از زمان انتشار کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک (۱۹۲۶م) اثر صدرالدین عینی که با نام ابوعبدالله رودکی گشایش یافته بود، این شاعر بزرگ در فضای تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب شد. در اوایل سال ۱۹۲۶م، وزارت معارف جمهوری تاجیکستان در نوروی تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام کرد. این مقاله که به مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده ست، تاریخچۀ پاسداشت این شاعر بزرگ را در میان قوم ت...

موسی‌ رجب‌اف از خادمان بزرگ حزب کمونیست و ملت تاجیک و ازجملة شخصیت‌هایی است که در ساختار حیات اجتماعی تاجیکستان و به خصوص در عرصة علم و فرهنگ آن سهمی بسزا داشته است. در این مقاله نگارنده پس از بیان شرح‌حال استاد، به معرفی و تبیین آثار او پرداخته است. رجب‌اف در طول عمر خود در تشکیلات گوناگون حزب کمونیست و دولت آن‌روز تاجیکان، تاجیکستان شوروی، به‌ویژه در مؤسسه‌های علمی و آموزگاری جمهوری، به‌عنوان...

این مقاله با هدف معرفی استاد صحنۀ تاجیک و هنرمند شایستۀ جمهوری تاجیکستان، محمود اسکندر طاهری، به نگارش درآمده است. طاهری به سال 1925م در شهر مشهد به دنیا آمده و ایام طفولیت را در این شهر عظیم صنعتی، تجارتی و فرهنگی گذرانده است. وی در سال 1943م رشتة هنر تئاتر را در مشهد به اتمام ‌رساند. این سال‌ها در حیات سیاسی ایران سال‌های پرطغیان سیاسی محسوب می‌شود. در همین زمان است که دست حوادث محمود طاهری ر...

 از سال 1872م، محققان شرق‌شناس به تحقیق در زمینة فولکلور تاجیک و فرهنگ مردمی پرداختند. از سال 1872م تا آغاز سال 1920م، تعداد عمومی پژوهش و طبع و نشر فولکلور تاجیک از 77 نگذشته است. درواقع، تحقیق و انتشار ایجادیات شفاهی (نظم و نثر شفاهی) خلق در سال‌های بیست، در زمان شوروی وسعت یافت؛ به‌طوری که در این سال‌ها تعداد تحقیق و چاپ این آثار به شصت اثر رسید و در شهر دوشنبه مراکز تحقیق فولکلور تاجیک ایجا...

این مقاله که به‌مناسبت چهارمین سال تجلیل «روز رودکی» به نگارش درآمده است، تاریخچۀ پاس‌داشت این شاعر بزرگ را در میان قوم تاجیک بررسی می‌کند. نخستین بار بعد از نگارش کتاب نمونۀ ادبیات تاجیک تألیف صدرالدین عینی بود که رودکی در جمهوری تاجیکستان همچون رمز افتخار میراث فرهنگ و ادب گردید و در اوایل سال ۱۹۲۶م وزارت معارف جمهوری مختار تاجیکستان در نوروز تأسیس و تجلیل «روز رودکی» را اعلام نمود. ...

متن حاضر درصدد بررسی شرایط آنومیک و مشارکت اجتماعی جواناندر دو کشور ایران و تاجیکستان بوده است. از این منظر، پس از بسط فضای مفهومی موضوع، از رویکردهای نظری آنومی اجتماعی امیل دورکیم، تئوری بی‌سازمانی اجتماعی رابرت مرتن و تئوری احساس از‌خود‌بیگانگی ملوین سیمن برای تبیین موضوع استفاده شده است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 768 نفر از جوانان 20‌ـ 29 ساله که از طریق روش...

در دین مبین اسلام به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی مسلمانان توجهی خاص می‌شود. نگاهی به مراسم و مناسک این دین، مانند برگزاری نمازجمعه و نماز‌های جماعت پنج‌وقته نشان می‌دهد بسیاری از آن‌ها را به‌تنهایی نمی‌توان به‌جای آورد و به اجتماع و مشارکت همگانی نیاز دارد. از دیگر سو، با توجه به شرایط کنونی کشور تاجیکستان، تهاجم فرهنگی و گرایش جوانان مسلمان به ادیان دیگر و غیره، مسجد، به‌عنوان مهم‌ترین مکان مذ...

هرچند بین ملت ایران و تاجیکستان ریشه‌های عمیق تاریخی و اشتراکات فرهنگی و ادبی و زبانی وجود دارد، متأسفانه رشد این مشترکات در طول تاریخ برای تاجیکان یکسان نبوده است. در دوران حاکمیت شوروی، رهبران وقت کشور با تغییر الفبای فارسی به لاتینی و سپس سیریلیک تیشه بر ریشۀ فرهنگ و علم و ادب مردم تاجیک زدند و به جدایی آن‌ها از میراث گران‌سنگ کهن خود منجر شدند؛ بنابراین، زمانه ایجاب می‌کرد تا راه‌های برون‌ر...

به‌وجود آمدن اصطلاح «ادبیات تاجیک» در سال ۱۹۲۴م سبب دوری تاجیکان از اصطلاح تاریخی «ادبیات فارسی» شد؛ ازهمین‌رو، برای از میان بردن کج‌فهمی‌ها و اغواگری‌ها اصطلاح «ادبیات فارس- تاجیک» به‌وجود آمد که هم مضمون چندهزارسالۀ «ادبیات فارسی» را انعکاس می‌داد و هم ترکیب نوزاد «ادبیات تاجیک» را هم‌معنای آن می‌کرد. در این زمینه توجه به هم‌بستگی ترکیب‌های ادبیات فارسی و ادبیات تاجیک بسیار حائز اهمیت است. هم...