در بررسی اشتراکات میان نمایشنامه های تک پرده ای برشت و حکایات ایرانی در ابتدا تأثیرات تئاتر روایی بر آثار تک پرده ای برشت دیده می شود. این تاثیرات باعث می شود تک پرده¬ای-های برشت در دوره اول نمایشنامه¬نویسی¬اش با سایر آثار تک پرده ای که پیش از وی نوشته شده اند تفاوت های ملموسی از لحاظ ساختاری داشته باشند. آثار برشت نزدیکی زیادی با حکایت های ایرانی دارد. این نزدیکی باعث بوجود آمدن پنج نقطه اشترا...

شناخت عرفانی آن‌سان که عین‌القضات زیست می‌کند، با زیستجهان دیگر عارفان چندان متمایز به نظر نمی‌رسد، اما شاید نخستین بار از رهگذر وی به شکل مدون آورده شده است. از این‌رو، پرسش بنیادین پژوهش این است که شناخت عرفانی از نگرگاه عین‌القضات چیست؟ و چگونه از دانش بازشناخته می‌شود؟ راه دریافت آن چگونه است؟ به نظر وی، ارزش معرفتی هر یک از دریافتهای بشری در شناخت عرفانی چگونه تعیین می‌شود؟ عین‌القضات در ه...

علاء الدوله سمنانی شیخ ابوالمکارم رکن الدین علاءالدوله احمد بن محمد بن احمد بیابانکی سمنانی از بزرگان تصوف ایرانی و از شاعران و نویسندگان سده های هفتم و هشتم هجری قمری بود. سلوک و صحبت با شیخ عبدالرحمن اسفراینی از روندهای مهم در زندگی روحانی علاءالدوله بود. شیخ علاءالدوله سمنانی در تصوف معتقد به میانه روی بود و در زمینه اجرای دستورهای دین اسلام و سازگاری باورها با اصول دین سخت گیر بود. این پا...

داستان های اساطیری و حماسی اقوام و ملل مختلف برخلاف اختلافات جغرافیایی و سرزمینی و پاره ای تفاوت های ظاهری و اسمی، دارای بن مایه ها و درون مایه های مشابه و همسانی هستند که به یاری ادبیات تطبیقی آشکار می شود. این پژوهش با موضوع بررسی تطبیقی سه شخصیت ضحاک، تپه گوز و پولیفم در سه حماسه ی شاهنامه، دده قورقود و اودیسه بر آن است تا همانندی ها و ناهمانندی های این سه شخصیت داستانی را بررسی و مقایسه نماید

قصه های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه های اسطوره ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن الگوهای جمعی و قومی را فراهم می سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده های گر...

اسطوره های کهن در روند بازآفرینی در دوره های بعدی، ویژگی های اساطیری، شخصیت های خداگونه، خرق عادت و قداست خود را می بازند و در مجموع از آنها داستانی با بن مایه ها و عناصر کهن باقی می ماند. در این پژوهش، کارنامة اردشیر بابکان ـ یکی از این داستان های برجای مانده از اسطوره ـ را بر اساس عناصر داستانی موجود در آن می کاویم و ویژگی های داستانی و روایی آن را مورد توجه قرار می دهیم. این عناصر عبارتند از...

از عناصر ویژه اندیشه کرکگور، یکی از پایه گذاران فلسفه اگزیستانسیالیست، مسئله ترس آگاهی است که جایگاه ویژه ای را، در مفهوم ایمان، به خود اختصاص داده است. او ترس آگاهی را مهم ترین شیوه دریافت نتیجه ایمان می داند و حتی این مفهوم را، از حیث درجه اهمیت، همتای ایمان قرار می دهد. از سوی دیگر، در ملاحظات عرفان اسلامی، از جمله در کتاب رساله قشیریه، همچنین می توان، در قرائت مفهوم خوف رویکرد مشابهی با نظر...

آیه آغازین سوره قاف حلقه ارتباط اندیشه‌های عرفانی و اسطوره‌ای و پیوند آن با روایات بوده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، انتساب ارتباط کوه قاف با سوره قاف به ائمه شیعه ـ علیهم السلام ـ احتمالاً نتیجه تحریف تاریخی است و قابل اعتماد نیست. از دیگر سو ریشه ورود اساطیر به تفاسیر به ابن عباس از صحابه پیامبر برمی‌گردد. در درجه بعد، تابعینی همچون مقاتل بن سلیمان، ضحاک، عک...