در این نوشتار به بحث درباره آثار فردی و اجتماعی جهاد اصغر و جهاد اکبر (جهاد با نفس) از منظر قرآن و حدیث پرداخته شده است. نویسنده در سه فصل ابعاد مختلف جهاد و در راه خدا و جهاد با نفس و تهذیب آن را بررسی نموده است. او در فصل اول کلیاتی در باره مفهوم لغوی و اصطلاحی جهاد فی سبیل الله (جهاد شرعی) و جهاد با نفس ارائه کرده و با بیان روایاتی در زمینه جهاد یا قتال در راه خدا، فضیلت جهاد در راه خدا و آث...

محمد بن حنفیه از شخصیت هاى علوى است که ابهامات و اشکالاتى در تاریخ زندگى وى به چشم مى خورد. از جمله، علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهى او با امام حسین(ع). علما و رجال شناسان شیعه براى روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلى را مطرح کرده اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانى و مخالفت با امام(ع) نبوده و او در عدم همراهى با امام(ع) دلایل موجهى داشته ...

حادثه عاشورا رخداد بسیار مهمی بود که در فاصله کوتاهی پس از حیات پیامبر اتفاق افتاد.و به نماد حماسه و شجاعت در مکتب تشیع مبدل گشت. اهمیت این نهضت عظیم در تاریخ اسلام و تشیع مبین ضرورت پرداختن به ابعاد مختلف این نهضت بزرگ است. بر این اساس پژوهش حاضر که از نوع پژوهش های کیفی است با استفاده از تفسیر متن و تحلیل گفتار ضمن بررسی سیره امام حسین علیه السلام رهبر بزرگ نهضت عاشورا، ابعاد تربیتی این واقعه...

شالوده¬ی دعاهای امام سجاد (ع) را که خود قرآن ناطق و سخنانش ترجمان کلام وحی است، غالباً تفسیر و تبیین آموزه¬ها¬ی قرآنی، روایی و سنّت نبوی تشکیل می¬دهد. کمتر عبارتی در دعاهای آن حضرت یافت می¬شود که با آیه¬ای از قرآن و یا حدیثی از معصومین (ع) ارتباط و پیوند نداشته باشد. از آنجا که در عصر امام سجاد (ع) استبداد و اختناق شدیدی بر جامعه حاکم بود و حاکمان ستمگر اموی، امام (ع) را خانه نشین کرده بودند و اج...

بررسی متن محورِ آثار کهن این امکان را فراهم می‌آورند تا در بررسی علمی سیر تحول تاریخ‌نگاری در عرصه‌های مختلف، مبنایی برای تشخیص برخی تفاوت‌های محتوایی ایجاد شده در متون داشته باشیم. تکیه ابومخنف در نگارش کتاب مقتل الحسین(ع) بر جزئیات و محاورات و نیز نزدیکی دوره حیات او به واقعه کربلا، مجموعه‌ای نادر از عملکرد امام(ع) در مراحل مختلف شکل‌گیری واقعه کربلا را در اختیارمان قرار داده است. بر این اساس،...

سیدحیدر حلّی یکی از شاعران معاصر شیعی عراق در عرصۀ شعر دینی است. وی در این گونۀ شعری، توانسته میان فضیلت‌‌های اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی حاکم بر روزگار خویش، پیوندی استوار برقرار کند. وی با تأثیر‌‌پذیری از قرآن کریم و احادیث شریف، با رویکردی غالباً حماسی و عاطفه‌‌ای نیرومند و متعادل، سیمای اهل‌بیت(ع) را به زیباترین شکل به تصویر کشیده‌است. او با فراخوانی شخصیت‌‌هایی دینی‌...

مقاله پیش‌رو در پی آن است تا از رهگذر واکاوی نقش ارتباطی رجزهای یاران امام حسین(ع) در قیام عاشورا، کارکرد «رجز» ـ به مثابه یک رسانه سنتی ـ را در این رویداد مهم تاریخ اسلام از منظر ارتباطی تبیین نماید. به این منظور و با بهره‌گیری از نظریه کارکردگرایی در مطالعه کارکردهای پیام‌های ارتباطی، بر «آگاه‌سازی» پیام‌های ارتباطی ـ‌ به‌عنوان یکی از کارکردهای پیام‌های ارتباطی ـ تمرکز شده و با است...

نویسنده تجلّی قرآن را در دو بخش سیره عبادی و سیره سیاسی امام علی(ع) مورد بحث قرار داده است. در بخش نخست با استناد به آیات متعدد، عبادت، فداکاری، اخلاص، دعا و استغفار و قضاوت امام علی(ع) مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در بخش دوم سکوت امام در دوران خلافت خلفاء پیشین و عدل امام در دوران خلافت خودش بررسی شده و به این نتیجه رسیده است که در همه این حالات رفتار امام الهام گرفته از قرآن و تحت تأثیر آن شک...