این مقاله به بررسی پیامدهای روندهای اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ارتباطاتی و همگرایی منطقه ای در آسیای مرکزی برای منافع جمهوری اسلامی ایران متمرکز است. پس از فروپاشی شوروی و استقلال دولت های قزاقستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان، آسیای مرکزی به عنوان یک زیرسیستم فرعی در عرصه بین المللی در حال تکامل بوده است، این منطقه به طور فزاینده ای به عرصه ای برای کشمکش و نیز همکاری قدرت های مطرح...

مرزهای شمالی ایران در مورخه­ی 26/11/1368 براساس تفاهم صورت گرفته مابین جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر شوروی بازگشایی و آمد و رفت اتباع دو کشوری پس از سال ها از سرگرفته شد. مرز آستارا در استان گیلان از جمله ی این نقاط مرزی بود که به دنبال فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری آذربایجان بازگشایی و آمد و رفت اتباع دو کشور و صادرات و واردات کالا رونق گرفت. مقاله­ی حاضر در صدد است تا نشان دهد طی دو دهه...

ایران شناسی در شوروی در قرن نوزدهم میلادی بسیار رشد کرده و به دستاوردهایی درخشان نائل شده بود؛ اما همۀ آثاری که در این زمینه منتشر شده بودند، ارزش والای علمی نداشتند و بیشتر به توصیف اوضاع اقتصادی و سیاسی ایران آن زمان می پرداختند. برخلاف قرن نوزدهم، در قرن بیست میلادی ایران شناسی در شوروی بیشتر جنبۀ سیاسی به خود گرفت. در این دوره آثار ایران شناسان معروفی چون برتولد، برتلس، دیاکونوف و... پایه ه...

امنیت ملی در دوره حکومت‏های پساوستفالیایی از مهم ترین حوزه های موردتوجه به شمار می‏آید. آیین نظامی، چگونگی شرکت نیروهای نظامی در لشکرکشی‏ها، عملیات، نبردها و درگیری‏ها را به طور مختصر بیان می کند. درواقع آیین نظامی، راهنمای اعمال نظامی است و شامل قواعد سریع و تغییرناپذیر نمی شود، بلکه یک چارچوب عمومی برای نیروهای نظامی است که به استاندارد شدن عملیات نظامی و آمادگی نیروها کمک می کند. روسیه در جا...

واسیلی لئونیف یکی از خالقان اصلی و شکل‌دهندگان علم اقتصاد قرن بیستم است. وی تئوری داده- ستانده و تکنیک‌هایی برای ساخت جد‌اول داده- ستانده داده‌های اقتصادی و تکنولوژیک خلق کرد و به دلیل تقویت جداول‌ داده- ستانده به عنوان توان‌مندترین و گسترده‌ترین ابزار مورد استفاده در تجزبه و تحلیل ساختار اقتصادی معتبر بود. علاوه بر این نظریه ماتریس‌های داده- ستانده نقش مهمی در توضیح نظریه تعادل عمومی در دو...

دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان با مساحت بالغ بر 400 هزار کیلومتر مربع در میان پنج کشور ایران، آذربایجان، روسیه، قزاقستان و ترکمنستان واقع شده است. تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی(در سال1991) در دوران نظام دوقطبی با محوریت دو ابر قدرت امریکا و اتحاد جماهیر شوروی، منطقه ی خزر تحت سلطه ی شوروی قرار داشت با فروپاشی شوروی و به تبع آن از میان رفتن نظام دوقطبی، تلاش ایالات متحده برای تک قطبی کر...

فروپاشی اتحاد شوروی سبب ایجاد کشورهای جدیدی در شمال ایران شد. جمهوری آذربایجان و ارمنستان از جملۀ این کشورها هستند. شایان توجه است که باوجود مشابهت‌های بیشتری که بین ایران و جمهوری آذربایجانِ شیعه وجود دارد؛ رابطۀ ایران با ارمنستانِ مسیحی گسترده­تر و بهتر است. پرسش اصلی این نوشتار، چرایی روابط برجستۀ و سطح بالاتر ایران و ارمنستان با وجود تفاوت‌های فرهنگی، دینی و زبانی در مقایسه با روابط ایران و ج...

روابط سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و جمهوری فدراتیو روسیه بعنوان دو بازیگر عمده ی صحنه ی روابط بین الملل از اهمیت زیادی برخوردار است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ناتو به عنوان بزرگترین و مهم ترین پیمان سیاسی و نظامی روابط خود را با جمهوری فدراتیو روسیه -وارث ابر قدرت شوروی سابق - در قالب شورای ناتو روسیه آغاز کرد. روسیه ضمن داشتن نگرانی های جدی از ادامه ی بقای ناتو و گسترش آن به شرق ...

مذهب مقوله‌‌ای فراتر از سرزمین و مبنایی برای هویت فراملی محسوب می‌‌شود. ازاین‌رو، منبعی برای قدرت نرم در میان کشورهای هم‌‌کیش و عموما همجوار است. جمهوری فدارتیو روسیه و تعدادی از کشورهای حوزه خارج نزدیک ارتدوکس مذهب هستند که در گذشته‌ای نه چندان دور تحت یک واحد سیاسی مشترک به نام اتحاد جماهیر شوروی قرار داشتند. در آن زمان همه سیاست<...