در لابلای، مطالعه کتب سنّی و شیعه به دو رویکرد متفاوت برخورد می کنیم، از یک سو رجالیان متقدم شیعه در بررسی نقد راویان مذهب مخالف، رویکردی معتدل و نرم خویانه دارند و در مقابل، رویکرد رجالیان اهل سنّت، رویکردی سختگیرانه و تندروانه بوده است. برآیند این برخورد سختگیرانه و بازتاب آن، موجب حذف راویان ثقه و بزرگ شیعه بخاطر گرایش به مذهب تشیع، و به اتّهام انحراف از راه راست، رفض، بدعت و انتقاد از خلفا از...

قابو­س­نامه از قدیمی­ترین و مهم­ترین آثار نثر فارسی پیش از حمله­ مغول است که به همراه شاهنامه­ حکیم ابوالقاسم فردوسی، بسیاری از عناصر و مؤلفه­های فرهنگی و سنت­های ایرانی را به صورتی گسترده و عمیق در خود منعکس کرده‌است. این مقاله سعی دارد با بهره­گیری از روش تحلیل محتوا، هفت مؤلفه­ پربسامد هویت فرهنگی به کار رفته در این اثر را بررسی کند و با متون اوستایی و پهلوی که حاوی مؤلفه­های هویت فرهنگ ایرا...

این مقاله ضمن اینکه به‌مفهوم حضانت و توضیح قلمرو آن می‌پردازد، نخست فلسفه‌ی حضانت را مورد بررسی و تحقیق قرار می‌دهد و به‌دنبال آن، در این که حضانت حق است یا تکلیف، اقوال مختلف فقهای شیعه را احصا می‌نماید. سه دیدگاه عمده در این باره وجود دارد: 1- کسانی نظیر صاحب جواهر(ره) قائلند به‌این که حضانت، حق محض است. او می‌گوید: درادله‌ی فقهی چیزی که دلالت بر وجوب حضانت نماید، وجود ندارد (جواه...

خاندان قائم مقام فراهانی، از جمله خاندانهای معروف اداری و دیوانی ایران در دوره قاجاریه محسوب می شوند. میرزا عیسی قائم مقام (قائم مقام اول) و میرزا ابوالقاسم قائم مقام (قائم مقام دوم) در دوران حکومت و پادشاهی فتحعلیشاه و محمدشاه قاجار ، در عرصه ها و زمینه های گوناگون سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ، تحولات و اصلاحات مهمی را به ثمر رساندند. این رساله به بررسی این مسائل می پردازد که عوامل اصلی...

« اقبال لاهوری » و « ابوالقاسم شابی » از شعرای انقلابی و متعهد بودند که در راه اصلاح  بیدارسازی افکار مردم گام نهادند. این دو شاعر آزادیخواه علیه جور حاکم بر زمانة خود قیام کردند و به قیام علیه ستم متعهد شدند و ب هعلت خفقا نهای موجود در سرزمی نهای در قصاید « ظالم و ظلام » تونس و پاکستان، زبان رمز و کنایه را برگزیدند تا آنجا که مار تعبیر م ی شود. اقبال نیز از « الثعبان » شابی نماد استعمار فرانسه...

موضوعات اجتماعی و سیاسی از دیرباز مورد توجه شعرای ادب فارسی بوده است. درعصر مشروطه با توجه به تحولاتی که درجامعه شکل گرفت، زمینه برای شکل گیری انقلاب ادبی فراهم گردید. از میان شعرای این دوره اشرف الدین حسینی (نسیم شمال)، عارف قزوینی و میرزاده عشقی با پرداختن به نیازهای روز جامعه، ایستادگی در برابر استبداد، حمایت از طبقات فرودست جامعه به گونه ای در برانگیختن مردم برای مقاومت در برابر استبداد و ا...

اعتقاد به مخفی و محجوب بودنِ اولیا‌ء‌الله از چشمِ اغیار، یکی از معدود مسائل مورد اتفاق، در بین اهلِ تصوّف است. باور به این نکته که اولیا در زیرِ قبابِ حق مستور هستند، و تا ارادۀ خداوند، و هم­چنین خواستِ ولیّ در کار نباشد، کسی از وجودِ ایشان باخبر نخواهد شد، باوری رایج و پذیرفته شده در تصوّف و عرفان اسلامی به‌شمار می‌آمده ‌است. مستند اهل عرفان در پایبندی به این باور، حدیثِ قُدسی «اولیایی تَحتَ قِبابی لا یَعرفُهُم...

در این تحقیق مقایسه تصویرسازی دوقله بلند ادب فارسی و تازی و کشف نقاط مشترکی است که در شاهنامه و شعر متنبی وجود دارد. با توجه به وجود زمینه های مناسب اجتماعی - فرهنگی - سیاسی در قرن چهارم و حاکمیت زبان عربی در ایران، خصوصا" خراسان ، و تصویرهای مشترک استخراج شده در این تحقیق، تاثیرپذیری فردوسی از متنبی و یا منابع فکری او را بحث و بررسی می کند.

سام یکی از پهلوانان اسطوره ای ایران زمین است که در آثار ادبی پیش و پس از اسلام چه با نام گرشاسپ و چه با نام سام در آثاری چون روان گرشاسپ، شاهنامه، گرشاسپ نامه و در دوران متأخّرتر در سام نامه شرح پهلوانی های او به تفصیل آمده است . از آنجاکه معیار حماسه در نزد ایرانیان همواره شاهنامه حکیم توس بوده است،طبیعی است که تمام آثاری که پس از آفرینش آن اثر سترگ در همان بحر-متقارب مثمّن محذوف- سروده شده اند...

عمر ابوریشه و عارف قزوینی دو تن از چهره های شاخص شعر معاصر هستند که در روزگاری پر از آشوب و ظلم می زیستند که زندگی آن ها با حوادث و رخدادهای آن عصر، پیوندی محکم خورده بود، اوضاع آشفته ی سوریه و ایران، این دو شاعر را به سمت و سوی دفاع از میهن سوق داد، آن ها با سلاح تیز و برّنده ی شعرشان بر ضدّ بیدادگری ها و ستم های زمانه ی خویش به مبارزه برخاستند و دفاع از ارزش های میهنشان را به طور گسترده در اشعا...