استدلال اصلی این نوشتار تاثیر نفوذ ابرقدرت ها و نظام بین المللی بر شروع، تطویل و پایان جنگ ایران و عراق است. بدون شک تمامی ابرجنگ ها، متاثر از نوع گفتمان حاکم بر نظام بین الملل و نوع سیاست کشورهای بزرگ است. بالطبع جنگ ایران وعراق از این مورد مستثنی نیست. شروع تهاجم ویرانگر عراق علیه خاک میهمان تا حد زیاد بر عناصر و مولفه های خارجی و اصول و قواعد نظام بین الملل آن زمان بستگی داشت. به عبارتی این ...

بحران اوستیای جنوبی که منجر به درگیری نظامی بین روسیه و گرجستان شد، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا کنون به یکی از بحران های پیچیده در منطقه قفقاز و در سطح جهانی تبدیل شده است. این بحران را باید آغاز مرحله جدیدی در عرصه مناسبات آینده بین المللی و در مرحله گذار پس از جنگ سرد تلقی کرد. می توان گفت که قفقاز از جمله مناطق بحران خیز جهان است که ظرفیت شعله ور شدن اختلاف ها و تبدیل شدن به جنگ می...

روابط ایالات متحده با کشور روسیه تابعی است از ملاحظات گسترده بین‌المللی که در تاریخ روابط خارجی این دو کشور ریشه دوانیده است. پس از پایان جنگ سرد، روابط این دو بازیگر از سطح دو ابرقدرت هم‌تراز به معادله قدرت برتر و قدرت بزرگ تغییر مفهوم و ماهیت داده است. این در حالی است که همچنان ایستارهای دوران جنگ سرد بر موضوعات و مفاهیم مورد نظر دوجانبه سایه افکنده و در نتیجه این ذهنیت و وجود واقعیت‌های ...

فرآیند سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه بعد از جنگ جهانی دوم همواره با چالش، مخاطره و بحران امنیتی همراه بوده است. تمام روسای جمهور آمریکا درگیر بحران امنیتی در این حوزه‌ی ژئوپلیتیکی بوده‌اند. از سوی دیگر می‌توان نشانه‌های زیادی از بی‌اعتمادی ملت‌های خاورمیانه نسبت به سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا را مورد ملاحظه قرارداد. نظام منطقه‌ای در دوران بعد از جنگ سرد با تغییرات نمادین روبرو شده است. مع...

«اتحادیة جنوب آسیا برای همکاری منطقه‌ای» سارک، در سال 1985، برای گسترش همکاری میان کشورهای جنوب آسیا تأسیس شد. سارک فارغ از فضای جنگ سرد، بر مبنای ملاحظات فنی و اقتصادی، مستقل، و خودجوش به وجود آمد، اما رونقی در همکاری و همبستگی آ‌‌ن‌ها پدیدار نشده است. در پاسخ به این سؤال که علی‌رغم برنامه‌های مختلف توسعه و گسترش سارک (1985-2014)، چه علل و شرایطی در تطویل ضعف و عدم پویایی آن دخیل بوده‌اند؟ در ...

اشغال و تقسیم ایران از سوی روسیه و انگلستان و فشارهای هم‌زمان متحدین برای ورود به جنگ  جهانی اول، چالشی بزرگ برای تصمیم‌گیری کارگزاران ایرانی در خصوص تأمین حداقل منافع ملی محسوب می‌شد. باوجود اشغال، قحطی، چند‌دستگی در تصمیم‌گیری کشور و فشارهای بین‌المللی، چه عواملی در حفظ تمامیت ارضی ایران پس از پایان جنگ کارساز بوده است؟ اهمیت ساختار بین‌المللی و نقش‌آفرینی کارگزاران ایران، کدام‌یک بیشترین تأث...

درباره داستان سیاوش، بیش از داستان­های دیگر شاهنامه بحث شده است؛ اما همچنان بحث و جدل درباره ساختار و ژرف ساخت آن ادامه دارد، به ویژه آنکه باید به ژرف ساختی از داستان دست یافت که بتواند ساختارهای متعدّد را تبیین کند. در این مقاله کوشش شده است ساختار کلان داستان سیاوش در ژرف ساخت های گوناگون تبیین شود تا از طریق آن، جایگاه و نسبت شخصیت های سیاوش، کیخسرو و فرود در طرح بزرگ داستان تحلیل شود. نتایج ...

هدف نهایی ما در این مقاله این است که، بدون توجه به ظرایف و دقایق، به دریافتی کلی و حتی شهودی از تحولات جمعیت ایران نایل شویم. مع الوصف، به باور ما این مقصود به درستی حاصل نمی شود مگر آنکه تحولات جمعیت ایران را در متن تحولات ناموزون جمعیت قاره ها و همچنین در متن وسیعتر تحولات جمعیت جهان ملاحظه کنیم. بنابراین، در این مقاله زمینه ای ابتدا جمعیت زمین را در گذشته و حال به اختصار بررسی میکنیم، سپس، ج...

بحران اوستیای جنوبی که منجر به درگیری نظامی بین روسیه و گرجستان شد، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تا کنون به یکی از بحران های پیچیده در منطقه قفقاز و در سطح جهانی تبدیل شده است. این بحران را باید آغاز مرحله جدیدی در عرصه مناسبات آینده بین المللی و در مرحله گذار پس از جنگ سرد تلقی کرد. می توان گفت که قفقاز از جمله مناطق بحران خیز جهان است که ظرفیت شعله ور شدن اختلاف ها و تبدیل شدن به جنگ می...

عکسبرداری هوایی یکی از بهترین روش­های جمع ­آوری داده­ های جغرافیایی است که در طی سده اخیر کاربردهای متنوع خود یکی از مناسب­ ترین ابزار و دانش ارزشمند مهندسی نقشه­ برداری می­ باشد. با پایان یافتن جنگ جهانی، کار عکسبرداری هوایی پیشرفت چشمگیری نمود و توانایی تهیه عکس هوایی مناطق وسیع، در مدت زمان کوتاهی میسر گردید. در سال 1918 میلادی در طی یک زمان چهار روزه جنگ – پنجاه و شش هزار قطعه عکس هوایی تهی...