در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته اند؛ از آثار منقوش بر سفالینه های تمدن های کهن گرفته تا دست ساخته های امروزین. در این میان، مطالعه تطبیقی نقوش منبرها و روابط بین آنها، علاوه بر شناسایی ارزش این آثار، زمینه ساز پژوهش های دیگر نیز خواهد بود. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و میزان ارتباط بین طرح ها و نقوش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان را ـ که در قرن هشتم هجری ساخته شده ـ...

هنر هر قوم و منطقه‌ای تبلور آئین، آداب‌ورسوم، اعتقادات مذهبی و دارای ریشه‌های کهنی است که آن جامعه می‌تواند با تکیه ‌بر این ارزش‌ها برای توجیه افکار و عقاید خود از آن استفاده کند. منطقۀ چالش تر یکی از مناطق ویژه در حوزۀ هنرهای سنتی، صنایع‌دستی و به‌خصوص قالی دستباف است. قالی این منطقه، به دلیل داشتن شاخصه‌هایی نظیر طرح، نقش و رنگ مختص خود، دارای جایگاهی ویژه در دنیای فرش است. نقش‌مایه‌های موجود...

استفاده از نقاشی دیواری یکی از شیوه‌های متداول تزیینات معماری در بناهای دورۀ زندیه در شیراز بوده است. از آنجا که فضای غالب دیوارنگاره‌های دورۀ زندیه با نقوش گیاهی پوشیده است، موضوع این مقاله نیز به بررسی و تحلیل کیفی این نقوش محدود شده است. بدین منظور، ابتدا آثار اصیل نقاشی دیواری در ارگ کریم‌خان، تکیۀ هفت‌تنان و عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر شناسایی و سپس تنوع نقوش گیاهی موجود در آنها زیر عناوین تر...

نظام برنامه‌ریزی در ارتباط با تحولات شهرنشینی کشور باوجود تلاش­های انجام داده در حوزه تئوری و عمل (اما در قالب رسمی) نتوانسته از روند رو به افزایش مشکلات و معضلات شهری جلوگیری کند. در حالی که زندگی برای شهروندانی نزدیک به یک سوم جمعیت شهری کشور در شرایطی نابسامان است، ولی منفعت‌های رشد شهری نصیب نقوش غیررسمیِ باقدرت یا نقوش رسمیِ استفاده‌کننده از رسوم غیررسمی می‌شود. ازاین رو نظام برنامه‌ریزی در ...

بسیاری از نقوش متن قالی حاوی اطلاعاتی نمادین هستند. در بین این نقوش، آنهایی که با الهام از طبیعت در فرش طراحی شده اند، معنای اسطوره ای وسیعی می یابند. شیر یکی از نقش هایی است که با اسطوره ها ارتباط دارد و با گذشت زمان، نماد بسیاری از ویژگی های بارز انسانی شده است (آیین مهر، میترائیسم، نماد سلطنت، شجاعت، قدرت و...). نقش شیر از مهم ترین عناصر صحنه های شکار، گرفت وگیر و طرح های حیوانی بوده؛ در آثا...

بدون شک یکی از هنرهای سنتی با ارزش و مطرح در سطح ملی و بین المللی هنر قلمکار و قلمکارسازی است که در حال حاضر در زمره ی چاپ های سنتی قرار دارد؛ این هنر نقش گسترده-ای در زندگی مردم داشته است. نقوش به کار رفته در هنر قلمکار نیز به دلیل تنوع آن همواره تفکر برانگیز بوده است. هدف نگارنده در این پژوهش معرفی هنر قلمکار و انواع و روش تولید و تحول آن است. نگارنده سعی بر جمع آوری نقوش قلمکار داشته و به بر...

محاسبات و ترسیم و ایجاد الگوهای نقوش هندسی در گذشته از سوی استادکاران انجام می­شده و از نسلی به نسلی سینه به سینه منتقل و گاهی مفقود و یا  به دست فراموشی سپرده شده است. به­ طوری­که بعضاً طراحی گره های جدید و یا مرمت گره های آسیب دیدۀ تاریخی برای اکثر دست اندرکاران کنونی ساخت و مرمت گره چه در کاشی کاری و چه نجاری و صنایع دیگر کاری دشوار است. برای رفع این مشکل نگارندگان با مطالعۀ نقوش هندسی و تدقی...

سنگ نگاره های نویافته ارگِس در ناحیه کوهستانی به فاصله 200 متری جنوب شرقی روستای ارگِس سفلی از توابع بخش زند، شهرستان ملایر در استان همدان قرار دارد. این اثر در سال 1390 با بررسی پیمایشی بخش زند شهرستان ملایر توسط محسن جانجان در فهرست ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی قرار به سه گروه اصلی نقوش؛ ،b و a گرفته است. نگاره های ارگس در دو مجموعه هندسی، جانوری و انسانی تقسیم می شوند. نقوش هندسی به صورت نمادی...

هنر هر قوم و منطقه ای تبلور آئین، آداب ورسوم، اعتقادات مذهبی و دارای ریشه های کهنی است که آن جامعه می تواند با تکیه بر این ارزش ها برای توجیه افکار و عقاید خود از آن استفاده کند. منطقۀ چالش تر یکی از مناطق ویژه در حوزۀ هنرهای سنتی، صنایع دستی و به خصوص قالی دستباف است. قالی این منطقه، به دلیل داشتن شاخصه هایی نظیر طرح، نقش و رنگ مختص خود، دارای جایگاهی ویژه در دنیای فرش است. نقش مایه های موجود ...

سردرب یکی از بخش های ساختمان است که قابلیت بیان اعتقادات سازنده یا کارفرمای آن را به ناظر بنا دارد. گفتمان نقوش به کار رفته در تزیینات هر سردرب را می توان همچون پیامی از سوی سازنده یا کارفرمای سردرب محسوب کرد و آنها را خواند و فهمید. گفتمان نقوش سردرب هفت بنای عمومی دورۀ قاجار موضوع این پژوهش است. مساله ای که دنبال می شود نحوۀ شناسایی وجه اشتراک میان پیام های نهفته در این سردرب ها از طریق تحلیل...