در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مفهوم و کاربردهای تعبیر نور سیاه در ادب عرفانی پرداخته می شود. قلمرو این پژوهش شامل ادبیات عرفانی پارسی و نیز متون عرفانی عربی می شود. در این متون به دو کاربرد متفاوت و شاید متضاد از تعبیر «نور سیاه» بر می خوریم: یکی نور ذات الهی و دیگری نور ابلیس. بیشتر موارد کاربرد این تعبیر را در مفاهیمی مرتبط با معنای نخست شاهد هستیم. برای سیاهی یا تاریکی نور ذات د...

با گسترش روابط زبانی میان ملت‌ها، تأثیر و تأثر فرهنگی امری طبیعی جلوه می‌کند و این امر سبب ایجاد رابطه‌ای دوسویه میان زبان و فرهنگ می‌گردد. در این حالت، زبانی که بیش از همه تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، می‌تواند بیشتر در معرض ورود واژگان و تعابیر زبان فرادست قرار گیرد. بنابراین، نقش مترجم به ‌عنوان عامل انتقال‌ فرهنگ مبدأ به زبان مقصد حائز اهمیت است. در برخی از آثار زبان عربی، واژه‌ها و ساختارهایی وج...

شکل‌گیری دین اسلام همچون همۀ دیگر جنبش‌های بزرگ و تاریخ‌سازْ مرهون ازجان‌گذشتگی‌های فراوان بود. این‌گونه، از نخستین روز‌های آنْ مرگِ ایثارگرانه برای پیش‌بُردِ آرمان مقدسْ ارزشی مهم تلقی شد. برای اشاره به این مرگ در قرآن استعارۀ «مرگ در راه خدا» کاربرد یافت؛ استعار‌ه‌ای که کاربرد گستردۀ خود را برای دلالت بر این معنا به نفع تعبیر دیگری از دست داد و از گذشتۀ دوری که زمان دقیقش را هنوز نمی‌دانیم، تعبیر «...

خواب و رؤیا، معنا و جایگاه آن در فلسفه بحثی است که کمتر فیلسوف برجسته ای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رؤیا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق می شود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست می یابد؛ این احوال اگر در عالم...

هدف این مقاله، به دست دادن اصولی از نوعی روش شناسی تلفیقی در حوزه علوم اجتماعی است که برمبنای خوانش آرای ویتگنشتاین، هایک و گادامر در افق فکری یکدیگر شکل گرفته است. در ابتدا و پس از بیان مسئله و ضرورت پرداختن به آن، ادبیات بحث به طور خلاصه مرور شده است و سپس به طور اجمالی امکان تلفیق آرایاین سه متفکر مورد بحث قرار گرفته است. این امکان با مرور شش شباهت مهم در قالب معادل یابی واژگان کلیدی هر متفک...

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی نقش سیستم های مغزی-رفتاری bis/bas، حساسیت اضطرابی و سوگیری تعبیر در نشانه های اختلال اضطراب فراگیر با توجه به نقش میانجی اجتناب تجربی انجام شده است. روش: دانشجویان پرسشنامه های اختلال اضطراب فراگیر (gadq-iv)، پرسشنامه ی سیستم- های فعال سازی و بازداری رفتاری (کارور و وایت)، پرسشنامه ی حساسیت اضطرابی(asir)، نسخه ی تجدیدنظر شده ی پرسشنامه ی تعبیر (امیر و همکاران) و...

برخی از صاحب نظران، فلسفه یا علت خلقت انسان را در نظام تربیتی اسلام، رسیدن او به کمال مطلق می‏دانند. با توجه به اینکه خالق حکیم در هدفش نه غیر مقدور، بلکه باید مقدور و ممکن باشد، و از طرف دیگر انسان دارای عقل است و هیچگاه غیر مقدور را هدف فعالیت‏های خود قرار نمی‏دهد، لذا رسیدن انسان به کمال مطلق به عنوان فلسفة خلقت انسان اشتباه است و باید تعبیر مزبور اصلاح شود. برخی از صاحب نظران، فلسفه یا علت ...

نگارنده در این مقاله پس از اینکه به طور مختصر دربارۀ تعابیر مختلف اصل دلیل کافی بحث می کند، چنین استدلال می نماید که تعبیر کلاسیک کلارک از «برهان های کیهان شناختی» برای وجود خدا در اصل دلیل کافی ریشه دارد، حال آنکه برهان صدرا، مصطلح به «برهان صدیقین»، بر هیچ یک از تعابیر ضعیف یا قوی اصل دلیل کافی استوار نگشته است. به این ترتیب، این مقاله به سه بخش تقسیم می شود: 1) اصل دلیل کافی و اهمیت آن در «ب...

اندازه‌گیری در مکانیک کوانتوم یکی از وجوه افتراق اساسی آن با مکانیک کلاسیک است. در این مقاله مسئلۀ اندازه‌گیری، به‌عنوان یک مسئلۀ مهم در مکانیک کوانتوم طرح شده است و ضمن تحلیل مبانی فلسفی آن، راه‌حل‌هایی که مدل‌های مختلف نظری برای آن ارائه کرده‌اند به‌اجمال بررسی، تحلیل و مقایسه شده است تا از رهگذر آن بهترین راه‌حل یا راه‌حل‌های ارائه‌شده انتخاب شود.

این مقاله به بازشناسی تصویر حلاج در آثار مولانا و واکاوی کلام مشهور «اناالحق» می‌پردازد و می‌خواهد نگاه مولوی را به احوال و آثار حلاج دنبال کند. مَشرب حلاج که مخالفان او از آن به «اتحاد» و «حلول» تعبیر می‌کنند، از نظر معتقدان او بیشتر به «استغراق» تعبیر می‌شود. مولانا در آثارش نام حلاج را به طور مکرّر ذکر کرده است. وی اندیشه حلاج را در آثار خود بازتاب داده و با همه مصایبی که بر حلاج رفته، او را س...