میراث دینی در همه­یاشکال و نزد همه­ی ملت ها، یکی از مصادر مهم الهام شعری به شمار می‌آید و شاعران، در بسیاری از موضوعات و آثار ادبی خود از میراث دینی استمداد نموده‌اند که در این میان یکی از پرکاربردترین نمادهای دینی، پیامبران الهی می­باشند. شاعران در کاربرد نمادین شخصیت های پیامبران با پررنگ ساختن ویژگی‌های برجسته­ی حیات آنان  همچون رنج وعذاب مسیح(ع) و صبر ایوب(ع) ضمن اشاره به شخصیت های دینی از...

غیر از شناخت گفتمان سیاسی امامان معصوم شیعه(ع) که در تعارض با گفتمان سیاسی امویان و عباسیان بود، توجه به عنصر مقتضیات زمانه یا فضا و شرایط حاکم بر دوره آنان ضرورت تام دارد. زیرا تأثیر این عنصر، سبب اختلاف در مواضع و عملکرد سیاسی آنان در دوره‌های مختلف تاریخی است. در این پژوهش برآنیم با استناد به شواهد تاریخی و تحلیل آنها، تأثیر عنصر زمانه را به‌لحاظ سیاسی، بر مواضع سیاسی امام موسی کاظم(ع) بررسی...

بسیاری از جوامع دینی در سیر تکوین خود، به مکاتب گوناگون تقیسم می شوند. دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست . پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) اختلافاتی میان مسلمین روی داد که در آینده ای نزدیک جامعه اسلامی را به دو گروه شیعه و سنی تقسیم کرد. از همان آغاز این دو گروه در مقابل یکدیگر قرار گرفته و سیاستهای خلفای اموی، عباسی نسبت به جبهه مخالف خود یعنی شیعه آغاز گردید. ائمه شیعه در شرایط مختلف سیاسی و ...

تصویرسازی موضوعات و نسخ مذهبی، از دیرباز مورد توجه نگارگران قرار داشته است. از این میان تصویرسازی قصص قرآنی در نسخ مختلف مذهبی، تاریخی و ... جایگاه ویژه ای دارد. پژوهش حاضر از میان سایر قصص قرآنی، چگونگی تصویرسازی داستان زندگی موسی (ع) مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور با هدف معرفی و تجزیه و تحلیل نگاره های به جامانده از زندگی موسی در نگارگری ایرانی تا قبل از دوره معاصر و به جهت تصویرسازی مع...

بند باز نتردام افسانه ای بسیار قدیمی به زبان لاتین است که در قرن سیزدهم میلادی گوتیه دو کوانسی (شاعر فرانسوی) آن را به فرانسۀ میانه ترجمه کرد و پس از آن چندین بار بازنویسی شد. این داستان از جهت مضمون و ساختار داستان (طرح و پیرنگ، شخصیت پردازی، زاویۀ دید، گفتگو، صحنه پردازی و...) شباهت های فراوانی با داستان موسی (ع) و شبان در مثنوی مولوی دارد. درون مایۀ اصلی دو داستان، تقابل نگاه یک انسان ساده د...

اندلس به عنوان غربی ترین منطقه از سرزمین های اسلامی از جایگاه و اهمیت ویژه ای نزد مسلمانان برخوردار بوده و همانند دیگر مناطق مورد توجه گروه ها و فرقه های مختلف از جمله شیعیان قرار داشت، اما به دلیل سلطه امویان بر آنجا و دشمنی آنان با علویان و جریان های منسوب به آنها و نیز گسترش مذهب مالکی، اندیشه های شیعی با سرکوب شدید مواجهه شده و اجازه ظهور و بروز نمی یافتند. در چنین فضایی دانشمندان هم یا به ...

عباسیان از فرزندان عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر اکرم (ص) بودند.در برخی منابع آمده است که عباس تا زمانی که در مکه بود اسلام نیاورد و در برخی از منابع آمده است که مسلمان شده بود اما اسلام خود را پنهان می داشت و تقیه می کرد.در جنگ بدر با مشرکان همراه بود و اسیر شد اما با پرداخت فدیه آزاد شد . در سال هشتم هجرت که حضرت محمد(ص) عازم فتح مکه شد به وی پیوست و از آن پس همراه او بود.در رحلت پیامبر(ص) و...

چکیده: سرچشمة مضامین شاعرانه مختلف و متنوع است؛ اسطوره، تاریخ، فرهنگ، قصص و...؛ و یکی از شاخصه های آثار ماندگار ادبی، استفادة هنرمندانه شاعر یا نویسنده از این مضامین و بن مایه ها است. داستان ها دارای ظرفیت های ویژه ای برای بیان مسائل حکمی و تعلیمی بوده اند. استفاده از داستان و قصّه در دوره های مختلف ادب فارسی رواج داشته است و شاعران و نویسندگان از آن برای بیان معانی و مضامین گوناگون سوده برده ...

حکایت سفر پرفراز و نشیب حضرت موسی(ع) به سوی عبد صالح(ع) در سوره کهف از داستانهای پرمفهوم و پررمز و راز قرآن کریم است. بهره‌‌گیری هنرمندانه از عناصر داستانی و اشارات و مبهماتی که در قصه وجود دارد به زیبایی مجموعه و کل داستان افزوده است که مقاله حاضر با هدف نشان دادن ساختار ادبی داستان و آشنایی عمیق‌‌تر با آیات آن نگاشته شده است و از آنجا که قصه نکات تربیتی و آموزنده بسیاری را در خود جای...

از آنجا که خداوند متعال قرآن کریم را برای هدایت بشر نازل کرده است، در بیان معارف این کتاب آسمانی از روش‌های متعدد و متنوعی استفاده نموده است. یکی از رایج‌ترین روش‌های بیان معارف قرآن استفاده از قالب قصه است. قصص قرآن علاوه بر آنکه سرشار از حکمت و عبرت‌آموزی هستند، از نظر ساختاری هم از قواعد خاصی پیروی می­کنند. از این رو محققان داستان­های قرآنی را از جهات گوناگون همچون کوتاهی و بلندی، ایجاز، تکر...