم و به‌ویژه، با توجه به پژوهش‌های خاور‏شناسان درباره این داستان، پیوند آن را با اساطیر و نیز داستان‌های ملت‏های گوناگون، بررسی کرده‏ایم؛ سپس دربارۀ باز‏تاب‌های ادبی و هنری این افسانه، سخن گفته‏ایم و سر‏انجام، تفاوت‌ها و شباهت‏های این داستان را با اساطیر د...

نشانه‏ شناسى از مباحث قابل تأمل در عرصه نقد ادبى است. منتقد ادبى، نشانه را در متن، به مثابه عنصرى معنى‏دار در نظر مى‏گیرد که بر مبناى نظام‏هاى نشانه‏شناختى‏فرهنگى قابل تأویل است. به طور کلى هدف غایى نشانه‏شناسى کشف همین تأویل‏هاى متن است. در این رویکرد که مى‏توان متن را به عنوان نظامى از نشانه‏ها دید که بازشناسى آن‏ها به خصوص در عرصه داستان مدرن، به شناسایى بهتر روایت مى‏انجامد. از پرکاربردترین...

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد....

: پیشینة قصه پژوهشی در ایران مربوط به سالیان دور است. در این پژوهش ها قصه پژوهی در بیشتر مواقع در سطح توصیفی (توصیف قصه) به وسیلة راویان صورت می گیرد. در این مقاله از دیدگاه انسان شناسی تفسیری تداعی شده است که با شیوۀ روایت پژوهشی به تحلیل معانی بر مبنای عناصر اجتماعی خاص در زمان های ویژه پرداخته شود. با چنین رویکردی است که قصه های ترکمنی از منظر اجتماعی- فرهنگی به مثابه عنصر فرهنگی مطالعه می ش...

حکیم نظامی گنجوی از استادان بزرگ و از ارکان شعر فارسی است. در ادب فارسی داستان پردازی، در منظومه های پرآوازة او به اوج خود رسید. از جملة این منظومه ها، مثنوی هفت پیکر یا هفت گنبد است که گاهی بهرام نامه نیز خوانده شده و چهارمین منظومه نظامی است. با نگاهی سطحی به آثار نظامی، این پرسش به ذهن خواننده متبادر می گردد که چگونه شاعری که عمری را در ریاضت و سیر و سلوک روحی و معنوی گذرانده و در روزگار جو...