طی سال های بعد از جنگ دوم جهانی، دانشگـاه همواره یکی از مراکز اصلی تحــرک گروه های دانشجویی بوده است. از این مقطع زمانی به بعد و پیرو خروج رضاشاه از ایران شاهد شکل گیری جنبش های اجتماعی جدید در ایران بوده‏ایم. چنین جنبش هایی دارای ماهیت و رویکرد انتقادی نسبت به ساختار دولت و قدرت سیاسی بوده است. شواهد نشان می دهد که به هر میزان فعالیت گروه‏های دانشجویی افزایش یابد، به همان میزان زمینه‏های شکل گ...

ملی کردن صنعت نفت در ایران توسط دکتر محمد مصدق یکی از حوادث مهم تاریخ معاصر خاورمیانه در دهه­ی 1950م می باشد. این اقدام گامی بزرگ برای کوتاه کردن دست استعمار از کشور ایران و کسب آزادی ملی بود. که علاوه بر بازتاب داخلی، بازتاب­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای وسیعی برجای گذاشت. بارزترین جلوه­های این رخداد همانا از بین بردن تصور شکست ناپذیری کشورهای استعماری و شکستن تابوی استعمار در منطقه خاورمیانه می­...

رساله حاضر درصدد بررسی نسبت اندیشه اخوان المسلمین با دموکراسی است. یافته این پژوهش حاکیست که اخوان المسلمین در هشتاد سال فعالیت خود دچار فراز و فرودهای زیادی بوده و در مقاطعی از ایده خلافت اسلامی به شکل دموکراتیک حکومت نزدیک شده، اما همچنان به دلیل ایدئولوژی حاکم بر آن قواعد دموکراتیک را برنمی تابد. رهبران اولیه اخوان المسلمین همواره براین نکته که جنبش آنان در پاسخ به زوال خلافت به وجودآمده است...

جنبش های اجتماعی به منزله موضوعاتی مهم در جامعه شناسی، اخیرا از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند تا جایی که آلن تورن جامعه شناسی را علم جنبش های اجتماعی می داند. در این مقاله نیز ضمن تأکید بر بحث جنبش های اجتماعی و بررسی ابعاد نظری آنها با استفاده از روش اسنادی، به زمینه های شکل گیری جنبش جنگل به مثابه یکی از جنبش های استقلال طلبانه و مردمی اشاره می شود. این جنبش که در تداوم خواسته های جنبش مشرو...

با توجه به تشدید جریانات بنیاد گرا در دهه های اخیر بالاخص در جوامع اسلامی، هدف این مقاله بررسی و تحلیل تاثیر بحران اجتماعی و جهانی شدن بر رشد جریانات بنیادگرا در مصر است. این پژوهش درصدد پاسخ دادن به این سوال است که بحران اجتماعی به عنوان متغیر اصلی و جهانی شدن به عنوان عامل تشدید کننده چه تاثیری در ظهور بنیادگرایی در مصر داشته است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که مجموعه بحران های اجتماعی و جهانی ش...

این مقاله به بررسی مبانی و مولفه های سیاسی انقلاب اسلامی ایران و جنبش اخوان المسلمین مصر به عنوان دو الگوی اسلام سیاسی در منطقه حساس غرب آسیا، می‌پردازد. این دو الگوی اسلام سیاسی یعنی انقلاب اسلامی ایران و اخوان المسلمین مصر هر دو بر بازگشت به اسلام راستین و حقیقی تاکید دارند، حال آنکه قرائت‌های آنان از اسلام متفاوت است. این دو در دهه‌های اخیر برای ارائه الگویی موفق از اسلام سیاسی که راه...

مکان، بخشی از فضای جغرافیایی و درواقع، بستر شکل گیری روابط اجتماعی است. هر مکان با توجه به ویژگی ها، کارکردها و تاریخچه آن، دارای هویتی خاص و منحصربه فرد است؛ دراین میان برخی مکان­ها به دلیل ویژگی­های خاصی که دارند یا سابقه و تحولات ویژه­ای که در آنها اتفاق افتاده است، هویتی نمادین پیدامی­کنند و این هویت و جلوه نمادین آنچنان در ذهن و خاطره مردم ماندگار می­شود که به راحتی از نسلی به نسل دیگر منت...

پژوهش حاضر مطالعه ای است در حوز? جامعه شناسی تاریخی و تاریخ اجتماعی مصر است. این پژوهش با اتکاء به داده ها و اطلاعات تاریخی موجود، به مطالعه فرایند اجتماعی شدن سیاسی در جامعه مصر در عهد ایوبیان(حک: 567-648ق) می پردازد. بخش مهمی از فرایند اجتماعی شدن سیاسی در جامعه مصر از طریق نهاد تعلیم و تربیت که مدارس وجه غالب آن بودند، صورت گرفت و از این رو، مطالعه تاریخی فرایند آموزش در مدارس بر اساس رویکرد...

هدف پژوهش حاضر ریشه‌یابی عوامل ناکامی دولت اخوان المسلمین مصر در طول سال‌های فعالیت آن با تاکید بر زمینه‌های سیاسی– اجتماعی عدم موفقیت بیداری اسلامی است. نتایج این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی انجام شد، نشان داد، زمینه‌های سیاسی– تاریخی نظیر میراث استعمار در مصر، وجود ساختار حکومت استبدادی، ارتش و نظامیان مصر؛ زمینه‌های فرهنگی – سیاسی نظیر ناهمگنی قومیتی و مذهبی جامعه و فرهنگ سیاسی در مصر و ...

اعراب قحطانی به خصوص ازد، مهره، قتبان و کنده از آغاز فتح شام، مصر و شمال آفریقا هم به عنوان غازی و هم مهاجر حضور پررنگی در این مناطق داشته اند. از سوی دیگر در منازعات سیاسی مشرق به خصوص عراق، شمار قابل ذکری از اعراب قحطانی به خصوص ازدی هر یک به گونه ای به جنبش خوارج - که مخالف جدی انحصار خلافت در قریش بود- پیوستند و برخی از آن ها همچون ابوالشعثاء جابربن زید ازدی و هوادارانش دست به کار یک تشکیلا...