واکاوی تجربه تاریخ‌نگاری در پهنه تمدن اسلامی، برای پی‌ریزی مکتب تاریخ‌نگاری بومیِ هم‌سو با دگرگونی‌های دیگر شاخه‌های علوم انسانی سودمند است. با بررسی متون تاریخی فراهم آمده در این تمدن، می‌توان گمان زد که تاریخ‌نگاری مسلمانان به‌ویژه هنگام تبیین علّی روی‌دادهای تاریخی، از روش برآمده از متون دینی (قرآن و سنت) بسیار دور است. این مقاله بر پایه گفتار استنفورد درباره «علیت تاریخی»، با تأکید بر نمونه «...

چکیده در این پژوهش سعی بر آنست که تبا رشناسی روش شناختی نظام های سیاسی و علمی را در تمدن اسلامی ایرانی مورد توجه، ارزیابی و تحلیل قرار داده تا از این طریق به استخراج انواع روش های آن عصر تمدنی دست یافته و در زمان حاضر مورد استفاده قرار داده و ازطرف دیگر روش های موجود در عصر حاضر را در متن تمدن اسلامی- ایرانی آن دوره تمدنی مورد ریشه یابی قرار دهیم . لذا پیرامون این موضوع سوالاتی مطرح گردیده که...

چکیده زمینه و هدف: دانش دندان پزشکی به عنوان یکی از شاخه های پزشکی همواره مورد توجه پزشکان مسلمان بوده است. پزشکان به جنبه های مختلف علم دندان پزشکی پرداخته و مجموع نظرات و دیدگاه های خود را در ضمن متون پزشکی نقل کرده اند. این مطالعه به منظور بررسی جایگاه دانش دندان پزشکی در میان پزشکان مسلمان انجام گرفته است. مواد و روش ها: در نوشتار پیش رو تلاش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر ...

در واپسین سال های سده نخست هجری، مقارن با دهه اول سده هشتم میلادی، دروازه های اندلس به وسیله فاتحان مسلمان گشوده شد و این سرزمین در مدت هشت قرن حکومت مسلمانان به مکانی برای شکوفایی تمدن اسلامی تبدیل شد. تمدن اسلامی که با مهیا کردن شرایط لازم برای هم زیستی مسالمت آمیز ملت های مختلف و تساهل و تسامح فکری، ظرف تجمیع تمدن های ایرانی، هندی و رومی گردیده بود، اکنون به سرزمینی جدید با مختصات خاصی وارده...

با توجه به اهمیت  کتاب و کتابخانه  در جهان اسلام ، که  ناشی از  تعالیم این  مکتب آسمانی  است، و وجود  احادیث  و روایات بیشماری از رسول  اکرم «ص»  و ائمه «ع»  درباره دانش و پژوهش ، جایگاه کتاب و کتابخانه درتمدن اسلام  به وضوح آشکار می شود. در دوران  تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود دارد،  دوران رشد و شکوفایی علم و دانش  در این تمدن، که باعث  به وجود آمدن کتابخانه های بسیار بزرگ  و کاملی شد ک...

یکی از عوامل انتقال فرهنگ و تمدن ایرانی به جهان اسلامی در قرون نخستین اسلامی نخبگان ایرانی بودند که چشمپوشی از مطالعه آنها خطایی بزرگ در شناخت تاریخ ایران و اسلام خواهد بود. هرمزان سردار بزرگ یزدگرد سوم یکی از این افراد بود که در تحولات سیاسی، نظامی و فرهنگی شامگاه عهد ساسانی و اوایل دوره اسلامی نقش‏آفرین شد. در مقاله حاضر ضمن بررسی حیات سیاسی هرمزان کارنامه وی در انتقال عناصر فرهنگ ایرانی به ت...

هدف: هدف این تحقیق، آشکارسازی اهمیت و کارکردهای اسلامی‌سازی علم در شرایط بحران‌زدة تمدنی کنونی است؛ یعنی حال که مسلمانان دچار انحطاط علمی و تمدنی‌اند، تنها راه بازسازی تمدن اسلامی و شکوفا کردن ابعاد علمی آن، بایستی از طریق بازتعریف جهان‌بینی اسلامی، امکان بازتعریف علم اسلامی نیز فراهم شود تا تمدن اسلامی نیز از عقب‌ماندگی‌ها رها شده و شکوفا شود. روش: روش پژوهش این مقاله توصیفی،‌از نوع تحلیل اسنا...

چکیده فلسفه اسلامی به چه معناست؟ آیا پدید آوردن فلسفه اسلامی ممکن است؟ آیا فلسفه اسلامی در تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی تحقق یافته است؟ در متون دینی اسلام به وضوح مضامین بسیاری درباره خدا، جهان و انسان وجود دارد که هر چند به زبان فلسفی بیان نشده اند، اما می توان آنها را به صورت فلسفی تقریر کرد و از آنها برای پدید آوردن اصول و نظریات فلسفی جدید استفاده نمود. فلسفه ای که با بهره گیری از معارف اسلام...

مقاله حاضر به روش شناسی اندیشه سیاسی ابن رشد یا فلسفه غرب تمدن اسلامی اختصاص دارد منظور از فلسفه غرب تمدن اسلامی اندیشه های فلسفی است که در آرا و آثار فیلسوفانی چون ابن طفیل ابن باجه و ابن رشد وجود دارد. این فیلسوفان بر خلاف ابن سینا و ملاصدرا و دیگر متفکران شرق تمدن اسلامی روش شناسی ویژه ای در حوزه دانش سیاسی دارند بنیادی شرعی برای عقل در حوزه سیاست قائلند و در عین حال احکام شرعی سیاست یا سیا...

مقوله احیای تفکر دینی از جمله مسائل اساسی جهان اسلام در طی قرون نوزدهم و بیستم میلادی به شمار می آید و این اهمیت از آن جا ناشی می شود که جهان اسلام پس از مشاهده سکون تمدنی خود و طلوع و شکوه تمدن غرب، نیازمند نفخه ای بود که در کالبد آن روح حیات بدمد و راه را برای مجد و عظمت گذشته هموار کند. در این میان، مردانی از درون جهان اسلام برخاسته و پرچم احیاگری دینی را برافراشتند که می توان پیشگام آنان را...