شیخ علاء‌الدوله سمنانی از مشایخ بزرگ عرفان و تصوف ایران سده هشتم قمری، توانست با رویگردانی از جاه و مقام دربار ایلخانان مغول، به سیر و سلوک روی آورد و مروّج عرفان، تصوف و اخلاق زمانه خود شود. او با روحیه تسامح و تساهل، ‌اعتقاد راسخ و عملی به تقریب، و تقارب و سازگاری مذهبی، زمینه ایجاد تقریب بین مذاهب اسلامی را فراهم ساخته است. نگاه احترام آمیز و بدون تعصب مذهبی نسبت به دو مذهب شیعه و سنی از وی‍ژ...

آیین­ها و ادیان موجود در هر کشور، مملو از تعالیم و عناصر فرهنگی در خصوص عرصه­های گوناگون زندگی از جمله کار و فعالیت اقتصادی برای گذران معیشت پیروان خود هستند. از آنجا که با توجه به داده­های آماری، پیروان آیین­های مسیحیت، بودایی و کنفسیونیسم در کره­ی جنوبی و آیین اسلام در ایران، بیشترین شمار افراد را به خود اختصاص داده­اند، در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و بهره­گیری از نظریات ماکس وبر سعی...

چکیدهنگارة "شتر ترکیبی همراه با ساربان" که امروزه در موزة متروپولیتن نگهداری می‌شود، از آثار نقاشی ترکیبی ایران و متعلق به ربع سوم قرن 10/16 است. مسئلة اصلی در این پژوهش به حضور پیکره‌های انسانی کوچک‌تر با شاخصه‌های ظاهری متفاوت –که یکی از آنها در توصیفات موزة متروپولیتن راهبی بودایی معرفی ‌شده است- و تفاسیر اجتماعی مرتبط با آنها معطوف است. بر‌این‌اساس، پژوهش حاضر می‌کوشد تا با استفاده از رویکر...

چکیده زن و جایگاه حقوقی و انسانی وی از بحث‌های داغ مکاتب فکری معاصر به‌خصوص اومانیسم و فمینیسم است و موضوعی است که محققان و نویسندگان و شاعران زیادی- درگذشته و حال- ضمن آثار خویش به آن پرداخته‌اند. خاقانی نیز یکی از شاعرانی است که حضور زن در دیوان او بازتاب قابل توجهی دارد و اشعارش در این خصوص، زمینه‌ساز نقدهای تندی علیه او شده تا جایی که برخی از پژوهشگران وی را زن‌ستیزترین شاعر ادبیات فارسی د...

شیخ علاء الدوله سمنانی از مشایخ بزرگ عرفان و تصوف ایران سده هشتم قمری، توانست با رویگردانی از جاه و مقام دربار ایلخانان مغول، به سیر و سلوک روی آورد و مروّج عرفان، تصوف و اخلاق زمانه خود شود. او با روحیه تسامح و تساهل، اعتقاد راسخ و عملی به تقریب، و تقارب و سازگاری مذهبی، زمینه ایجاد تقریب بین مذاهب اسلامی را فراهم ساخته است. نگاه احترام آمیز و بدون تعصب مذهبی نسبت به دو مذهب شیعه و سنی از وی‍ژگ...

چگونگی اقتباس و تأثیرپذیری فرقه های مختلف تصوف، از برخی آداب، اعمال و عقاید مشارب و مکاتب غیر اسلامی، همواره در کانون توجه محققانی بوده است که در پی تحلیل و تشریح ریشه ها و خاستگاه رفتار و افکار موجود در بین برخی از صوفیان و عرفای ایرانی و اسلامی اند. غالب این محققان، بر این موضوع اتفاق نظر دارند که برخی از مشابهت های موجود در افکار و اعمال صوفیان با مکاتب عرفانی دیگر چون عرفان بودایی، گنوستیک ...

آریایی ها که یکی از اقوام بزرگ هندوایرانی (شاخه ای از اقوام اولیه هندواروپایی) هستند، نیاکان باستانی تاجیکان به شمار می آیند. در این مقاله به باورها و اعتقادات آریایی های ساکن در آسیای مرکزی که ریشه در باورهای اجدادشان، یعنی اقوام هندواروپایی دارد، اشاره شده است. نگارنده با تشریح نظریات دانشمندان و سیاحان مختلف ازقبیل آرتور کریستین سن، دانشمند دانمارکی، و سیوان تسزان، سیاح چینی، و همچنین بررسی ...

آیین­ها و ادیان موجود در هر کشور، مملو از تعالیم و عناصر فرهنگی در خصوص عرصه­های گوناگون زندگی از جمله کار و فعالیت اقتصادی برای گذران معیشت پیروان خود هستند. از آنجا که با توجه به داده­های آماری، پیروان آیین­های مسیحیت، بودایی و کنفسیونیسم در کره­ی جنوبی و آیین اسلام در ایران، بیشترین شمار افراد را به خود اختصاص داده­اند، در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و بهره­گیری از نظریات ماکس وبر سعی...

تاریخ یعقوبی از جمله کتب تألیف شده در سده‏های نخست اسلامی است که در بخشهایی از آن به ذکر قسمتی از حوادث تاریخی و اجتماعی زمان مانی می‏پردازد. مانویّت که به عنوان گرایشی فکری و در عین حال نهضتی اجتماعی در سد ه سوم میلادی توسّط مانی بنیان نهاده شد، عصاره‏ای از باورهای رایج زمان خود و پیش از خود بود. این آیین، تلفیقی از تفکّرات گوناگون از جمله: مسیحیّت، آراء گنوسی، عقاید قدیمی بابلی، فلسفه بودایی و عق...

امروزه جهان با شتاب به سمت آینده پیش می رود و فرجام جهان هر انسان متفکّری را به اندیشیدن وامی دارد. حاصل این تفکّرات ایجاد دیدگاه های فرجام گرایانه ی گوناگونی بوده است که برخی از آن ها در میان اندیشه ورزان معاصر غربی شکل گرفته اند. البتّه در ادیان مختلف الهی و غیرا لهی نیز از دیرباز نظراتی در زمینه ی پایان این جهان وجود داشته است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که هریک از این دیدگاه ها بر چه اصولی مبت...