این پایان نامه در بردارنده داستانهای قرآنی در دفتر دوم مثنوی، همراه با برداشت های مولانا و دیدگاه تفاسیر مجمع البیان، کشف الاسرار، مفاتیح الغیب و المیزان می باشد. در این پژوهش نخست آیه یا آیات قرآنی مربوط به داستان های قرآنی دفتر دوم مثنوی استخراج گردید، سپس برداشت های مولانا از داستان های قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است و شخصیت های مثبت و منفی داستان های قرآنی معرفی شده اند. برای پر بار شدن مو...

پژوهش پیش رو دربارۀ مسئلۀ کلامی جبر و اختیار از دیدگاه سید عبدالرحیم تاوه­گوزی، مشهور به مولوی کرد (1222ـ1300 ق.) و مولانا جلال­الدین محمد بلخی (606ـ672 ق.) است. مولوی کرد در منظومه­ های کلامی خود به تفصیل به مباحث کلامی و از جمله مسئلۀ جبر و اختیار پرداخته و تلاش می­کند این مسئله را در محدودۀ افکار و اندیشه­ های ابوالحسن اشعری و البته تا حدودی متفاوت با رویکرد و روش او بیان کند. مولانا جلال­ ا...

مولانا با استفاده از طبیعت و جلوه های آن، راهی به سوی عالم وحدت می گشاید و معتقد است حتی آنگاه که انسان رو به صورت می کند، در حقیقت رو به سوی معبود کل دارد. در نظر مولانا در باطن هر آفریده وعنصری حقایقی نهفته است که هر فرد به میزان وسعت نظر و بصیرت خود آن را در می یابد. بنابراین بررسی جلوه های طبیعی در مثنوی راهگشای ورود به عالم عرفانی مولاناست. در پژوهش حاضر سعی شد تا فرهنگی جامع و موضوعی از ه...

اخلاق از دیر باز مورد توجّه بشر بوده ؛ زیرا ،آن را راهی برای رسیدن به سعادت خویش یافته است . اندرزها و تعالیم اخلاقی، همواره جزو مفاهیم برجسته ی شعر بوده و شعرا ،تلاش زیادی برای نشر فضایل اخلاقی داشته و هر یک به شیوه و روش خاص خود بدان پرداخته اند. سنایی و مولوی از جمله ی این شعرا هستند که نقد و مقایسه ی اخلاق ،در دو اثر حدیقه الحقیقه و مثنوی موضوع این پژوهش است. اساس نظام اخلاقی سنایی بر پایه ی...

از نظر مولانا، خداوند خیر محض است که با اوّلین تجلّی اش هر چه را آفرید، عاشق خود نمود. خدا از نیستان عدم نایی برید و نامش را انسان گذاشت. مولوی، خدامحور است و انسان را عالم کبیر و مجموعه ی هستی را عالم صغیر می داند. امام حسین (ع) مصداق بارز انسان کامل و حقیقت محمّدی است و در ابجد، حرف «سین» و «نَیْ» هم نماد انسان کاملند. موسیقی سنّتی، اساسی ترین رکن کیمیاست. مولانا دارای اندیشه و دانش موسیقایی است و ...

این نـوشتار تحقیقی پیـرامون رویا در کتابهای برجسته ی عرفانی و حـماسی ادبیات فارسی با هدف مطابقت اندیشه ی عرفا و حماسه پردازان با اندیشه ی روان شناسان می باشد؛و از این طریق به بررسی داستانهایی [در منابع مورد نظر ما] که بوسیله ی رویا پیش می رود پرداخته شده است. در این نوشتار از روش کتابخانه ای استفاده شده که طی آن با تعدادی سوال از پیش تعیین شده و به هدف بررسی موضوع مورد نظر،از منابع و مآخذ موجو...

اخلاق ایجابی مجموعة فضایل و ملکات جاری در تمام جوامع بشری، و ضامن قوام و دوام حیاتجامعة انسانی است. از آن جهت که در عرفان دستیابی به بطون نهایی این فضایل مورد توجه است،این گونه فضیلت ها عرفانی هم تلقی می شوند و در سیروسلوک در مقام عمل، تنها به جنبه هایمشترک آنها اکتفا نمی شود، بلکه عارفان به آخرین مراحل آن عطف توجه می کنند. البته اینموضوعات از آن جهت که اخلاقی اند، با موضوعات عام اخلاقی تفاوتی ...

یکی از شرح های مثنوی معنوی که در نوع خود بی بدیل و در شبه قاره از جایگاه ممتازی برخوردار است، "کلید مثنوی" از اشرف علی تهانوی است که به زبان اردو انتشار یافته و در ایران ناشناخته مانده است. پژوهشگر قصد دارد پس از ترجمه و تعلیق جلد یکم "کلید مثنوی" از زبان اردو به فارسی، به بررسی و تحلیل احوال و افکار و آثار مولف آن بپردازد و خصوصیات بارز کتاب را بیان نموده و ویژگی ها، نوآوری ها و ابتکارات تهانو...

نوشته ای که با عنوان « انسان و سرنوشت » در پیش روی شماست تحقیقی است در مورد مسئله سرونشت و قضا و قدر که در آن، دیدگاه های مولانا جلال الدین رومی(ره) در این زمینه به عنوان یکی از اندیشمندان بزرگ اسلامی و جهانی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. مسئله انسان و سرنوشت که از اساسی ترین موضوعاتی است که ذهن بشررا از قدیم الایام به خود مشغول نموده، با نگاه خاصی مورد توجه مولانا، به عنوان اندیشمند متبحر ...