یکی از شیوه های بررسی متون عرفانی که تا کنون توجه چندانی به آن نشده است، مطالعه ی بینامتنی این متون است. بینامتنی یعنی خواندن متن با توجه به متون دیگر، و مبتنی بر این اندیشه است که متن نظامی بسته و مستقل نیست و هیچ متنی در خلأ پدید نمی آید و در خلأ ادراک نمی شود و هر متنی خواسته یا ناخواسته با متون دیگر ارتباط دارد. نظریه بینامتنیت در اواخر دهه ی شصت توسط ژولیا کریستیوا در خلال بررسی هایی که بر...

یکی از مشکلات فهم زبان عربی وجود الفاظ مترادف است که در معنی شبیه به هم می باشندو غالب دانشمندان علم لغت مانند: ابن عربی،ثعلب،ابن فارس و ابو هلال عسکری عقیده بر عدم ترادف در کلمات قرآن دارند که باآموزه های قرآن نیز مطابق است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا در قرآن هم الفاظ مترادف وجود دارد؟ در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاه ابو هلال نظر عدّه ای از لغویان و مفسران را نیز مورد بررسی قرار داده ایم. لذا...

چکیده احکام فقهی، دارای معنای ظاهری و باطنی هستند. بحث از معنای ظاهری و باطنی الفاظ، یک بحث زبان­شناسی و معناشناسی است و جایگاه آن در قسمت مباحث الفاظ (یا در صورت وجود، بخش ملازمات عقلیه) درعلم اصول فقه است. معنای باطنی هرگز متناقض با ظاهر نیست؛ بلکه اصلی­ترین معبر دست­یابی به باطن الفاظ، همان ظاهر الفاظ و گذر کردن قاعده­مند از آن است. بشر عادی توانایی دستیابی به حداقل بخشی از معنای باطنی احکا...

زیارت شریف عاشورا علاوه بر نسخة رایج که اوّلین منبع آن نسخه­های خطی متأخّر «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی است دو گونة دیگر نیز دارد که در «کامل الزّیارات» ابن قولویه قمی و نسخه­های متقدّمِ «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی نقل شده­اند. در هیچیک از نسخه­های غیر رایج این زیارت عبارت: «ابدأ به اوّلاً ثم الثانی و الثالث و الرابع» به اینگونه نیست. در این مقاله، گونه­های مختلف این عبارت با یکدیگر مقایسه و نسخة رایج با توجّ...

با از بین رفتن بخشی قابل توجه از تألیفات علمای امامیه در حوزه تاریخ نگاری، آثار نگاشته شده از سوی محدثان، مهم ترین منبع پژوهش در تاریخ تشیع و سیره معصومان: را تشکیل می دهد. این موضوع خاستگاه پیدایش این پرسش است که کاربست رویکرد و روش حدیثی در نگارش تاریخ، چه اثری بر گزاره های تاریخی داشته است و به طور کلی، تاریخ نگاری روایی امامیه از چه ویژگی هایی برخوردار است؟ تحقیق حاضر برای پاسخ دادن به این ...

امروزه یکی از رویکردهای مهم در پژوهش‌های مربوط به علم نشانه‌شناسی، مطالعات بینامتنی است که یادآور تعامل متون با یکدیگر است. این نوع پژوهش‌ها با کشف و تحلیل نشانه‌های رابط میان متون، به درک بهتر متن و خوانش نو از آن، کمک می‌کند.پژوهش حاضر درصدد شناخت و تحلیل چگونگی و میزان تأثیر قرآن کریم بر لفظ و محتوای ادعیه صحیفه امام سجاد(ع)، یکی از میراث‌های ارزشمند شیعه، است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیل...

بازشناسی دیداری واژه‌‌ها از مهم‌ترین خرده‌‌مهارت‌‌های خواندن است که افراد در سال‌های آغازین مدرسه کسب می‌‌کنند، اما مهارت در درک متن نوشتاری، که پایه و اساس یادگیری و هدف نهایی خواندن است، در سال‌‌های بعد و هم‌گام با افزایش دانش و تجربیات آن‌ها شکل می‌گیرد و رشد می‌‌کند. شیما نبی‌‌فر تلاش کرده است در کتاب زبان‌‌شناسی و خواندن این مهارت زبانی و...

چکیده این مقاله با هدف نقد روشمند کتاب جریان شناسی سیاسی در ایران به نگارش در‎آمده است. بررسی شکلی، روشی و محتوایی اثر مهم ترین بخش مقاله است که در حول نقد روشی و محتوایی آن تمرکز یافته است. در متن، پیشنهادهای سازنده و توصیه‎های اصلاحی مناسبی برای بهبود ابعاد روشی و محتوایی اثر ارائه‎شده‎است. سرفصل این نکات به ترتیب زیر است: ضرورت بررسی انتقادی ادبیات موضوع، لزوم بررسی تاریخی و تبارشناختی مفهوم...

واژۀ تکامَد (hapax legomenonو در عربی: اللفظ الفرید/ الفرائد) به کلمه ای اطلاق می شود که تنها یک بار در سراسر یک متن به کار رفته باشد. بنابراین به واژه ای که تنها یک بار در متن قرآن کریم به کار رفته باشد و هیچ مشتق یا هم خانواده ای از آن، در متن قرآن نباشد، «تکامَد قرآنی» می گوییم. مثال هایی از تکامَد قرآنی عبارتند از: صَمَد، اِرم، زنجبیل، یقطین، و تسنیم. بر این اساس، واژه ای چون «تنّور» را به سبب ذکر...