نقش سیاق از زوایاى گوناگون در تفسیر با ذکر مثال مورد بررسى قرار گرفته است. سیاق، همان قرینه مقالیه یا مصداقى از آن یا نشانه درون متنى است که ترکیب صدر و ذیل کلام، شکل دهنده آن خواهد بود. نویسنده، نقش سیاق را، در تفسیر لغت، در توسعه و معناى کلمات، در تعیین معناى جمله، در ترکیب آیات، در ترتیب نزول آیات، در نقد اسباب نزول، در شناخت آیات مکى از مدنى، در نقد احادیث تفسیرى، در تعیین مرجع ضمیر، در فه...

قرآن کریم مجموعه‌ای از مهمترین عناصر محتوایی، بیانی و بلاغی را شامل می‌شود که علاوه بر دستورات گوناگون و حیات بخش برای زندگی انسان‌ها، مجموعه‌ای چندبُعدی از علوم گوناگون عقلی و نَقلی را عرضه کرده است؛ در میان این دانش‌ها، علوم بلاغی و لغوی جایگاه ممتازی دارند؛ چراکه از یکسو باعث فهم صحیح‌تر و رَساتر کلام خداوند می‌شوند و از سوی دیگر بر جنبه‌ی اعجازآمیز بلاغت و بیان وحی الهی ـ در مقارنه و معارضه با...

در فرآیند حفاظت و مرمت آثار فرهنگی- تاریخی، مرمتگر ابتدا لازم است که شناخت کاملی نسبت به اثر تاریخی حاصل نماید؛ بنابراین به شناسایی، مطالعه و تفسیر هر آنچه به گونه­ای با اثر تاریخی ارتباط دارد، می­پردازد. بدین­گونه نقش هرمنوتیک در این فرآیند انکارناپذیر است. یکی از روش­های شناخت معنا و تفسیر و تأویل یک اثر در نقد ادبی و هنری، استناد به "نیت مؤلف" یا "قصد هنرمند" است. در این پژوهش به بررسی جایگا...

قرآن با وجود (تبیان لکل شیء) بودن، نیازمند تفسیر است. از همان ابتدا در کنار شیوه تفسیر ترتیبی، روش موضوعی نیز وجود داشت. اما در قرن چهاردهم، عواملی باعث شد تا روش تفسیر موضوعی بطور مستقل بوجود آید، در این روش سوال هایی مطرح می باشد، از جمله: آیا در تفسیر موضوعی سیاق آیات رعایت می شود؟ آیا در این روش تفسیر، مفاهیم مندرج در آیات تبیین می شود؟ از این رو، این پژوهش، موضوع هایی از تفسیر منشور جاو...

قانون گذاران هیچ گاه نمی توانند به تدوین قوانینی کامل اقدام نمایند که از یک سو عام و فراگیر بوده و از سوی دیگر کاملاً مبین باشد و صدق آن بر تمامی مصادیق بی شبهه باشد. از این رو از ابتدای قانون گذاری ضرورت نیاز به تفسیر به عنوان ابزاری در دست یابی به مقصود مقنن احساس شد. برای رسیدن به این منظور رویکردهای تفسیری مختلفی ارائه شده است که مهم ترین آن ها در حوزه ی قوانین کیفری دو نوع تفسیر مضیّق و موسع...

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

با ورود فلسفه یونانی به کشورهای اسلامی و آغاز عقل گرایی اسلامی تشکیکاتی درباره حقیقت وحی اسلامی صورت گرفت و به همین دلیل فلاسفه اسلامی  نظیر فارابی بر آن شدند که تعارض بین وحی اسلامی و عقل را حل کنند و به این ترتیب اولین تفسیر عقلانی از وحی را فارابی مطرح کرد و این نظریه پس از فارابی توسط ابن سینا تکامل یافت. در این مقاله ابتدا نظریه فارابی درباره وحی اسلامی و مقدمات مربوط به آن مانند انواع عق...

در چند سال اخیر تفسیر تطبیقی به مثابه یک گونه تفسیری خود را نمایان کرده است. این گونه تفسیری گرچه آثاری در طول تاریخ تفسیر قرآن دارد، اما هم از نظر فراورده های تفسیری و هم از نظر معرفت شناسی تفسیر، بر بن مایه ها و شاخه های نحیفی تکیه زده است. آنچه به نظر می رسد که در درجه نخست باید تقویت شود، ابعاد معرفت شناختی و مبانی علمی متصور و مقبول این گونه تفسیری است. این مقاله در راستای تحقق چنین هدفی، ...

این پایان نامه که با عنوان «بررسی روایات تفسیری امام صادق در جزء هفدهم قرآن کریم» تألیف شده، در سه فصل تنظیم گردیده است. فصل اول: کلیات بحث شامل مقدمه، موضوع تحقیق، اهمیت و ضرورت تحقیق، پیشینه تحقیق، سوالات تحقیق، روش تحقیق، ساماندهی تحقیق، تفسیر مأثور، حجیت روایات مأثور، جایگاه تفسیری امام صادق، بررسی دلالی، بررسی سندی، تبیین اصطلاحات و مفاهیم کلیدی. فصل دوم: شامل نصوص روایات رسیده از امام ص...

نقد از زمره روش های مؤثر برای سنجش کیفیت متن و مشخص کردن نقاط قوت و ضعف اثر است. با بهره گیری از این امکان سودمند می توان فقره های اطلاعاتی را پالایش کرد. نقد در چارچوبی تحلیلی مطرح می شود که این قالب مدون می تواند در ارتباط با زمینه های مختلف موضوعی به نقش آگاه سازی خود بپردازد و راهکاری اثربخش برای سنجش درستی اثر است. نگارش نقد علمی یکی از فعالیت های روشمندی است که در عرصه فعالیت عالمانه جایگ...