یکی از ارزشمند¬ترین میراث فرهنگی و یادگار گرانبهای بزرگان ادب فارسی، گنجینه عظیم نسخه¬های خطی است؛ یکی از این نسخه¬ها دیوانی موسوم به شفیعا اعمی متخلص به اثر شیرازی است. شفیعا اعمیپراشگفتی(اثر شیرازی )از شاعران قرن دوازدهم هجری است که تذکره نویسان به سال تولد وی اشاره¬ای نکرده اند؛ وی در کودکی بر اثر بیماری آبله نابینا شده است. اثر شیرازی معاصر شاه سلطان حسین صفوی بوده و به اصفهان رفت و آمد داش...

چکیده داشتن متون پیراسته از اغلاط الزام جدی تحقیق های ادبی است چرا که بدون برخورداری از متونی صحیح، عملاً در حوزه های دیگر تحقیقات ادبی همچون فرهنگ نویسی و نقد متون و غیره نیز نمی توان آثاری دقیق و معتبر در دسترس جامعه علمی قرار داد. در این میان تصحیح متون قدیمی تر اهمیتی دوچندان دارد. چرا که این دست متن ها به دلیل برخورداری از واژگان کهنه و ناشناخته و زبان و نحو و صورخیال خاصی که امروزه برای مخ...

تصحیح متون، بنیادی‌ترین تحقیق ادبی در نظام دانشگاهی مطالعات ادبی است . طالب آملی از شعرای بنام قرن یازدهم است . غزلیات وی حدود سیزده هزار بیت است که بیش از نیمی از سروده‌های او را تشکیل می‌دهد . کلیات دیوان طالب آملی را محمد طاهری شهاب در سال 1346 تصحیح نموده و به چاپ رسانده است اما لازمه‌ی تصحیح، استفاده از همه‌ی منابع و نسخه‌های معتبر موجود است . مسئله اصلی این پژوهش استفاده نکردن از نسخ متعد...

خواجه حسین بن غیاث الدین محمد مشهدی، مشهور به ثنایی، یکی از شعرای فارسی زبان قرن دهم هجری است. در اغلب تذکره های فارسی بعد از ثنایی نمونه هایی از شعر وی ذکر شده، اما اربابان تذکره کمتر به زندگی او پرداخته اند، از اینرو از زندگی و حال و کار شاعری خواجه حسین اطلاع چندانی نداریم. اندک اطلاع ما در این زمینه بیشتر برگرفته از مقدمه ی کوتاه منثوری است که ثنایی خود در ابتدای دیوانش آورده است. به هر ...

غیاث‌الدین علی یزدی، متخلص به غیاث، شاعر و نقاش مشهور سده‌های دهم و یازدهم هجری است که به سبب طراحی بر روی پارچه‌های زربفت به نقشبند معروف بود. غیاث افزون‌بر مهارت در هنر نقشبندی، در شاعری نیز توانا بود. دیوان او شامل مثنوی، قصیده، قطعه، رباعی، غزل است که تاکنون فقط یک‌بار به اهتمام حسین مسرّت در سال 1393 تصحیح و منتشر شده است. این جستار با بررسی این چاپ، ضعف‌ها و نارسایی‌های آن را در چند بخش نش...

أثر پیش رو، تصحیح و تحقیق نسخه ی خطیِ تفسیر سوره ی نور از تفسیر میرزا لطفعلی بن میرزا احمد مجتهد تبریزی (م.1262ه.ق.) است. تفسیر میرزا لطفعلی، تک نسخه و به خط مولف و شکسته نستعلیق می باشد و در دو جلد با عنوان «تفسیر القرآن الکریم» در کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، فهرست شده و به شماره های 9262 و 12193 به ثبت رسیده و نگهداری می شود. جلد اول شامل تفسیر سوره های مریم، طه و انبیاء است. جلد دوم آن نی...

هر ملتی خواهان سربلندی و افتخار برای سرزمین خویش است . کشور ما نیز با فرهنگی چندین هزار ساله به خود می بالد . شناساندن شخصیت ها و بزرگان و آثار ایشان به جامعه یکی از وظایف هر انسان فرهیخته است . بدین منظور شاعر گمنامی از قرن یازدهم هجری قمری که نام و اثرش ناشناخته مانده است ، به نام شرعی شیرازی معرفی می گردد . تنها نسخه موجود از دیوان این شاعر عهد صفوی در کتاب خانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است...

آنچه در این رساله به آن پرداخته شده تصحیح و ترجمه تخمیس هاشمیات است، هاشمیات شامل سروده¬های شاعر معروف و مشهور عرب کمیت بن زید اسدی است که هشت قصیده را در برمی-گیرد. این قصائد در توصیف اهل بیت(ع) و مشقتهای آنان و ظلمهایی که به ایشان وارد شده می باشد. هاشمیات سرشار از مضامین زیبا، دارای کلامی استوار و بار معنوی فراوان است و در ادبیات عرب جایگاه بس بالا و والایی دارد و در میان دیگر آثار کمیت از ق...

جُنگ یا مجموعه اشعار نفیسی به خطّ پیر حسین کاتب شیرازی به شماره ی3667 با تاریخ کتابت (942.ه‍) در کتابخانه ملّی ملک، نگهداری می شود، که حاوی اشعار برگزیده، از حدود یکصد شاعر زبان فارسی است، از شاعران مشهور نظیر حافظ و سعدی گرفته تا برخی شاعران گمنام که دیوان شعری از آنان برجای نمانده است. در این رساله، نسخه ی مذکور را ضمن بازخوانی با برخی نسخه-های خطّی و چاپی موجود مقابله کرده ایم. حاصل مقابله و تصح...

آقا محمّد یزدی (1261-1216 ه. ش.)، متخلّص به «جیحون»، از شاعران اواخر قرن سیزدهم، در شهر یزد به دنیا آمد و در آن شهر، رشد یافت. جیحون از شاعران دورۀ قاجاریه است که در زمان حیات خود به شهرت رسید. آقا محمّد در روزگار جوانی به تحصیل علوم دینی و آموختن قواعد زبان عربی پرداخت و معلومات متداول زمان را نیز فراگرفت. وی با علاقه ای که به شعر و شاعری داشت، توانست با سرودن اشعار در قالب های مختلف و عرضۀ آنها ...