اساس و موضوع اصلی منظومه های عاشقانه، عشق و محبت است و از آنجا که از دید عرفا عشق و غیرت ملازم همدیگرند، در این منظومه ها شاهد موارد گوناگون غیرت ورزی شخصیت ها هستیم. در منظومه ویس و رامین، موبد و ویرو و رامین رقیبانی هستند که بر سر تصاحب ویس به جدال با یکدیگر می پردازند و گاه در این راه دچار غیرت می شوند و حتی گاه کار به جنگ و لشکرکشی می کشد. همین رشک و غیرت بین گل و ویس بر سر رامین نیز وجود د...

چکیده خسرو وشیرین ، شخصیت هایی تاریخی هستند اما از فرهاد ردپای محوگونه ای در برخی متون بر جای مانده است وجایگاه تاریخی او لغزان وقابل تردید می نماید . شیرین در داستان نظامی ، شخصیتی آرمانی دارد که با روایت های تاریخی نزدیک به روزگار نظامی چندان همسو نیست. با نگاهی دقیق به خسرو و شیرین می توان دریافت که نظامی شیرین را عامدانه تطهیر می کند و با این روش الگویی از معشوق آرمانی به دست می دهد. بن مای...

هنگامی که محور سخن شاعران موسیقیدان باشد،اگرچه می توان نام بسیاری را آورد ؛ اما پیرامون رودکی ، نظامی ، مولوی و حافظ، با قطعیت بیشتری می توان گفتگو کرد، اولین دلیل را خود شاعران در اشعارشان فریاد می زنند و علت دوم کارهای پژوهشی است که درباره ی موضوع موسیقی در آثار ایشان انجام شده است. نظامی با وجـــود سرودن بیش از هزار بیت دارای اصطلاحات موسیقی، ذکر انواع موسیقی بزمی ، رزمی ، درباری و مجلسـی ،...

دراین پژوهش،به بررسی شخصیت های دو اثرنظامی،خسرو وشیرین (غنایی)واسکندرنامه(حماسی)به صورت جداگانه پرداخته شده است.واین شخصیت ها ازدیدگاه های مختلف مورد بررسی قرارگرفته اند.فصل اول شامل کلیاتی درباره شخصیت پردازی وشناخت انواع شخصیت هاوهمچنین آشنایی با تعاریف داستان و انواع آن مانند غنایی و حماسی است.فصل دوم دربرگیرنده شخصیت پردازی درخسرو و شیرین وتوصیف شخصیت های این داستان غنایی است.سپس درپایان ای...

در این پژوهش برآنیم تا عنصر فضاسازی را در منظومه ­ی داستانی خسرو و شیرین مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم؛ بدین منظور چهار موضوع از جمله فضای آغاز داستان، فضاسازی شخصیتی، رویدادی و مکانی را گزینش کرده ایم تا با استفاده از نشانه های زبانی و تصویری که در تداعی و القای مضمون مطرح شده در هر داستان نقش دارند، هنر نظامی را در زمینه ی فضاسازی نشان دهیم. نظامی برای هر یک از قسمت های داستان خود فضاهای مناسب...

این رساله با روش کتابخانه ای وباهدف بررسی نحوه وچگونگی شکل کیری جنبش مزدکی در زمان ساسانیان وعلل به وجود امدن انها مورد بررسی قرار گرفت این تحقیق شامل پنج فصل و یک نتیجه گیری می باشد در فصل اول که شامل کلیات طرح می باشد شامل فرضیه ها و سوالات و بیان مساله اهداف و دیگر موارد مربوط به موضوع می باشد . در فصل دوم به زمینه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی به وجود آمدن این جنبش پرداخته است این زمینه ها ...

در روند تبدیل کلام از سطح عادی به سطح ادبی و هنری، تصاویر شاعرانه ‏یا صور خیال نقشی انکارناپذیر دارند. تصویر آفرینی های هر شاعر، ریشه در زندگی ‏بیرونی و درونی و شخصیت آن شاعر دارد که آگاهانه یا ناآگاهانه در شعر او تجلی ‏می یابد.‏ از برجسته ترین زمینه های استفاده از تصاویر، توصیف طبیعت است. در ‏میان توصیفات متنوع و رنگارنگ از طبیعت در شعر فارسی، منظره ی طلوع و ‏غروب، درخششی خاص دارد.‏ هدف کلی ای...

نظامی­در پنج گنج­بویژه در «خسرو و شیرین»شاهکاری­در ادب­غنایی­آفریده است که هرگز شیرینی آن از خاطر محو نمی شود. ماجرای عشق را در بسیاری ازآثار ادب غنایی دیگر نیز می توان یافت ولی هیچکدام به پرمایگی روایت نظامی نیست. حتی لیلی و مجنون خود نظامی هم به پای خسرو و شیرین او نمی رسد. جانمایه­ی این شاهکار در پرورش شخصیت شیرین است که نسبت به همتایانش درسایر معاشیق از پختگی و کمال بیشتری برخوردار است. نظا...

اصطلاح نمایه را نخستین بار رولان بارت فرانسوی در نیمۀ دوم سدۀ بیستم میلادی وارد حوزۀ روایت­شناسی کرد. از نگاه بارت ساختارگرا، نمایه یکی از انواع کارکردها در متن روایی است. این گونه، هرچند از نظر کنشی ضعیف است، برای تقویت فضا و رنگ و روانشناسی شخصیت­ها، واحد بسیار ضروری و تکمیلی روایت است. نمایه با این­که از دل ادبیات داستانی مدرن غرب باز نموده شده، در ادبیات کلاسیک فارسی نیز وجود داشته است. نما...

از جمله منابع تاریخی برای درک تحولات دوره‌ی ساسانی، آثار به‌جا مانده از مورخان بیزانس است که به لحاظ وجود اطلاعات مهمی که مشابه آن را در دیگر منابع نمی‌توان یافت، حائز اهمیت است.یکی از مهم‌ترین این منابع، تاریخ تئوفیلاکت سیموکاتا است که تاکنون درباره‌ی آن در مطالعات تاریخ دوره‌ی ساسانی، پژوهشی مستقل به عمل نیامده و تا حدودی ناشناخته باقی مانده است.موضوع این اثر، مناسبات ایران و بیزانس در اواخر ...