حملات مغولان در سده ی هفتم هجری، تغییرات سیاسی عمده ای در آسیای میانه و ایران به وجود آورد. در نتیجه این حملات، الوس جغتای در ترکستان و ماوراءالنّهر و حکومت ایلخانان در ایران، در همسایگی هم شکل گرفتند. به دنبال تشکیل این حکومت ها ارتباطات و مناسبات گسترده ای بین آنان به وجود آمد. این روابط در طول حیات دو حکومت چه روندی داشته است؟ عوامل مو?ثّر بر آن چه بوده است؟ در این پژوهش با بهره گیری از روش تح...

حمدالله مستوفی(680-750ق.) از مورخان و نویسندگان ایران در سده هشتم قمری، و یکی از افراد خاندان مستوفیان قزوین است که مدت ها متصدی حکومت آن شهر بودند، از مستوفی در تاریخ و ادب فارسی دو کتاب معتبر باقی مانده است؛ تاریخ گزیده که تاریخ عمومی از آغاز تا سال 730ق. است، این اثر گویا خلاصه و تقلیدی از کتاب جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی می باشد و دارای اطلاعات ارزنده ای درباره حکومت های م...

در پی جهانگشایی مغولان و استیلای آنان بر بخش قابل توجهی از آسیا مناسبات وسیع و چشمگیر اقتصادی و تجاری به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای تشکیل امپراطوری مغولان نسبت به گذشته نمود و جلوه پررنگ تر و بیشتری یافت. در این میان موقعیت جغرافیایی اردوی زرین و ایلخانان و همسایگی و مجاورت این دو حکومت عامل مهمی جهت مراودات تجاری و بازرگانی آنها بود و این روابط متاثر از نوع مناسبات سیاسی ایلخانان و الوس جوچ...

حکومت ایلخانی با مرگ آخرین ایلخان مقتدر، ابوسعید بهادرخان در سال 736 هـ.ق (1335م) وارد مرحله تازه ای گردید که از آن با نام دوره زوال ایلخانان یاد می کنند. ابوسعید فرزند ذکوری نداشت که جانشینش گردد، در نتیجه در اوضاع آشفته پس از وفات او مدعیان جانشینی، برای کسب قدرت با هم به رقابت پرداختند. بازیگران اصلی عرصه قدرت در این سال ها امرای نظامی و روسای قبایل بودند که مستقلانه در گوشه و کنار، مشغول حک...

امرای مغول که نقش تعیین کننده ای در حکومت ایلخانان داشتند متمایل به عدم تمرکز قدرت بودند در مقابل دیوان سالاران ایرانی مایل به تمرکز قدرت در دست ایلخان بودند که این امر زمینه ی دشمنی دو عنصر ایرانی و مغول را ایجاد کرد. دشمنی دو عنصر ایرانی و مغول این امکان را برای امیران مغول فراهم کرده بود تا در هر فرصتی که ایرانیان را مانعی برای قدرت یابی خود می دیدند آنها را از میان بردارند. با روی کار آمدن ...

این پژوهش می کوشد با شناخت دیدگاه دو تن از مورّخان عصر ایلخانی در موضوع اندیشۀ مشیّت الهی، بازتاب آن را در محتوا و روش تاریخ‎نگاری آنان بازجوید. از این رو، برای تحقّق این هدف، پرسش‎های زیر مطرح است: از دیدگاه مورّخان یادشده، محرک تاریخ و راه‎برندۀآن چیست؟ این تفکّر تحت‎تأثیر چه عواملی شکل گرفته است؟ دیدگاه‎های یادشده چه اثری در روش تاریخ‎نگاری آنان داشته‎است؟ در پاسخ به این پرسش‎ها، فرضیۀ زیر ارائ...

چکیده هلاکو پس از پیروزی های بزرگ در ایران و بین النهرین و تابع ساختن آسیای صغیر و ارمنستان حکومتی دودمانی در سرزمین های مفتوحه پدید آورد که درآغاز تابع صوری دربار مرکزی مغول بود و بتدریج به استقلال کامل سیاسی دست یافت. تاسیس حکومت ایلخانی و فرمانروایی آن بر ایران، پس از سقوط عباسیان از منظر فرایند تکامل هویت سیاسی ایران بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. با این حال چگونگی تاسیس حکومت ایلخانان موض...

نهاد وزارت و دیوانسالاری ایرانی به عنوان یکی از مهمترین ارکان حکومت هایی که پس از اسلام در ایران تشکیل گردید همواره مطرح بوده است. در طی این دوران نهاد وزارت فراز و نشیب های زیادی را به خود دیده است. وزارت در دوره تیموریان (771ه .ق-913 ه .ق) نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. مقام وزارت در طول تاریخ ایران با نام های گوناگونی چون خواجه اعظم، دستور، صدر و وزیر، تحولات بسیاری را در حوزه اختیارات و...

چکیده: فقه شیعه از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده و دوران مختلفی را پشت سر گذاشته است و در گذر زمان و در بر خورد با تغییرات و دگرگونی های اجتماعی دستخوش تحوّلات بسیاری شده است و در این میان فقها به عنوان پاسداران میراث رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین (ع) تلاش بسیاری نموده اند تا فقه شیعه در طول تاریخ کمال و بالندگی خود را حفظ کند و بتواند نیازهای مختلف هر عصر را پاسخ ...

 دستورالکاتب فی تعیین المراتب تالیف محمدبن هندوشاه نخجوانی یکی از آثار منحصر بفرد نامه نگاری و آداب کتابت در قرن هشتم ه می‌باشد. این کتاب الگویی برای کاتبان اداری عصر ایلخانان بود. در میان نمونه نامه‌ها‌ی اداری، بخشی از نامه‌ها مربوط به دیوان قضا، شرح وظایف قضات، وکلا و سایرکارکنان دیوان می‌شود. ترسیم ساختاردیوان قضا با کمک این احکام و نامه‌ها و تطبیق آن با دیگر منابع این عصر‌، هدف اصلی این پژو...