فرم های شعر فارسی ـ حداقل از زمان رودکی تاکنون ـ نقش عمده ای در شکل گیری موسیقی آوازی ایران ایفا کرده است. در اغلب آوازهای ایرانی، از روزگاری که بر روی صفحه‏های گرامافون ضبط می شده تا امروز، رد و نشانی از غزل های سعدی آشکار است. این نشان گاه چنان برجسته است که گویی برای روایت موسیقایی احوال درونی خواننده (و نوازنده)، بستری سازگارتر از غزل سعدی فراهم نبوده است. پرسش اینجاست که چرا تا این اندازه ...

در این جستار کوشیده ام تابر مبنای اشعار سپید شاملو وبا درس گرفتن از آموزش های صاحب نظران و استادانم ، عناصر موسیقایی نهفته در اشعار سپید شاملو را استخراج نموده ، وبا ارائه تعریف و ارزش موسیقایی هر یک از این عناصر به شیوه ای که شایسته است آنها را مطرح نمایم.

چکیده موسیقی شعر، از ارکان مهم شعر محسوب میشود و مهمترین نقش را در زیباسازی شعر ایفا میکند. یکی از مختصات سبکی غزلیات شمس، موسیقایی بودن آن است. در میان شاهکارهای شعر فارسی، غزلیات مولانا جلال- الدین، از حیث موسیقی بینظیر است و این امر از آشنایی او با موسیقی و عروض فارسی و غزلگویی در محافل سماع نشأت میگیرد. غزلهای او آینهای است برای نشان دادن هیجانها و بیقراریهای او. مولانا دچار عواطف و اح...

چکیده: انوری و ظهیر فاریابی دو تن از نامدارترین و بزرگ ترین سخن وران تاریخ شعر فارسی هستند. این دو، تأثیری مهم و ارزشمند در اعتلای غزل فارسی داشته اند. بنابراین شناخت هر چه بیشتر اشعار این دو تن، می تواند ما را به اهمیت کار آن ها در شعر فارسی، به خصوص غزل، نزدیک تر کند. بنابراین آن چه این اهمیت را روشن تر می کند، بررسی موسیقی شعر هر دو شاعر است. با توجه به اهمیت ویژه ی موسیقی شعر درغزل و توجه ...

هدف مقالۀ حاضر، پاسخ دادن به این فرضیه است که می‌گوید: «موسیقی کلامی ایران، یعنی موسیقی ایرانی پیوندخورده به شعر فارسی، «محدود» و «محزون» است». در این جستار تلاش شده تا بر پایۀ زیبایی‌شناسی خنیا (= سرود) و تصنیف (= ترانه)، نمونه‌هایی ـ از راه نقد کاربردی ـ بررسی گردد و ثابت شود که موسیقی آوازی و کلامی ایران ـ درست مانند موسیقی آوازی و کلامی دیگر کشورهای جهان ـ به همان نسبت که می‌تواند غمگین باش...

موسیقی به عنوان یکی از ارکان اصلی شعر در ادبیات فارسی و عربی، به دلیل پیوندهای خاص زبانی مورد توجه ناقدان دو زبان بوده است. تاریخ موسیقی، بیانگر تأثیرپذیری شعر فارسی از زبان عربی در اصول موسیقیایی خود است. این علم همراه با پیشرفت دیگر علوم، شاهد تحولات و رویکردهای متفاوتی در دو زبان بوده است که گاه برخی ناقدان به شرح و توضیح اصول گذشته پرداخته و گاه برخی دیگر – به خصوص در دوره­ی معاصر- در برابر...

موسیقی شعر یکی از عناصر مهم در تصویرآفرینی‌های شعری و به‌ دنبال آن خیال‌انگیزی مخاطب است، با این توضیح که شاعر می‌تواند با انتخاب الفاظ آهنگین، هم‌نشینی آواها و الهام از وزن عروضی مناسب و موسیقی قافیه، تصویری متناسب با احساس خویش را در ذهن مخاطب ترسیم نموده و خیال وی را برانگیزد. با توجه به اینکه حس شنوایی در زندگی نابینایان جای حس بینایی را می­گیرد و به عنوان حس اصلی بکار می­رود، تحقیق حاضر در...

محمد شفیع‌بن محمد اسماعیل شیرازی، معروف به میرزا کوچک، متخلص به وصال، متولد سال 1197ق و متوفای 1262ق در شیراز، از جمله شاعران برجسته و موسیقی‌دان نهضت بازگشت است که در غزل‌سرایی دستی توانا داشته است و در عین تقلید از سرآمدان غزل‌سرایی، صفات اصلی بهترین نمونه‌های شعر سنتی را حفظ کرده است و غزلیاتش نوای آهنگین و پرجذبه‌ای دارد. هدف از این پژوهش بررسی موسیقی درونی غزلیات شاعر با استفاده از روش تحق...