در اواسط قرن سوم، امرای سامانی توانستند حکومتی را پایه گذاری کنند که به عصر طلایی بعد از اسلام شهرت یافته است. آنان با بهره گیری از مشروعیت دینی ، ملی و تساهل و تسامح مذهبی، بخارا پایتخت خویش را پایگاه فرهنگی و کعبه آمال دانش دوستان و دانشمندان زمان خویش ساختند . آنان با تثبیت حاکمیت مرکزی و تقویت نظام های کشوری و همچنین دیوان سالاری نوین توانستند زمینه های لازم جهت گسترش فعالیتهای علمی و فرهنگ...

امام علی(ع) و رویکرد مردمی به مقوله حکومت و خاستگاه آن دکتر علی محسنی چکیده: این نوشتار درصدد آن است تا بنیانهای نظری و عملی مفهوم مردمسالاری دینی به عنوان یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران و مفاهیم نوینی که در ادبیات و گفتمان سیاسی کشورمان در سالهای اخیر مطرح شده را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور مؤلفه ها و لوازم تحقق مردمسالاری دینی نظیر تعلق حکومت به مردم و نقش تعیین کننده مردم د...

پرسش‌های اصلی که در این نوشتار در پی پاسخگویی به آنها هستیم به شرح زیر عبارتند از: 1. رهبری شیعه و شیعیان در قبال نتیجه شورای پیشنهادی عمر و انتخاب عثمان چه موضعی در پیش گرفتند؟ 2. در خلافت عثمان کدامین صحابه و تابعین شیعی و برخاسته از کدام مناطق و شهرها به مبارزه با دستگاه خلافت و طرح دیدگاههای خود در ابعاد مختلف مبادرت ورزیدند؟ 3. در اندیشه و باورهای شیعیان این دوره امام علی(ع) از کدامین ویژگ...

تحقیق حاضر بررسی شخصیت و عملکرد فردی، سیاسی، اجتماعی عبدالله معروف به (ابوبکر) از جاهلیت تا دوران خلافت را در بر گرفته و کارکرد مدت حیاتش را از زاویه های مختلف مورد نقد و بررسی داده است. فصل اول: زندگانی فردی و اجتماعی ابوبکر قبل از اسلام، فصل دوم: جایگاه اجتماعی و عملکرد ابوبکر در عصر رسالت، جایگاه اجتماعی ابوبکر در عصر خلافت، فصل چهارم: عملکرد سیاسی ابوبکر در ایام خلافت.

بحث و گفتگو درباره خلافت و امامت یکی از مهمترین و دیرین ترین بحث ها و گفتگوهایی که در جهان اسلام پس از رحلت پیامبر9میان مسلمانان مطرح شده است که علمای شیعه و اهل سنت در این زمینه با هم اختلاف نظر دارند. از نظر شیعه، مقام امامت غیر از خلافت(جانشینی پیامبر) است ولی از نظر اهل تسنن، مقام امامت چیزی جز منصب خلافت نیست.

مردم کوفه در طول خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) نقش مهمی در تاریخ خلافت اسلامی ایفا نمودند. مسئلة اساسی که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است شناخت دلایل حمایت اهل کوفه از امام(ع) در برهه هایی از خلافت وی و بررسی عوامل تداوم نیافتن آن توسّط گروه هایی از مردم این شهر است. سؤالات پژوهش عبارتند از: 1- تداوم نیافتن حمایت از امام(ع)، ریشه در چه عواملی داشت؟ 2- آیا عدالت امام با مناسبات اجتماعی – اقتصاد...

پس از فروپاشی عباسیان در بغداد، دستگاه خلافت در سال 659 هجری قمری به مصر انتقال یافت و تا حمله سلطان سلیم در سال 923 هجری قمری پایدار ماند. اقبال جامعه مصر به خلافت عباسی برآمده از زیر ساخت­های تاریخی و اجتماعی خاصی بود که محتاج تحلیل و بررسی است. پرسشی که این مقاله حول محور آن سامان یافته، این است که جامعه مصر با کدام زمینه ها و بسترهای تاریخی به تاسیس و تجدید خلافت عباسی در این سرزمین راغب شد...

در میان دیدگاه‌ها درباره خلافت و امامت به‌عنوان یکی از چالشی‌ترین مسائل اسلام، آرای شاه ولی‌الله دهلوی، یکی از مهم‌ترین نظریه‌پردازان مسلمان اهل تسنن شبه قاره هند، به‌دلیل نوآوری‌های خاصی که دارد، از جایگاه خاصی برخوردار است. دهلوی در زمینه خلافت و امامت با ارائه تعریفی جدید آن‌را واجب کفایی دانسته‌ و سپس همسو با امامیه، البته با دلایلی دیگر، خلافت و امامت را جزو اصول دین بر‌می‌شمارد. با این حا...

مردم کوفه در طول خلافت امیرالمؤمنین علی(ع) نقش مهمی در تاریخ خلافت اسلامی ایفا نمودند. مسئلة اساسی که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است شناخت دلایل حمایت اهل کوفه از امام(ع) در برهه‌هایی از خلافت وی و بررسی عوامل تداوم نیافتن آن توسّط گروه‌هایی از مردم این شهر است. سؤالات پژوهش عبارتند از: 1- تداوم نیافتن حمایت از امام(ع)، ریشه در چه عواملی داشت؟ 2- آیا عدالت امام با مناسبات اجتماعی – اقتصاد...

چکیده شناخت فرقه ناجیه از میان فرق اسلامی منوط به استدلال صائب و بکارگیری روش صحیح در امامت خاصه است. نگارنده با توجه به مقایسه و بررسی روش های مختلف در صدد ارائه راهکار مناسبی است که بتوان با لحاظ نمودن آن، مساله خلافت و حکومت را در تمدّن اسلامی آتی حل نمود  به گونه ای که ارتباط خاصّی میان روش نقلی حدیثی با اجماع و شورا برقرارباشد. با بررسی ملاک های شناخت امام در بین فرقه های مختلف در صدد پاسخ ...