خاندان های کهن که به دنبال مهاجرت اقوام آریایی به ایران شکل گرفتند، به دلیل داشتن املاک و رعایای فراوان و لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری توانستند در طول تمام این سلسله ها از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار شوند و در موفقیت ها و ناکامی های سلسله های ایران باستان تأثیر مستقیم داشته باشند.بهرام چوبین یکی از اعضای همین خاندان های بزرگ، خاندان مهران، بود که در جنگ با ترکان پیروزی های بزرگ به ...

ریتون به دسته خاصی از ظروف اتلاق می شود که جهت نوشیدن مایعات به کار می رفته و شکل حیوانات در ساخت آن جنبه اساسی داشته است. اکثر محققان معتقند که کاربرد این قبیل ظروف جنبه آیینی و تشریفاتی داشته و تنها در مراسمی خاص از آن استفاده می شده است. ریتونهای مکشوفه از دوران اشکانیان نیز چنین کاربردی داشته اند و به کار بردن نقش الهه های یونانی بر روی قسمتهایی از این ظروف (ریتونهای مکشوفه از نساء) با توجه...

چکیده ندارد.

تالش نام سرزمین پر رمز و رازی است؛ این نام در روزگار باستان به منطقه وسیعی اطلاق می شد که شامل سواحل غربی دریای کاسپین در داخل مرزهای فلات ایران تا حوالی رودخانه قره سو در استان اردبیل در غرب و در جنوب تا دره رودخانه سفید رود که مرز بین منطقه کوهستانی تالش نشین در غرب سفید رود و گالش نشین در شرق این رودخانه می شد اما امروزه به شهرستان کوچکی در غرب میانه استان گیلان محدود می شود اما هنوز اکثر سا...

علم باستان شناسی در دهه های اخیر شاهد ظهور مکاتب نوینی همچون باستان شناسی روندگرا1 و پسا روندگرا2 بوده است. این مکاتب همواره کوشیده اند تا با بهره گیری از سایر علوم، باستان شناسی را از قالب سنّتی خود جدا ساخته و دستاوردهای جدید و متفاوتی از آن حاصل نمایند. یکی از این علوم میان رشته ای، ادبیّات می باشد. نیک می دانیم در تاریخ، فرهنگ و معماری ایران زمین ادبیّات نقش تأثیرگذار و قابل توجهی داشته است. ب...

یکی از ویژگی های مهم اجتماعی که در دوره های تاریخی گاه به عنوان متغیر مستقل و گاه به عنوان متغیر وابسته در فرآیند های تغییر اجتماعی حضور پررنگ دارد، دینداری است. از جمله ساختارهای مهم در دینداری ایرانیان، هیئت ها هستند که پیشینه ی تاریخی طولانی دارند. یکی از مصادیق این هیئت های مذهبی در شهر مشهد روضه های زنانه است. مورد مطالعه این تحقیق، "روضه"ای است که از سابقه ای بالغ بر 70 سال برخوردار است و...

به نوشته طبری و بنابر تحقیقات تاریخی، مهرنرسی وزیر اعظم بهرام پنجم(439 ـ 421م.) در ولایت اردشیرخره، بناهای زیادی ساخت. او ضمن ساخت بناهای عام المنفعه، چهار آتشکده در چهارروستا از منطقه دشت بارین از ولایت اردشیرخُره بنا نهاد. مقال? حاضر مکان یابی دقیق آتشکده های یادشده براساس آگاهی های موجود در منابع تاریخی، مطالعه مسیرهای ارتباطی بین شهر بیشاپور و اردشیرخُره بنابر تحقیقات میدانی و باستان شناسی و ...

خراسان کهن سرزمینی است باستانی که  مهد پیدایش یکی از درخشان ترین و کهن ترین تمدن های منطقه ایران بوده است. خراسان طبق نوشته های اوستا و کتیبه بیستون یکی از مهمترین ایالت ها و کوست های ایران در قبل از اسلام بوده که یکی از مقاطع حساس و مهم تاریخی آن مربوط به عصر ساسانی می باشد. سرزمین خراسان در دوره ساسانی بنابر موقعیت تاریخی، جغرافیایی و ژئوپولیتیکی کانون فرهنگی مهم و اصلی منطقه و تلاقی گاه فره...

دیرین انسان شناسی از موضوعات بسیار جذاب در باستان شناسی است و این علم به مطالعه انسان از دو منظر زیستی و فرهنگی می پردازد. باستان شناختی پارینه سنگی از موضوعات پر رمز و راز حیطه مطالعات باستان شناسی و به خصوص انسان شناسی است و تا کنون منابع اندکی از آن به زبان فارسی به تألیف در آمده است. از آن جا که انسان موضوع محوری در این مطالعات است، از دیرباز پرسش های گوناگونی در ذهن پرسشگر بشر جای گرفته که...

زاگرس مرکزی به عنوان پل ارتباطی و نقطه حایل بین دو بخش شرقی و غربی امپراطوری اشکانیان،تاکنون کمتر مورد توجه باستان شناسان و محققین قرار گرفته است.این محدوده جغرافیایی ،دارای کوههای مرتفع و دشت های میان کوهی بزرگ و کوچک ،مسطح و مرتفع و درهای کوچک و بزرگ است که با داشتن این ویژگی های منحصر طبیعی ،محل مناسبی برای مردمان این دوران فراهم آورده بود،تا استقرارگاهها و آثار فراوانی را از خود برجای بگذا...