در جامعه شناسی سیاسی جریانات سیاسی، باید به بررسی سه حوزه به هم پیوستهتوجه نمود : ) 1 شناخت پیچیدگی ها، شکاف ها و تعارضات جامعه به عنوان نقطه عزیمت؛ (2شناخت جریانات، گروه ها و نیروهایی تکوین یافته بر اساس خطوط منشعب از شکاف ها ونیز زمینه های سیاسی ـ اجتماعی، تاریخی و مذهبی و ) 3 شیوه و نحوه تاثیرگذاری جریاناتو نیرو های سیاسی بر جامعه و زندگی سیاسی شهروندان . با این حال بررسی تاثیرجریان های سیاس...

جنبش مشروطه خواهی مردم ایران، از زوایای مختلفی مورد بررسی محققان قرار گرفته است. با این حال این واقعۀ مهم از جهت انطباق با زمانه و افق تاریخی ایران کمتر مورد کندوکاو قرار گرفته است. اندک تحقیقات موجود در این زمینه به دو مشرب نظری تعلق دارد؛ در یک مشرب نظری مشروطیت واردۀ خارجی در نظر گرفته می شود که فاقد هر گونه تجانس مضمونی و انطباق اجتماعی با زمینۀ تاریخی ایران است و لذا شکست کوشش های فعالان م...

در عصر عباسی (طی سال های197-198 ق)، زمانی که میان امین و مأمون نزاع رخ داد، حربیه از موقعیت پیش آمده استفاده و از مردم بغداد سلب آسایش کردند که این عمل آنان جنبشی مردمی برای دفاع و دفع تجاوزات آن ها به رهبری دو تن از پارسایان شهر، به نام های خالد دَریوش و سَهل بن سَلامه انصاری، را در پی داشت. از این رو مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که این جنبش مردمی دارای چه زمینه های سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی بود...

چکیده حزب هنچاک از قدیمی ترین احزاب ارمنی بود که حوزة فعالیتش علاوه بر ارمنستان، روسیه، و عثمانی، ایران را نیز شامل می شد. رقابت آنان با احزاب ارمنی دیگر همانند داشناکسوتیون که هر دو در اواخر قرن نوزده تأسیس شده بودند، به داخل مرز های ایران عصر مشروطه کشیده شد. هر چند بنابر شرایط، نام حزب رقیب (داشناکسوتیون) در تارک مبارزات مشروطه خواهی مردم ایران بیش تر درخشید، نمی توان از تأثیرات فکری و سیاس...

ریشه های شکل گیری منازعات سیاسی از مباحث پراهمیت در حوزه جامعه شناسی سیاسی می باشد و محققان مختلف، عوامل متعددی را در شکل گیری این منازعات مورد توجه قرار داده اند. این مقاله به دنبال آن است که با بهره گیری از رویکرد جامعه شناختی به بررسی ریشه های اجت...

نظریه احیای تمدن اسلامی، با تکیه بر ذخیره تمدنی امت اسلام در طول سده های گذشته، به دنبال ارائه تبیینی علمی از ساز و کار تشکیل تمدن نوین اسلامی است. بر اساس این نظریه، تمدن نوین اسلامی حاصل پیوند ساختاری قدیمی و محتوایی نوین است که مشتمل بر یافته های نسل جدید مسلمین و میراث گرانبهای گذشتگان خواهد بود. مساله ای که تحقیق پیش رو با روشی توصیفی تحلیلی به دنبال آن است، بررسی ابعاد این نظریه از نگاه ر...

تطور مفهوم امامت یکی از چالش برانگیزترین مباحث کلامی میان متکلمان، فقها و علمای شیعی است. در این پژوهش برآنیم ضمن بهره گیری از اسناد تاریخی و دوری از اختلافات پرتنش و توام با تعصب کلامی، با رویکردی تاریخی و روشمند تغییرات مفهوم امامت را در قرون دوم و سوم ه.ق به صورت تحلیلی بررسی کنیم. با دقت در سیر تاریخی نحوه تشکیل و تکمیل نظام امامت در میان شیعیان زیدی، شیعیان امامی و غلات پرسش های فراوانی به...

مولفه های فرهنگی در وقوع جنبش اجتماعی همواره تعیین کننده است. نظریه جنبش اصلاحی نیل اسملسر در مراحل ششگانه اش به ایدئولوژی و باورهای تعیمیم یافته، پیش از وقوع جنبش می پردازد. رشد و انتشار باور عمومی همزمان و در ادامه فشارهای ساختاری شکل می گیرد و شامل دو فاکتور اصلی علت و منبع فشار و پاسخ مناسب برای آن می شود. در این مقاله پرسش اصلی این است که باورهای تعمیم یافته در جنبش ملی نفت کدام است؟ برای ...

به رغم آموزه های قرآنی ناظر بر سرشت آزاد انسانی برای تغییر سرنوشت و امکان نظری جنبش های اجتماعی در آموزه های اسلامی، در اندیشه سیاسی متفکران مسلمان و در تاریخ جوامع اسلامی، به استثنای اندیشه سیاسی شیعی و برخی فرق خوارج، اعتراض و طغیان اجتماع علیه حاکمیت امری مذموم و نکوهیده تلقی می شده است. این طرز تلقی رایج در جوامع اسلامی ضمن دربرداشتن شباهت هایی به سنت های جوامع مختلف بویژه جوامع مسیحی و یهو...