در طول زمان، ذوق و علاقۀ سفالگران منجر به ترسیم نقوش و طرح‌های گوناگون روی سفالینه شد. نقوش به عنوان عنصر اصلی تزیین در سفالینه‌ها بیانگر مفاهیمی چون اعتقادات، باورها، اندیشه‌ها، تمایلات و آرزوهاست. توجه به خرد و دانش و اشاره به فرهنگ‌ها و آیین‌ها و اسطوره‌های ملی، از مهم‌ترین موضوعاتی است که علاوه بر نظم و نثر، در دیگر آثار هنری این سرزمین رواج می‌یابد. در سده‌های ششم و هفتم هجری قمری، هنر سفا...

در سال 1477 میلادی در شهر بولونی (ایتالیا) برای اولین بار اطلس جغرافیایی مشتمل بر بیست و هفت نقشه که توسط کلادیوس پتولمه تهیه شده بود چاپ و منتشر گردید. با اطلاعات که در دست است به نظر می ­رسد اطلس مزبور تا این زمان قدیمی­ ترین چاپ شناخته شده باشد. پتولمه دانشمند و ستاره ­شناس از اهالی اسکندریه کتاب دست نویس یونانی را که طرز تهیه و ترسیم نقشه­ های جغرافیایی را تشریح می­ نمود (مربوط به سال 120 ...

امروز در ادبیات «هنر شهری» کشورمان یا اهداف آثار هنر شهری را در تأثیرات آن بر ارتقای کیفیت منظر شهر مبنای تعریف قرار می‌دهند و یا انواع آثار هنری حاضر در شهر را به عنوان هنر شهری قلمداد می‌کنند. اما نکته قابل تأمل این است که در پژوهش‌های صورت گرفته مشخص نیست هنر شهری چیست؟ چگونه بر کیفیت منظر شهر اثر می‌گذارد؟ و آیا همه آثار هنری موجود در شهر موجد چنین کیفیاتی می‌شوند؟ با گسترش حضور آثار هنری ...

هدف: این مقاله به دست‌نوشته‌های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه‌ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته‌ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس‌های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازما...

معماری و موسیقی به عنوان تجلی بخش هایی از هنر روح آدمی دارای جلوه های جمالی و جلالی مشابهی در عرصه بروز و نمود می باشند. هر چند موسیقی با پدیده شنوایی و معماری با پدیده بینایی بیشتر نمود می یابد ولی هر دو هنر از وجوه متشابه فراوانی بهره برده اند. در باغ سازی ایرانی و معماری باغ ایرانی نمود این تشابهات معنایی و محتوایی با موسیقی با شدت بیشتری ظاهر شده است. هدف پژوهش حاضر مطالعه و بررسی وجوه متشا...

مقاله حاضر پس از ارائه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مسأله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «میشل کویپرس»، قرآن پژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن می پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. ...

هدف: این مقاله به دست نوشته های عارفان شیعی می پردازد. روش: توصیفی – تحلیلی و مقایسه ای است که نسخه مورد نظر با نسخه نفیس و معتبر مرجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی مطابقت داده شده است. یافته ها: پیرجمال اردستانی بزرگترین عارف شیعه در قرن نهم هجری است یکی از دستنویس های به جا مانده از آثار وی نسخه کوچکی است که در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است این نسخه بسیار ارزنده و معتبر که بازماند...

خطة آذربایجان به عنوان یکی از مهم ترین مناطق سرزمین ایران و همچنین خاستگاه صفویان و مذهب تشیع، نقش مهمی در توسعه و تکامل سنت مقبره سازی اسلامی داشته است. به نظر می رسد طی دوران ایلخانی در این منطقه، سبک خاصی از معماری تدفینی در قالب مقابر برجی شکل تکوین یافته است که مبانی آن ریشه در تصوف اسلامی بخصوص مکتب شیخ زاهد گیلانی و شیخ صفی الدین اردبیلی از عرفای نامی قرون هفتم و هشتم هـ ق دارد. از مهمتر...

چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

چکیده هنر موزاییک­کاری به عنوان یک عنصر تزیینی در بنا، از قدمتی چندین هزار ساله برخوردار بوده و در تمدن­های مصر، بین­النهرین، یونان، روم و بیزانس بطور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. اما این هنر در ایران باستان با اقبال چندانی مواجه نبوده و تنها در سطحی اندک در دوره ساسانی و در حیاط موزاییک کاخ بیشاپور، اجرا گردیده است. پژوهش پیش رو، با استفاده از روشهای علمی– آزمایشگاهی به بررسی و شناخت م...