بحث از تاثیرات متقابل مظاهر گوناگون سیاست و محیط فیزیکی توسط اندیشمندان و فلاسفه در ادوار تاریخی و دوره های متأخر، فضایی را به وجود آورده تا جغرافیای سیاسی به صورت یک شاخه منسجم از جغرافیای انسانی از سایر علوم متمایز گردد؛ جغرافیای سیاسی علمی است که به مطالعه پدیده های سیاسی در فضای درونی یک کشور می پردازد و کشور به عنوان محوری ترین موضوع از این علم از مولفه های سرزمین، مرز، حکومت و ملت تشکیل ی...

این پژوهش در صدد بررسی تاریخچه ارگ قدیم بم در ادوار مختلف تاریخ ایران در دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی است. شناخت حوزه جغرافیای ارگ بم، نیازمند مطالعه جغرافیای طبیعی و تاریخی استان کرمان و شهرستان بم خواهد بود. علاوه بر محدوده جغرافیایی، تاریخچه ارگ بم از دوران اشکانی تا دوره ی پهلوی مورد مطالعه قرار گرفته است و از فضاهای شاخص ارگ بم و کارکردهای آنان و تغییرات در این مکان ها در طول تاریخ سخ...

جغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به طور خاص بوده است. کارکرد این عوامل هم مثبت و سازنده و هم منفی و تخریبی بوده  ولی در مجموع نقش تخریبی آن ها بر پیکره جغرافیای سیا...

فضا در جغرافیای کشاورزی به جهت ارتباط آن با کشاورزی‘ از جایگاه خاص و اهمیت ویژه ای برخوردار است و بر همین اساس‘ تحلیل فضایی بخش عمده مطالعات جغرافیای کشاورزی را تشکیل می دهد. در این مقاله‘ ضمن مروری بر اهمیت و نقش تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش جغرافیای کشاورزی به فضا‘ مفهوم کشاورزی‘ سؤالات اساسی در یک تحلیل فضایی‘ رویکردهای تحلیل فضایی در جغرافیای کشاورزی‘ نگرش سیستمی‘ شیوه های تحلیل ...

کاشان از شهرهای تاریخی ایران زمین است که همواره در دو عرصه مذهب و صنایع دستی از آن یاد می‌شده‌است؛ دو عرصه‌ای که دانشمندان پرشمار و کاشیهای بی مانند، دو عنصر اصلی و برجسته آن‌اند. این مقاله کوتاه در صدد است، افزون بر اشاره به جغرافیای کاشان، به نقشی که محدثان این سامان – از میان اصناف دانشوران این دیار – در بلند آوازه کردن نام کاشان داشته اند، بپردازد و گوشه هایی از پرونده این تلاشگران عرصه نقل...

هدف از مطالعه حاضر، بررسی ویژگی‌های فرهنگی، هنری، اقلیمی، زیبایی شناختی و معماری خانه‌های تاریخی در منطقه کاشان می‌باشد. درضمن وضعیت خاص تاریخی و توصیف مختصر از  سبک معماری این خانه‌ها، قواعد حاکم بر ساخت و ساز این بناهای مسکونی از زاویه‌ای بررسی شود که تازگی دارد. در این پژوهش، از مطالعه میدانی مبتنی بر مشاهده مستقیم و تحلیل تاریخی خانه‌ها با استفاده از نظریه حاکمیت گفتمان با توجه به نظریات می...

نام‌شناسی از شاخه‌های زبان‌شناسی و خصوصاً زبان‌شناسی تاریخی است، که بیشترین رابطۀ موضوعی و مفهومی را با تاریخ و جغرافیای تاریخی و انسان‌شناسی می‌تواند داشته باشد و دارد؛ در گسترۀ ایران‌شناسی، نام‌شناسی هم تاریخچه‌ای درازدامن دارد و هم کاربرد بسیار؛ از جمله، پژوهشگران تاریخ و فرهنگ دورۀ ماد به دلیل کمترشناخته‌بودن زبان مادی و ویژگیهای آن، همیشه خود را نیازمند به پژوهشهای نام‌شناسی (یشه‌‌شناسی) می...

تاریخ علمی است که ما را از رویدادهای زمان‌های گذشته و نیز از علل و اسباب آن حوادث و رابطه میان آن‌ها آگاه می‌سازد. عنصر اصلی و کلیدی این علم، زمان است و فهم زمان و رابطه امور و اشیا با آن از شئون خاص انسان است. نویسندۀ این مقاله پس از بیان این مقدمۀ کوتاه و مطالبی درباره حقیقت زمان از نظر فلسفه و رابطه آن با تاریخ، وارد بحث اصلی مقاله، یعنی اهمیت تاریخ می‌شود و از اهمیت درک تاریخی و آگاهی از حو...

ژنوم ژئوپلیتیک، نقشه­ عوامل ثابت و متغیّر جغرافیایی تأثیرگذار بر سیاست و برخاسته از جغرافیای یک کشور است که سیاست خارجی را تحت ‌تأثیر قرارمی‌دهد. شناخت دیدگاه‌های ژئوپلیتیک نشأت‌گرفته از ژنوم­های ژئوپلیتیک همسایگان و شناسایی کدهای ژئوپلیتیک موجود در کشورهای هدف می­تواند نقشی مؤثر در اتخاذ سیاست خارجی هم‏راستا با وزن ژئوپلیتیک ایفا‏کند. با توجه به اشتراک در پیشینه‌ تاریخی، فرهنگی و نژادی عراق با ...

رون نظامی است برای جهت‌یابی معماری که آن را از معماران ایرانی، به واسطۀ معرفی محمدکریم پیرنیا می‌شناسیم. در این مقاله پس از مرور آنچه پیرنیا در بارۀ آن گفته است، تلاش کرده‌ایم سرنخ‌های آن را در متون مختلف تاریخی پیگیری کنیم و بررسی کنیم که آیا چنین سرنخ‌هایی، وجود رون را در معماری گذشتۀ ایران تأیید می‌کند یا نه. متونی با موضوعات طبی و جغرافیایی و نجومی را مستعد چنین جستجویی یافته‌ایم، متون طبی ...