آزادی اندیشه از جمله آزادی های ضروری در راستای رشد و کمال هرچه بیشتر بشریت است . متاسفانه، این روزها تبلیغاتی علیه جمهوری اسلامی صورت می گیرد و این نظام مقدس را متهم به سلب آزادی، از جمله آزادی اندیشه می کنند. هدف ما از این تحقیق اثبات وجود آزادی اندیشه در دیدگاه و عقاید امام خمینی است وچون تحقیقاتی که از قبل در این زمینه صورت گرفته به طور کلی به مبحث آزاد اندیشی در آثار امام پرداخته شده و به آ...

اقلیت مسلمان ساکن در کشورهای غیر اسلامی در پذیرش و پای‌بندی به قوانین این کشورها با برخی قواعد شرعی مانند «قاعده نفی سبیل» مواجه‌اند که سلطه حقوقی و قانونی کافران بر مسلمانان را از مصادیق سبیل منفی و ممنوع می‌داند. این مقاله با رویکرد تحلیلی بر اساس فقه شیعه ابعاد این موضوع را تبیین و با تقسیم احکام اسلام به مباحات و الزامات، وضعیت احکام اسلام از حیث ثبات و تغییرپذیری را روشن کرده است. سپس با ت...

به جهت نیازهای متغیر جامعه اسلامی، نظریه منطقه و مساحتی خالی از حکم الزامی به عنوان منطقة الفراغ مشخص شده و امر قانون گذاری در آن به ولی فقیه سپرده شده است. طبق نظر امام خمینیv در یک نظام دینی اسلامی، هرگز نمی­‌توان زمام حکومت را به دست کسی داد که در فقه و فقاهت متخصص نباشد و یا به آن بی­اعتنا باشد یکی از اختیارات ولی فقیه، صدور حکم حکومتی در منطقه فراغ است. این حکم می­‌تواند در جهت اجرای احکا...

در محدوده سده دوم که می‌رفت فقه شفاهی به فقه تعلیمی و مدرسه‌ای تبدیل شود، اختلافات فقیهان نیز در برخی از مسائل، چه در اصول و چه در فروع، پا را از نهان‌خانه ذهن‌ها بیرون نهاد و چه بسا همین اختلافات فقهی بود که در تأسیس مکتب‌های فقهی در صدر اسلام نقش اساسی را ایفا کرد. از میان اختلافات، قیاس مهم‌ترین مسئله‌ای است که در فلسفه و منطق، به‌ویژه در فقه اهل سنت و امامیه، به اصلی از اصول تبدیل شد، به‌گو...

 اشارتى به گذشته و نظاره‌اى به آینده فقه شیعه و ارتباط آن با قرآن دارد. نویسنده نخست از پیوند فقه و قرآن در عصر حضور ائمه سخن مى‌گوید پس از جدایى آن دو در یک دوره، پیوند دوباره آنها و پس از پیدایش فقه استدلالى در مدت چند قرن بحث مى‌کند. در ادامه از سلطه مجدد حدیث گرایى که با پیدایش جریان اخباریگرى پدید آمد سخن گفته، ره‌آورد آن را جدایى دوباره فقه از قرآن و محوریّت یافتن حدیث مى‌داند . سقوط جریان...

محققین علم اصول و فقه براى اجتهاد علومى را برشمرده‏اند که اجتهاد بر آن بنا شده است. در این میان ظرایفى وجود دارد که کمتر مورد دقت و بررسى قرار گرفته و پرداختن به آنها مى‏تواند افق جدیدى را به روى پژوهندگان فقه و اصول باز کند.در این نوشتار اغلب از زاویه جدیدى به مباحث پرداخته شده و بحث هاى روشى مطرح گردیده است; بدین معنا که چگونگى به کارگیرى این علوم در استنباط، و راه حل مشکلاتى که در این علوم و...

همانگونه که از نام پایان نامه مشخص است موضوع این پایان نامه درباره استصحاب است و استصحاب یکی از اصول و قواعد ارزنده علم اصول فقه است که در دانش فقه و حقوق نقش عمده و گسترده ای را ایفا می کند و به گفته سید صدرالدین قمی : « پس از کتاب و سنت استصحاب مهمترین دلیل است ... ». و نیز در این رساله نتیجه گرفته شده است که استصحاب آماده و دلیل است این در حالی است که هم اکنون مشهور و معروف این است که استصحا...

تعارض و تزاحم ادله، یک مبحث مهم در اصول فقه شیعه است که موارد کاربرد فراوانی در خود جای داده است . این مطلب ضامن اجرای صحیح احکامی که از روایات و حادیثی که بدست ما رسیده است می باشد. بخصوص آنجایی که میان احادیث اختلاف و برخورد پیش می آید. در این رساله ضمن تعریف اصول موضوع، یعنی تعارض و تزاحم احادیث به قواعد راه حل دو یا چند حدیث تعارض یا متزاحم پرداخته شده است . در این باره سه قاعده برای متعارض...

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر قدرت و به دست‌گیری حکومت اسلامی بر روش فقه سیاسی یا علم روش‌شناسانه بوده و نیز تأثیر واقعیات اجتماعی و سیاسی در عرصه عمل و روش نگاه به موضوع علم اصول و طریق استنباط را مورد توجه قرار داده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، اگرچه تحولات حکومتی تاثیر عمیقی بر روش پژوهش در اصول فقه و شیوه فقه‌پژوهی برجای نگذاشته، اما افق‌های جدیدی را گشوده، رویکرد عقل‌گ...

 پیوندهاى دو دانش فقه و تفسیر از زوایاى گوناگون مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.  آغاز پیدایش دانش فقه و تفسیر به زمان پیامبر(ص) باز مى‌گردد. این دو دانش، در یک مسیر پدیدار شدند و رشد و نمو یافتند، افزون بر پیوند تاریخى فقه و تفسیر، هر دو دانش، از مبادى و دانشهاى مشترک بهره مى‌جویند. از یک سو، اسباب نزول، اصول فقه، دانش الفاظ و قواعد زبان و مبادى کلامى از جمله مبادى مشترک تفسیر و فقه به حساب م...