وحی و کیفیت نزول آن از آغاز بعثت پیامبر(ص)، کانون توجه اندیشمندان بوده است. فرابشری‌بودن مبدأ وحی و بشربودن دریافت‌کننده آنْ فرایند فهم حقیقت وحی، چگونگی نزول، قرائت و تبیین آن و مسائلی از این دست را دشوار کرده است. اختلاف در تفسیر و قرائت این پدیده نزد وحی‌پژوهان از جمله فیلسوفان و نواندیشان عقل‌گرا شاهدی بر این مدعا است. این پژوهش روش فهم اندیشمندان وحی‌پژوه در ارائه قرائتی از وحی را بستر شکل‌...

نگرشمتفاوت نظامی برخلاف شعرای زمانه خود به شخصیت زن می‌تواند از نکات بارز آثارش به حساب آید. او زن را در خصوصیات مردپسند محدود نکرده بلکه لایق اعطای مسؤولیت‌های مهم در سطح اجتماعی می‌دانست و برای زن نه پایین‌تر از مردان که جایگاهی والا متصور بود تا با بروز خصلت‌های متعالی خویش بر تصور عامه مبنی برضعف جنسیتی خط بطلان کشد. نظامی اندیشه و تفکرات زن را ارج می‌...

نظام حکومتی و دیوان‌سالاری ایوبیان[1] غلامرضا ظریفیان[2] قسیم یاسین[3] چکیده دولت ایوبی در ناآرام‌ترین روزگاران شامات پدید آمد؛ یعنی سده ششم هجری که از بحرانی‌ترین برهه‌های زمانی در حوزه غرب دنیای اسلام به شمار می‌رود. روی‌دادهای برآمده از جنبش‌ها و هجوم‌های وحشیانه صلیبی به میراث دولت فاطمی در خدمت اتابکان سلجوقی، از حوادث عرصه سیاسی این دوران است. قلمرو ایوبیان از مصر تا جزیره «فراتیه» گسترده...

مدیریت پایدار سواحل نیازمند آگاهی از روند تغییرات خط ساحلی است و آشکارسازی تغییرات خط ساحلی، می‌تواند سلامت و بقای ساحل را تضمین کند. پهنه مورد مطالعه این پژوهش، بخشی از خط ساحلی دریای خزر در محدوده مصب رودخانه‌های هراز، بابلرود و تالار می‌باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان تغییرات و شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر شدت و ضعف تغییرات خط ساحلی در مصب رودخانه‌های مذکور می‌باشد. برای دستیابی به این ...

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله بررسی می شود که  گلستان سعدی با برخوردار بودن از نثر فارسی و نیز صنایع ادبی، می­تواند از سه منظر نگریسته شود: یکی از منظر ادبی، دیگری از منظر پند و اندرز، و در نهایت از منظر نقد فرهنگی- اجتماعی زمانه. هر یک از این سه منظر در خلال هفت قرن گذشته در زمره مخاطبان گلستان به شمار آمده­اند، اما در این مقاله منظر سوم از اهمیت بیشتری برای تحلیل محتوای متن برخوردار بوده اس...

ادبیات تطبیقی از مهم ترین گونه های ادبی است که ما را در یافتن وجوه مشترک اندیشه های بزرگان جهان- که از نظر زمانی و مکانی از یکدیگر فاصله دارند- یاری می رساند و به نقاط وحدت اندیشه بشری پی می­برد که چگونه اندیشه­ای در نقطه­ای از جهان توسط اندیشمندی، ادیبی و یا شاعری مطرح می شود و در نقطه دیگر همان اندیشه به گونه­ای دیگر مجال بروز می­یابد. مقاله حاضر نگاهی است تطبیقی به شعر، اندیشه، زمینه و زمانه...

چکیده: فرهنگ به معنای اخصّ آن مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده و محتوا بخش نظام ها و بخش های جامعه است. و تحقق آرمان ها و اهداف جامعه اسلامی مستلزم تأمین کارکرد های فرهنگی آن است . لذا در این پایان نامه روش شناسی فرهنگ سازی بر پایه ی قرآن کریم و سیره ی حضرت محمد صلی الله علیه و آله مورد توجه قرار گرفت و از روش اسنادی و تاریخی در تحقیق استفاده ...

 در این مقاله، تحلیل نشانه‌شناختی نگاره‌ای از نسخه خطی "هزار و یک شب" در مکتب قاجار اثر ابوالحسن خان غفاری (صنیع‌الملک) ارائه شده است. ابتدا روش نشانه‌شناسی فرهنگی و سپس رویکرد ساختارگرایانه متن هنری شرح داده شده و سپس معرفی نشانه‌شناس مدرن، یوری لوتمان، واضع مکتب مسکو- تارتو انجام می‌گردد. آنگاه با برخورداری از الگوی تقابل طبیعت و فرهنگ، مطالعه‌ای تحلیلی بر نگاره "عفریتی سر راه حسن قرار گرفته ...

الگوگیری از افعال پیامبر۹ همیشه هموار نیست و گاه بهره‏‏گیری از افعال ایشان به دلیل محدودیت‏‏های تاریخی با دشواری همراه است. در چنین شرایطی، باید اقتضائات عصر جدید را در نظر گرفت و رفتارهای پیامبر۹ را متناسب با فرهنگ زمانه عصری‏سازی کرد؛ موضوعی که با تکیه بر ظاهر متون سیرۀ پیامبر۹ پدید نمی‏آید و نیازمند تعریف مبانی و باورهای بنیادین است. مقاله حاضر کوشیده است تا با تبیین مبانی و پیش‏فرض‏های مؤثر...

مطالعه و بررسی اسطوره‏ها یکی از راه‏های شناخت فرهنگ، اندیشه، باورها و اعتقادات، و تاریخ تمدن ملّت‏ها است؛ علاوه بر این، این بررسی‏ها دسترسی به ریشة برخی از آداب و الگوهایی را که هنوز در زندگی بشر کارکرد دارند، امکان‏پذیر می‏سازد. برخی از نویسندگان و شاعران در دورۀ معاصر نیز اسطوره‏ها را به منظور القای پیام، دست‏مایۀ کار خود قرار داده‏اند؛ چراکه این کار موجبِ نفوذ، غنا و هویت اثر خواهدگشت. در این ...