جنبش های اجتماعی به منزله موضوعاتی مهم در جامعه شناسی، اخیرا از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند تا جایی که آلن تورن جامعه شناسی را علم جنبش های اجتماعی می داند. در این مقاله نیز ضمن تأکید بر بحث جنبش های اجتماعی و بررسی ابعاد نظری آنها با استفاده از روش اسنادی، به زمینه های شکل گیری جنبش جنگل به مثابه یکی از جنبش های استقلال طلبانه و مردمی اشاره می شود. این جنبش که در تداوم خواسته های جنبش مشرو...

در سال های گذشته، در نگاه عموم متفکرین غیرمسلمان اسلام گرایی معادل بنیادگرایی اسلامی شناخته می شد و تفاوتی میان این دو اصطلاح وجود نداشت؛ اما در سال های اخیر و با به قدرت رسیدن اسلام گرایان در ترکیه این دو اصطلاح به درستی بار معنایی متفاوتی پیدا کرده اند. ترکیه در حال حاضر و با به قدرت رسیدن اسلام گرایان میانه رو علاوه بر آنکه تبدیل به الگویی موفق برای بسیاری از گروه ها و جو...

به رغم آموزه های قرآنی ناظر بر سرشت آزاد انسانی برای تغییر سرنوشت و امکان نظری جنبش های اجتماعی در آموزه های اسلامی، در اندیشه سیاسی متفکران مسلمان و در تاریخ جوامع اسلامی، به استثنای اندیشه سیاسی شیعی و برخی فرق خوارج، اعتراض و طغیان اجتماع علیه حاکمیت امری مذموم و نکوهیده تلقی می شده است. این طرز تلقی رایج در جوامع اسلامی ضمن دربرداشتن شباهت هایی به سنت های جوامع مختلف بویژه جوامع مسیحی و یهو...

روابط جمهوری اسلامی ایران با جنبش‌های مقاومت اسلامی فلسطین و خصوصاً جنبش جهاد اسلامی بـسیار ‌حائز اهـمیت‌ است. از یک طرف گروه‌های فلسطینی با تمسک به اسلام سنی، دارای اختلافات عقیدتی با مذهب رسمی ایران می‌باشند و از طرف دیگر حمایت‌های همه‌جانبه ایران از جنبش‌های مذکور در زمینه‌های مختلف از جمله سیاسی و نظامی گسترده و پرهزینه بوده است. از ابتدای تشکیل نظام ج.ا.ایران و در قالب رویکرد حمایتی از انقل...

برای ترسیم افق امنیتی منطقه غرب آسیا - پس از انقلاب های عربی سال 2011 -  ضروری است مؤلفه ها، متغیرها و عناصر مهم آن از جمله اسلام سیاسی مورد واکاوی قرارگیرد. بر این پایه، اسلام سیاسی از عمده ترین جریان ها و گفتمان های اثرگذار در تحولات اخیر منطقه بوده است. در این چهارچوب، رفتار اسلام گرایان در سه محور اصلی قابل بررسی است: نخست، افراط گرایی و خشونت با پیدایش جریان های نوظهور تکفیری مانند داعش. د...

ایدئولوژیک مؤثر در تعاملات فراملی ایران طی قرن اخیر چه بوده اند؟ در پاسخ، مقاله دربارة دو مفهوم ناسیونالیسم و اسلام گرایی تمرکز دارد. ناسیونالیسم باستان گرا در دوران پهلوی اول و دوم، ناسیونالیسم لیبرال در دوران نهضت ملی، و ناسیونالیسم مذهبی در دوران جمهوری اسلامی سه چهرة مهم ناسیونالیسم ایرانی اند که هر یک به نحوی در تنظیم مناسبات فراملی ایران نقش داشته اند. ناسیونالیسم، با وجود جهت گیری های مخ...

سوال اصلی مقاله این است که چه عواملی در پایداری و یا ناپایداری ائتلاف های سیاسی در دوره جمهوری اسلامی،موثر بوده اند.در بررسی کلی از تحولات سیاسی-اجتماعی دوره جمهوری اسلامی،به طور کلی میتوان نوعی ناپایداری همگرایی ها را در مناسبات و روابط میان نخبگان،کنشگران،گروه ها و جمعیت های سیاسی،مشاهده نمود.البته ناپایداری موجود در دهه اول جمهوری اسلامی را باید بر اساس شرایطی چون نو پا بودن جامعه انقلابی و ...

در سال های گذشته، در نگاه عموم متفکرین غیرمسلمان اسلام گرایی معادل بنیادگرایی اسلامی شناخته می شد و تفاوتی میان این دو اصطلاح وجود نداشت؛ اما در سال های اخیر و با به قدرت رسیدن اسلام گرایان در ترکیه این دو اصطلاح به درستی بار معنایی متفاوتی پیدا کرده اند. ترکیه در حال حاضر و با به قدرت رسیدن اسلام گرایان میانه رو علاوه بر آنکه تبدیل به الگویی موفق برای بسیاری از گروه ها و جو...