یکی از مضامین شعری که تقریباً در همة دوره‌های تاریخ ادب عربی حضوری چشمگیر داشته، خمریه‌سرایی است. در طی قرن چهارم و پنجم هجری، در سرزمین خراسان بزرگ، شاعران زیادی به زبان عربی شعر می‌سرودند که با مطالعة اشعار آن‌ها به راحتی می‌توان دریافت که خمریه‌سرایی در میان آن‌ها رشد بسیار چشمگیری داشته است. آنان در خمریات خود، بسیاری از جزئیات شراب را از جمله رنگ، بو، طعم، جام شراب، ساقی، و تأثیر شراب در رو...

کوچک سازی فرآیندی است که از رهگذر آن معنای اصلی کوچک بودن در ابعاد و اندازه و معانی ضمنی دیگر همچون بیان احساس، تحقیر، تشبیه، نسبت و مانند آنها به یک صورت زبانی افزوده می شود و به این طریق مفاهیم متعدد تولید شده و زبان از داشتن چند واژه جداگانه برای بیان آن معانی بی نیاز می شود. از این رو، مطالعه کوچک سازی در حوزه معنی شناسی جذابیت دارد و مهم ترین مسائل نظری مورد توجه پژوهشگران در این حوزه یکی ...

حماسه کربلاء سروده سعید العُسیلی شاعر معاصر لبنان است. شاعر در این حماسه سترگ، زندگی امام حسین(ع) را از تولد تا شهادت، در بیش از 6000 بیت و222 قصیده به نظم در آورده است. ویژگی بارز این حماسه، وجود عاطفه رقیق، اسلوب منسجم و بیان روان و دور از تکلف است. در این مقاله که سعی در بررسی عناصر ادبی این حماسه دارد، به مواردی همچون: عاطفة شاعر و تنوع آن، صور خیال (تشبیه، استعاره و کنایه)، اندیشۀ شاعر و ش...

دراین مقاله از انواع نشانه­ها و تصویر آفرینی در شعر نو از دیدگاه اسطوره سازی ونیز نوعی آفرینش تصویرگرانه از طریق صنایع و شکل های مرسوم ادبی مانند تشبیه و استعاره و.... سخن به میان آمده است،به بیان دیگر نوعی  استفاده­ی  از واژه­ها است،  که از یک سو معنی واژه را در همان معنی قاموسی خود حفظ می کند و از سوی دیگر در حکم  نشانه ای برای اتصال  به تداعی های  جنسیتی، قومی، فرهنگی  و تارو پود احساسی ما ا...

جری و تطبیق، اصطلاحی است برگرفته از روایات که از اصل «وحدت معنایی و تکثر مصداقی» مایه می‌گیرد و در حقیقت یکی از معانی اصطلاحی تأویل و عبارت است از انطباق و حمل الفاظ و آیات بر مصادیقی غیر از آنچه آیات آنها نازل شده و قضایای خارجیه غیرمحضی که می‌تواند بر مصادیق، افراد، شرایط و مقتضیات هر زمان قابل‌تطبیق باشد. دلالت روایات نیز بر جری و تطبیق تمام است و اصل آن را ادله نقلی امضا کرده و عقل و عرف نی...

فنون بدیعی از دیرباز مورد توجه علمای بلاغت قرار داشته و تقسیم بندیهای مختلفی از آن صورت گرفته است. ابن معتز، قدامه بن جعفر، ابن رشیق و ابن سنان خفاجی، از جمله کسانی هستند که در این زمینه تلاش نموده اند. در قرن هفتم، سکاکی پس از تفکیک علوم بلاغی محسنات کلام را به محسنات لفظی و معنوی تقسیم می کند که تا قرنها مورد توجه و استفاده قرار می گیرد. در دوران معاصر نیز شاهد تقسیم بندیها و ملاحظات دیگری هس...

بیان‌ناپذیری شهودها و تجارب عرفانی، به معنای ناممکن‌بودن بیان لفظیِ تجربه عرفانی است. استدلال‌هایی نظیر انتقال‌ناپذیری وجودی احساس، نمادین‌بودن زبان عرفان، نظریه استعاره، مفهوم‌ناپذیری تجربه عرفانی، معلوم‌ناپذیری تجربه عرفانی، محصورناپذیری تجربه عرفانی، فروتربودن رتبه معانی موضوع‌له نسبت به معانی شهودی، فنا، استحاله اشتراک لفظی و معنوی و زودگذری با رویکردهایی ناظر بر ذات تجربه‌گر، ذات تجربه و ذا...

اشتراک عینی، شیوة بیان غیرمستقیم احساسات و عواطف است. به بیانی دیگر، شاعر با استفاده از آرایه های ادبی )استعاره، تمثیل، تشبیه و تناق ضنما، ...( و به کارگیری اشیا، موقعیت هاى مشخص، زنجیرة حوادث و یا عکس العمل هایى، احساسات خود را به بیانی قرار م یدهد. در نتیجه، آن واکنش « شعر » به تصویر می کشد و خواننده را دربرابر صحنة عاطفی را که شاعر قصد برانگیختن آن را در خواننده دارد، برم یانگیزد، بی آنکه آن...

اشتراک عینی، شیوة بیان غیرمستقیم احساسات و عواطف است. به بیانی دیگر، شاعر با استفاده از آرایه های ادبی )استعاره، تمثیل، تشبیه و تناق ضنما، ...( و به کارگیری اشیا، موقعیت هاى مشخص، زنجیرة حوادث و یا عکس العمل هایى، احساسات خود را به بیانی قرار م یدهد. در نتیجه، آن واکنش « شعر » به تصویر می کشد و خواننده را دربرابر صحنة عاطفی را که شاعر قصد برانگیختن آن را در خواننده دارد، برم یانگیزد، بی آنکه آن...