هر سخن گفتنی به شرط حضور سه عامل اصلیِ متکلم، مخاطب، پیام ایجاد می شود و ادامه پیدا می کند. در گذشته ارتباط متکلم و مخاطب به سبب محدودیت باسوادان و عدم امکان تکثیر متن، شنیداری بود. در دوران معاصر به سبب افزونی باسوادان و امکان تکثیر اثر، این ارتباط نوشتاری شده است. نویسنده، متن را در غیاب خوانندگانی که از اطلاعات و احوال آنان آگاهی ندارد، تولید می کند و خواننده در غیاب نویسنده و غالباً بدون اطلا...

نویسندگان، منتقدان‌ ادبی و حتی خوانندگان تعاریف بسیاری از چه‌گونگی پیدایش یک اثر ادبی ارائه داده‌اند. بحث‌ها و پرسش‌‌ها دربارة این‌که یک اثر تا چه اندازه می‌تواند زاییدة روح، عوالم درونی، غریزه، استعداد، عقل و الهامات نویسنده باشد، همچنان ادامه دارند. این مقاله نیز بر آنست تا به بررسی و مطالعه دربارة آفرینش ادبی، از دیدگاه دو نویسندة صاحب نام اوایل قرن بیستم، مارسل پروست و موریس بارس، بپردازد. ...

تاریخ‌گرایی نوین، تاریخ را روایتی داستانی و یک محصول "ذهنی" و بازگویی واقعیّتی می‌داند که در ذهن نویسنده شکل گرفته‌است و نویسنده در آن دخالت دارد. زبان‌شناسان ساختارگرایی چون رومان یاکوبسن بر مبنای شیوه‌های ساختارگرایی، روایی و ذهنی‌بودن متون تاریخی را بررسی کرده‌اند. یاکوبسن با تکیه بر این‌که ابزار مورّخ، زبان است، معتقد است که او با وجود تلاش برای آشکار نکردن خود در متن تاریخی، عناصری از این اب...

کارکرد ابهام در فرایند خوانش متن تألیف فروغ صهبا، پیچیدگیها و  شگردهای روایی در مبهم ساختن داستان را بررسی کرده است. «ابهام» صنعتی است در نوشتار که بنا به مقتضیات نویسنده و متن، میتواند عنصری جوهری و ذاتی یا ترفند ادبی تلقی شود. به رغم تلاش نویسنده در ارائه شواهد بسیاری از شگردهای ابهام آفرینی در داستان مدرن، ایراداتی به کتاب وارد است. پراکندگی و ضعف طبقهبندی مطالب در ساختار کتاب و تلقی نادرست ...

صادق چوبک از جمله بنیانگذارانِ داستان کوتاه در ایران است. نقش ادگار آلن­پو نیز به عنوان بنیانگذار اصول و مبانی ساختاری داستان کوتاه در جهان انکارناپذیر است. چوبک نخستین کسی بود که شعر مشهور «غراب» از آلن­پو را ترجمه کرد.در مقالۀ حاضر، برخی وجوه شباهت و تفاوت درونمایه و ساختار داستان های کوتاه دو نویسنده بررسی شده است. نتایج نشان داده است که صادق چوبک، همانند صادق هدایت، از آلن­پو تأثیر گرفته است...

مقاله‘ ابتدا به بررسی زندگی شخصی و ادبی فیودور داستایفسکی و سپس با توجه به شرایط زندگی نویسنده‘ به علل گرایشات مذهبی نویسنده که منجر به خلق آثار مذهبی و فلسفی وی شده اند‘ می پردازد. در ادامه به دلیل علاقه و روی آوری نویسنده به قرآن که نخستین با ردر تبعید با این کتاب آسمانی آشنا شد‘ اشاره می شود. آشنایی با شرق شناسان‘ علاقه به مشرق زمین و تأثیر پذیری از مطالب ادبی قرن نوزده دربارة دین اسلام و پی...

مقالة حاضر تلاشی است در جهت نقد و تحلیل کتاب زنان پرده نشین و نخبگان جوشن‏پوش نوشته فاطمه مرنیسی. نویسندة کتاب با تکیه بر دو منبع تاریخی؛ تاریخ طبری و سیرة ابن هشام تحلیل‏های خود را ارائه کرده است. محدودیت منابع مورد استفاده نویسنده و عدم اتقان علمی آنها، همچنین عدم رعایت شاخصه‏های پژوهش در تحلیل و نقد مطالب، کتاب حاضر را از جهات بی‏شماری قابل تأمل ساخته است. اما لغزش نویسنده در چند جا نمود بی...