مقاله حاضر، به طرح فرضیه ای درباره علّت امکان راهیابی خطای ناعامدانه به فهم های صادقانه و عالمانه از قرآن می پردازد. بر وفق فرضیه مزبور، هر فهمی از آیات قرآن، ناگزیر بر مجموعه ای از مبانی و مقدمات استوار است و مقدمات فهم متن، چنان گسترده و متنوعند و چنان از هرسو، امکان آشکار شدن زوایایی نهان از فهم متن انتظار می رود، که امکان احصاء شدن مقدمات فهم، عملاً منتفی می گردد. در نتیجه هر فهمنده در مقام ف...

هدف این پژوهش شناسایی تحولات رخ داده در نظرگاه های تفسیرپژوهان پیرامون مفهوم تفسیر اجتماعی قرآن است و به دنبال پاسخ این پرسش است که آیا تلقی تحلیل گران، روش ها و گرایش های تفسیری درباره این گرایش نوپدید، بسان خود این پدیده، در طول سده اخیر دستخوش فراز و فرود و در نهایت کمال گردیده است؟ مهم ترین دستاورد این پژوهش نیز چنین است: چیستی تفسیر اجتماعی در نگاه تفسیرپژوهان نخست، مفهومی بسیط و تنها در ق...

آیات قرآن کریم مجموعه ای از عبارات و گزاره هایی به زبان عربی است که این عبارات و جملات قرآن خود از واحدهای کوچک تری به نام کلمات یا واژه ها شکل یافته اند که در یک اصطلاح از آنها به مفردات قرآن تعبیر می شود. روایات تفسیری معصومین (ع) که در ذیل کتب تفسیری به دست ما رسیده است که به آنها تفسیر روایی یا اثری می گویند از جمله تفسیر قمی و البرهان و تفسیر منسوب به امام عسکری و... به فهم معنای کلمات و د...

اخباریگری به عنوان یک مکتب فکری اثرگذار در تاریخ شیعه، دارای مجموعه مبانی فکری است. گستره ی تفکر اخباریگری تنها در فقه نبوده، بلکه در سایر علوم و معارف دینی همچون تفسیر، حدیث، کلام و ... نیز بوده است. مبانی اخباریان در تفسیر عبارتند از: عدم حجیت ظواهر قرآن، ناتوانی و بی اعتباری عقل در فهم و تفسیر قرآن، اصل و مبنا قرار دادن روایات معصومان:در تفسیر قرآن و استنباط احکام نظری از قرآن تنها از طریق ا...

چکیده این رساله با عنوان تفسیر روایی سوره های شمس، لیل، ضحی و انشراح بر پای? روایات اهل بیت (علیهم السلام) است. پژوهش و جستجو برای بازشناسی و دست یابی احادیث تفسیری، به اندازه اهمیتِ فهم حقیقت کلام الهی حایز اهمیت است. هدف از ارائ? این تحقیق دستیابی به صحیح ترین تفسیر سوره های مورد نظر با توجه به روایات معصومین، با هدف تأکید و اهمیّت بخشی به نقشی که روایات در فهم و تفسیر قرآن می توانند ایفا ...

از جمله واقعیت های تاریخی پس از رحلت رسول گرامی اسلام (ص) ظهور جریانی در رویگردانی از تفسیر قرآن است. این جریان با اقدام برخی از صحابه رسول خدا (ص) آغاز شد و سپس در بین تابعان وسعت بیشتری یافت که در نتیجه مسلمانان به جای تأمل در قرآن کریم صرفاً به تلاوت آیات روی آوردند و از شناخت بسیاری از حقایق نورانی بازماندند . در این مقاله تلاش شده است که با توجه به شواهد تاریخی ابتدا در مورد این جریان و پیش...

این تحقیق به بررسی مبانی، روش و گرایش تفسیری تفسیر المراغی می¬پردازد. مؤلف این تفسیر ، احمد مصطفی بن محمد بن عبدالمنعم المراغی است که از شاگردان مکتب تفسیری محمد عبده و متأثر از اوست. بررسی مبانی، روش و گرایش تفسیری هر مفسر، موجب شناخت نقاط ضعف و قوت تفسیر اوست و می¬تواند همچون چراغی در پیش روی آیندگان قرار گیرد تا در رسیدن به معارف والای این کتاب مقدس گام¬های بهتری برداشته شود. مراغی در این تف...

ملا محسن فیض کاشانی(ره) از علماء قرن11هجری قمری است که اثر جاودان «تفسیر الصافی» را از خود به جای گذاشته است. از دیگر مفسران معاصر عالم تشیع علامه طباطبایی است که صاحب تفسیر «المیزان فی تفسیر القرآن » است. تفسیرفیض یک تفسیر مشهور روایی یا مأثور است که برنقل روایات مبتنی است ؛ گر چه درکنار این روش ازاصول عقلانی ,عرفانی و تا حدی اجتهادی بهره جسته است.بر خلاف این خاستگاه , تفسیر المیزان برشیوه قرآ...

قرآن با وجود (تبیان لکل شیء) بودن، نیازمند تفسیر است. از همان ابتدا در کنار شیوه تفسیر ترتیبی، روش موضوعی نیز وجود داشت. اما در قرن چهاردهم، عواملی باعث شد تا روش تفسیر موضوعی بطور مستقل بوجود آید، در این روش سوال هایی مطرح می باشد، از جمله: آیا در تفسیر موضوعی سیاق آیات رعایت می شود؟ آیا در این روش تفسیر، مفاهیم مندرج در آیات تبیین می شود؟ از این رو، این پژوهش، موضوع هایی از تفسیر منشور جاو...

قانون گذاران هیچ گاه نمی توانند به تدوین قوانینی کامل اقدام نمایند که از یک سو عام و فراگیر بوده و از سوی دیگر کاملاً مبین باشد و صدق آن بر تمامی مصادیق بی شبهه باشد. از این رو از ابتدای قانون گذاری ضرورت نیاز به تفسیر به عنوان ابزاری در دست یابی به مقصود مقنن احساس شد. برای رسیدن به این منظور رویکردهای تفسیری مختلفی ارائه شده است که مهم ترین آن ها در حوزه ی قوانین کیفری دو نوع تفسیر مضیّق و موسع...