در پژوهش­های تاریخ ایران باستان که کمبود اطلاعات اعم از نوشته­های مورخان کلاسیک، پوست­نوشته­ها و سنگ نوشته­ها، و به مفهومی دیگر، داده­های مادّی(باستان­شناختی) و مکتوب،  مورخ را در تحلیل صحیح و دقیق آن دوره دچار مشکل می­کند، ترجمۀ یک اثر کلاسیک مربوط به دوره­ای خاص چنان اهمیت می­یابد که تنها با انتشار یک اثر در این حوزه، اطلاعات و داده­های تاریخی به گونه­ای دیگر تفسیر و تعبیر خواهند شد. از این رو...

ترجمة متون و ایجاد پل ارتباطی میان دو بستر مفهومی در دو قالب متفاوت نه تنها علم بلکه هنر است. غالباً ترجمه ای درخور توجه است که توانایی کاربرد مفاهیم مناسب را در زبان دوم داشته باشد. با اذعان به پیچیدگی کار ترجمة متون تاریخی و پاس داشت کار مترجمان، اشاره به برخی نکات ظریف اما کلیدی در ترجمة این متون، دورنمای بهتری را برای این دسته از ترجمه ها دربر خواهد داشت. انتقال نام های تاریخی از زبان های خا...

پژوهش حاضر به خوانشی سبک‌­شناختی از ترجمه‌­ای منظوم از تائیۀ کبری، اثر مشهور ابن‌فارض، اختصاص دارد که به نورالدین عبدالرحمن جامی منتسب شده است. مبنای این انتساب نسخه‌ای خطی محفوظ در کتابخانۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه قاهره است که توسط دکتر صادق خورشا در کتاب تائیۀ عبدالرحمن جامی، ترجمۀ تائیۀ ابن‌­فارض، به همراه مقدمه و تعلیقاتی تصحیح شده است. مقالۀ حاضر، با اقامۀ دلائل سبک‌شناختی...

پیدایش فنّاوری جدید چاپ دسترسی عامۀ مردم به اطلاعات و گردش سریع تر آن را امکان پذیر کرد. معیار سازیِ زبان های بومی برخاسته از چاپ امری پذیرفته شده است که آگاهی هویتیِ جدیدی را میان گروه های اجتماعی سبب می شود. تا پیش از سال 1837 م/ 1253 ق، فارسی زبان رسمیِ حقوقی ـ دیوانی، بازرگانی، و فرهنگی شبه قاره بود و نخبگان هندو و مسلمان از آن استفاده می کردند و نیز زبان نوشتاریِ مسلمانان هندی برای مقاصد دینی ب...

توجه روزافزون به علم تاریخ و انتشار کتب غنی و سودمند به زبان‌های مختلف در این زمینه، مترجمان متون تاریخی را ملزم می‌سازد تا با رعایت چهارچوب‌های علمی به این امر مهم بپردازند. بی‌تردید انجام این کار بدون آگاهی از شاخصه‌های علمی این فن ممکن نیست. در این مقاله ضمن معرفی ویژگی‌های متون علمی و ادبی، سعی شده است با طرح یک مدل، ترجمة علمی و ترجمة ادبی با هم مقایسه و شاخصه‌های هر یک برشمرده شود. در ادا...

ترجمة متون و ایجاد پل ارتباطی میان دو بستر مفهومی در دو قالب متفاوت نه‌تنها علم بلکه هنر است. غالباً ترجمه‌ای درخور توجه است که توانایی کاربرد مفاهیم مناسب را در زبان دوم داشته باشد. با اذعان به پیچیدگی کار ترجمة متون تاریخی و پاس‌داشت کار مترجمان، اشاره به برخی نکات ظریف اما کلیدی در ترجمة این متون، دورنمای بهتری را برای این دسته از ترجمه‌ها دربر خواهد داشت. انتقال نام‌های تاریخی از زبان‌های خا...

منظومۀ «اهریمن» اثری است رمانتیک که میخاییل لرمانتوف، شاعرروسی به سال 1839آن را سروده است. این منظومه به قلم سردار معظم خراسانی به فارسی ترجمه شده و به سال 1301 درمجلۀ نوبهار هفتگی به چاپ رسیده است. نیما درافسانه و شهریار در دو مرغ بهشتی، هذیان دل، افسانۀ شب و قهرمانان استالینگراد ازطبیعت گرایی و تصویر و توصیف طبیعت دراین منظومه و همچنین برخی مضامین داستان اهریمن بواسطۀ ترجمۀ سردارمعظم، تأثیرپذ...

پروفسور دانیل سیمون اویچ کمیسروف از شخصیت های مشهور ایران شناسی در اتحاد جماهیر شوروی سابق و جهان است که در تحقیق و انتشار ادب و فرهنگ فارسی به ویژه ادبیات معاصر ایران سهم شایانی دارد. کمیسروف دربارۀ ادبیات نوین ایرانی در دهه های ۳۰-۷۰ میلادی پژوهش های ارزشمندی انجام داد که ازطرف ایران شناسان بزرگ اروپا مورد توجه قرار گرفت. «پژوهش در تاریخ نثر داستانی معاصر ایران» عنوان نخستین رسالۀ کمیسروف است...