دارالفنون اولین کانون آموزش‌های نوین است که نظام‌مند و هدفدار به آموزش علوم و فنون جدید نظامی پرداخت. آموزش علمی و عملی به شاگردان مدرسه و نیز افواج و صاحب‌منصبان نظام، تألیف و ترجمۀ کتاب در حوزۀ نظامی، امتحان‌ها و مشق‌های منظم و تربیت نسلی از شاگردان در حوزۀ علوم و فنون جدید نظامی و گسترش آموزش‌های مربوط به آن، از جملۀ دستاوردهای ارزشمند این مدرسه به شمار می‌آید. گفتنی است که اوج موفقیت و تأثی...

توجه به مضامین و آموزه‌های اخلاقی‌‌، مهم‌ترین بخش ادبیات پهلوی را شکل می‌دهد و به این اعتبار‌‌، رساله‌های فراوانی تحت عنوان اندرزنامه (پندنامه) در نخستین سده‌های اسلامی پدید آمده است. محتوای این آثار‌‌، کلمات قصار‌‌، لطیفه‌ها و قصه‌های اخلاقی است که بیشتر جنبۀ حکمی و تجربی دارند و از زبان شاهان و حکیمان بیان شده‌اند. ادبیات فارسی دری به نوعی دنبالۀ ادبیات پهلوی است؛ از این رو‌‌، بسیاری از آثاری...

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مدیریت بی­ثباتی سیاست پولی توسط بانک مرکزی بر بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران در فاصلۀ زمانی فصل اول سال 1377 تا فصل چهارم سال 1390 است. برای این منظور ابتدا شاخص بی­ثباتی سیاست پولی با استفاده از مدل EGARCH برآورد شده و سپس با استفاده از روش جوهانسن- جوسیلیوس تأثیر بی­ثباتی سیاست پولی بانک مرکزی بر بازدهی کل بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. نتایج حاصل ا...

فرهنگ عامه اعم از امثال، حِکَم، کنایات، استعارات، داستان های عامیانه، مَتَل ها، چیستان ها، و مانند آن انعکاس گویا و آیینه تمام نمایِ سنت ها، دانسته ها، باورها، منش ها، و ارزش های فرهنگیِ یک جامعه است که از رهگذرِ آن، می توان به شناختِ واقعیِ خلقیات و رفتارهای مردم آن جامعه و انگیزه ها و عللِ موجبه آن دست یافت. فرافکنی و توجیه (دلیل تراشی) از جملۀ ابتلائات بزرگ اجتماعی ماست که در سطحی بسیار گسترده در بین ...

تاریخمندی قرآن مبانی و ادلۀ مختلفی دارد؛ در این مقاله ضمن برشمردن کل مبانی به یک مبنا به تفصیل پرداخته خواهد شد و آن مبنای وحی‌شناختی تاریخمندی قرآن است. رابطۀ وحی با واقعیت‌های عینی زمان نزول و تأثیرپذیری یا عدم‌تأثیر‌پذیری وحی از آنها، از جملۀ موضوعات مهمی است که در سدۀ اخیر مجادلات و شبهات زیادی را سبب شده است. پذیرش تأثر قرآن از واقعیات زمانه بدون شک یکی از مبانی نظریۀ تاریخمندی قرآن است؛ ن...

فخرالدین عراقی یکی از عارفان بزرگ فرهنگ ما است که در قالب تعبیرهایی شاعرانه، اندیشه‌ها و تجربه‌های ناب عرفانی خود را ترسیم نموده است. شگردهای بلاغی از جملۀ ابزارهایی است که در صورت بندی زبان، ذهنیت، تجارب و درونمایه‌های عرفانی شاعران کارکردی برجسته به خود گرفته است. عراقی عارفی نواندیش می‌باشد که از این رهگذر توانسته است افکار تازۀ خود را در ساختی هنرمندانه و متفاوت از زبان رسمی صوفیان به مخاطب...

مسئلۀ اصلی در این مقاله بررسی کیفیت تجلیات رمزی اسم اعظم الله در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. دستیابی به این امر در گرو پاسخ به دو سؤال مبتنی بر نسبت رمز و صور رمزی با حقایق اسماء الهی و جلوه‌های رمزی اسم اعظم الهی در صور توحیدی آثار هنر و معماری اسلامی است. هدف مقاله دستیابی به راز جاودانگی زبان رمزی شکل‌ها، نقشمایه‌ها، الگوها و ساختارهای آثار هنر و معماری اسلامی در طی زمان‌ها و مک...

بخش زیادی از آموزه‌های دینی در خصوص رعایت هنجاری‌های اخلاقی هستند. این هنجارها به طرق مختلف وارد احکام فقهی نیز شده‌اند و همپوشانی میان برخی مسائل مربوط به این دو دانش را رقم زده‌اند. از جملۀ هنجارهای اخلاقی مؤکد در روایات، لزوم حفظ عزت‌نفس بوده که برخی مصادیق آن در قالب قاعدۀ فقهی «عدم الزام به پذیرش منت» نمود دارد. البته قاعدۀ یادشده به‌ندرت مورد تصریح یا کاوش مستقل فقهی بوده و معمولاً به‌عنوا...

برای تضمین عادلانه و منصفانه بودن دادرسی نسبت به انسانی که به اتهام ارتکاب جرم به چرخۀ قضایی وارد‌شده، حقوق دفاعی خاصی مورد شناسایی قرار گرفته است که می‌توان آنها را حقوق دادرسانه‌ بشر نامید. از جملۀ این حقوق، حق بی‌پاسخی یا حق سکوت متهم در برابر پرسش‌گری مقام ذی‌صلاح است. در رابطه با حدود و ثغور اِعمال این حق، دغدغه‌هایی مطرح بوده و پذیرش مطلق آن مورد انتقاد برخی قرار گرفته است که بازتاب این نگ...

بررسی واژۀ عزت در لسان وحی و اطلاق آن بر خدا و رسول و مؤمنان، از جملۀ موضوعاتی است که در تعیین و جهت‌دهی خط‌مشی زندگی شخصی و اجتماعی اهمیت دارد. در این مقاله با موضوع «تجلی عزت الهی در حماسۀ حسینی» در صددیم تا ضمن ترسیم مواردی از عزت‌آفرینی‌های امام حسین (ع) در مسیر حرکت از مدینه تا کربلا و تا عصر عاشورا - در مقابل روایتگری کسانی که حرکت امام را دور از شأن ایشان تفسیر می‌کنند - تجلی عزت الهی در...