مرگ، جایگاهی اساسی در دستگاه اندیشه ی بشری دارد و چیستی و حقیقت آن از دیرباز دغدغه ی ذهنی انسانها بوده و هست . اندیشمندان اسلامی با استناد به آموزه های دین، مرگ را امری وجودی دانسته اند و آن را حیات دیگر تعریف کرده اند در این نوشتار نوعی خاص از مرگ، با عنوان مرگ اختیاری مورد مداقه واقع گردیده است. صاحب نظرانی چون ابن عربی، شیخ اشراق و ملاصدرا نام ولادت ثانیه بر آن نهاده اند و اهلیت آن را به شای...

آیا ملاک دینی‌بودن یک تمدن و از جمله تمدن اسلامی، امور باطنی و ایمانی در آن تمدن است یا ابعاد ظاهری و دینی هر تمدنی ملاک دینی بودن آن را به دست می‌دهد؟ مدعای این مقاله آن است که تمدن اسلامی از نقطه اسلام و امور ظاهری دینی آغاز می‌شود (عیار تمدن اسلامی) و در نقطه ایمان و امور باطنی دینی به کمال می‌رسد (اساس تمدن اسلامی). اسلام (از به زبان آوردن شهادتین تا عمل به مناسک دینی) به‌عنوان آسان‌ترین مع...

چکیده به تحریک هیجانی فرد همراه با نگرانی و ترس، اضطراب و استرس گفته می شود و از دغدغه های اساسی جوامع امروزی است. در این نوشتار سعی شده است با بهره گیری از آیات قرآن کریم و نظرات مفسران و دیدگاه های مکاتب مختلف روان شناسی، ماهیت و نشانه های اضطراب شناسایی و روش های مدیریت آن بررسی شود. روان شناسان با توجه به مکاتب مختلف روان شناسی مانند: روان کاوی، رفتارگرایی، و دیدگاه شناختی و با ارائه راهکا...

سبک رهبری تحول آفرین یکی از سبک های جدید و مؤثر رهبری در محیط­های پویا و ناپایدار جامعه جهانی امروز می­باشد. در ادبیات مربوط، دو نوع رهبری تحول­گرای موثق و کاذب معرفی شده است.  در این پژوهش سعی بر آن است که با مطالعه تطبیقی متون اسلامی و غربی در این زمینه، آموزه­های دینی مؤثر در شکل­گیری رهبری تحول­گرای موثق شناسایی شود. جهت دستیابی به این هدف، با استفاده از تکنیک دلفی فازی و با کمک گرفتن از 12...

آیات 53 ـ 52 یوسف به دفاعیه یکی از طرفین درگیر در قضیه کام‌جویی زنانه از یوسف× اشاره دارد. گوینده دفاعیه به «نفی تحقق خیانت در غیب» و «تمایل نفس اماره به سوء» برای توجیه برائت خود از قضیه کام‌جویی تاکید دارد. گوینده این دفاعیه و تناسب میان این دو بخش از دفاعیه گوینده به روشنی مشخص نیست. این مقاله به بازپژوهی و ارزیابی رویکرد تفاسیر امامیه در تعیین گوینده و تناسب این دو بخش دفاعیه است. نتایج پژو...

در طرح ادیان توحیدی، ایمان به خدا و عالم غیب از مهم­ترین حقایقی است که مسیر انسان را در جهت رسیدن به نیک بختی هموار می‌سازد. بر پایه تحلیل هستی‌شناسانه ایمان در حکمت متعالیه، میان ایمان و علم چنان پیوندی برقرار است که احکام علم از جمله مختصات هستی‌شناختی آن چون وجودی بودن، ذو مراتبی و قاعده اتحاد را نیز می‌توان به حقیقت ایمان نسبت داد. گرچه در فهم اولیه کلمات صدرالمتألهین حقیقت ایمان از شئون عق...

انسان موجودی شریف، گران‌سنگ و دارای ارزش و کرامت ذاتی است. اولین و اساسی‌ترین مبنای کرامت ذاتی انسان از نگاه حضرت امام خمینی (ره)، وجود خاص اوست؛ چرا که وجود بماهو وجود از آن جهت که صادر از حق تعالی -که وجود علی‌الاطلاق است- خیر و شریف بوده و منبع هر خیر، شرف و بزرگی نیز اوست. وجود حقیقت واحد مراتبی دارد. نخست اینکه مرتبۀ وجودی انسان در مقایسۀ با سایر کائنات، بالاتر و در نتیجه از کرامت ذاتی بیش...

انقلاب و به‌ویژه دفاع مقدّس، با ظرفیّت‌های خود؛ از جهت رهبری الهی، اعتقاد به غیب، توجّه به آموزه‌های قرآنی،گرایش‌های معنوی-عرفانی و وجود جوانان شهادت‌طلب، زمینه‌هایی را فراهم نمود تا مضامین عرفان در ادب پایداری بازتاب یابد؛ در این میان، قزوه، شاعر آیینی ‌معاصر، با اشراف به حوزۀ درون‌دینی و ادب سنّتی، توانست به خوبی در این حیطه راه‌یابد؛ چنانکه کاربرد واژگان و اصطلاحات عرفانی در شعر او دارای بسامدبا...

در جهان‌بینی ارائه شده از سوی قرآن کریم هستی، حقیقتی ذو مراتب و در طول و غیرمنفک از یکدیگر است؛ بدین‌صورت که مراتب نازله آن، رقیقه و تمثل‌یافته مراتب بالاتر هستند؛ این مراتب مربوط به نشئه غیب بوده، ثابت و زوال‌ناپذیرند و رابطه بین آنها رابطه‌ای طولی و اطلاق و تقییدی است و تنزل از مرتبه عالی به مرتبه پایین به نحو تجلی است. قرآن کریم به‌عنوان تجلی و ظهور علم خدای سبحان نیز چنین هویتی دارد؛ قرآن د...

نظریه تجلی در زمره تأثیرات یا تقلیداتی است که بهاییت از عرفان داشته است. طبق تعالیم آیین بهاییت، عالم هستی از سه مرتبه تشکیل شده است؛ عالم حق، عالم امر و عالم خلق. منظور از عالم حق ذات باری تعالی است که غیب مکنون است و از شدت تنزه هیچ ارتباطی با عالم هستی ندارد. در نظریه تجلی، برای رفع نیاز عوالم دیگر به ذات حق واسطه‌ای به نام مظهر امر در نظر گرفته می‌شود که محل تجلی اسمای الاهی است. پیامبران ا...