آمایش سرزمین را سازمان دهی هماهنگ و سزاوار فضای حیاتی کشور در قالب سیاست های کلی توسعه و ضرورت های دفاعی دانسته اند. اعمال دیدگاه های دفاعی و امنیتی در طرح های آمایش نشان دهنده هم پیوندی عملکردی میان فعالیت از یک طرف و تشکیلات دفاعی از طرف دیگر است. تاکنون در طرح های آمایش به ملاحظات دفاعی – امنیتی کم تر توجه شده و از ارائه طرح ها و راه کارهایی برای دفاع سرزمینی و حفاظت از استقرارگاه های نظامی،...

جنوب آسیا یکی از ناامن‌ترین و بحران خیزترین مناطق دنیاست. این منطقه که وارث کشمکش‌ها و اختلافات به جا مانده از استعمار بریتانیاست، وارد دو قطب امنیتی با محوریت هند و پاکستان شده است. بحران کشمیر به عنوان یکی از حادترین بحران‌های امنیتی جهان، در طول بیش از نیم قرن گذشته مانع از شکل گیری توافقی سازنده بین دو کشور هند و پاکستان گشته است و همین امر موجب شده که این دو کشور چه در سطح منطقه و چه فراتر...

روابط ترکیه و اسرائیل پدید آورندۀ اتحاد سیاسی- امنیتی و نظامی در منطقه خاورمیانه بود. این اتحاد تأثیرات بسیاری بر کشورهای منطقه خاورمیانه گذاشت. به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و اجرای دکترین عمق استراتژیک، ترکیه سطح جدیدی از روابط سیاسی- امنیتی را در منطقه آغاز نمود. ایفای نقش میانجیگری در معادلات منطقه‌ای بین اسرائیل و سایر کشورهای عربی، به ترکیه قدرت مانور بیشتری بخشید و ترکیه را از تنها متح...

تداخل مفهومی میان امنیت، سیاست و استراتژی، همواره باعث ایجاد ابهام و وابستگی حوزه مطالعات امنیتی به حوزه‌های مطالعات سیاسی، استراتژیک و روابط بین‌الملل شده است. در این مقاله، با در معرض سؤال قرار دادن مفروضات ادبیات موجود در مطالعات امنیتی، تلاش می‌شود تا زمینه‌های برون‌رفت از این وضعیت مورد بررسی قرار گیرد. به اعتقاد نگارنده، برای حل مشکل تداخل مفهومی امنیت با سیاست و استراتژی و به تبع آن، برا...

هدف این مقاله بررسی رابطه سیاست‌گذاری‌های مواد مخدر با کارآمدی سیاست‌گذاری‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در راستای ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک ایران است. بی‌شک بخش قابل توجهی از معضلات امنیتی ایران متأثر از مواد مخدر است. موضوع مواد مخدر هم متأثر از جایگاه ژئوپلیتیک ایران است و هم توانسته است جایگاه ژئوپلیتیک ایران را از جهت امنیتی با مشکل مواجهه کند. سؤال اصلی این مقاله این است که با توجه به جایگ...

امنیتی‌‏سازی، متناسب با بستر برداشت از «دشواره امر امنیتی» متغیر است. دستورکار امنیت برای کشورهای خاورمیانه که هنوز با سامان سخت‏‌افزارانه درگیر هستند، چارچوبی متفاوت با کشورهای حوزه نوردیک و اسکاندیناوی دارد که با مسائل نرم‏‌افزارانه آمیخته‏‌اند. تبدیل‏‌شدن محیط زیست از امر عادی به امر سیاسی و امنیتی، سبب خاص‌‏شدن مدل امنیتی‏‌سازی نوردیک به‏‌عنوان الگویی جدید شده است. سؤال این مقاله این است که...

پارادایم امنیتی در حال تکوین و متحول پس از جنگ سرد و غالب‌شدن بر پارادایم پیشین مبتنی بر دولت‌محوری، نیاز مطالعات امنیتی به رویکردی جدید را بیش از پیش ضروری ساخته است. امروزه، با ایجاد فضای جدید و پدیداری تهدیدهای نوین، پارادیم نوین به ویژه پس از یازدهم سپتامبر هم دولت‌محور است و هم فرادولتی. با ورود کنش‌گران غیردولتی به مسائل دفاعی- امنیتی، شاهد نوعی پارادایم دووجهی دولتی- غیردولتی هستیم. با ت...

یکی از مباحث مهم و تعیین‌‌کننده‌ی مکاتب امنیتی، مساله‌ی مرجع امنیت است که نه‌تنها در تکوین نظریه‌های امنیتی، بلکه حتی در نوع تعریف از امنیت ایفای نقش می‌کند. سوال این است که هدف از امنیت چیست؟ امنیت برای چه کسی یا چه‌چیزی است؟ پژوهش‌گران مطالعات امنیتی، موارد مختلفی را در پاسخ به این سوال مطرح کرده‌اند. البته بیش‌تر نظریه‌پردازان مکاتب امنیتی، امنیت ‌بین‌الملل را دست‌نیافتنی دانسته‌اند؛ این درح...

حمایت از اسرار امنیتی، دولتی، تجاری و حق حریم با ورود جامعه به عصر فناوری اطلاعات و امکان دسترسی سریع به آنها در تمامی نقاط جهان اهمیت فوق العاده یافته است. در این مقاله، تنها به بررسی جرایم علیه اسرار تجاری خواهیم پرداخت. این جرایم به دو دسته عمده، یعنی جرایم علیه اسرار به عنوان «مال» و جرایم امنیتی و جاسوسی اسرار تجاری و اقتصادی تقسیم بندی شده اند. مبنای مطالعه، بررسی تطبیقی موضوع در حقوق ایر...

پس از فروپاشی اتحاد شوروی، استقلال کشورهای قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان) با مسائل تنش زا مانند اختلاف های قومی و ارضی همراه بود. بحران قره باغ، آبخازیا، اوستیای جنوبی، نمونۀ این اختلاف ها هستند که تا به امروز حل نشده و باقی مانده اند. سؤال اصلی این است که دلیل حل نشدن این اختلاف ها چیست؟ در چه شرایطی منطقه قفقاز جنوبی به صلح و آرامش می رسد؟ پاسخ احتمالی به این پرسش این است ک...