پس از تسلط اعراب بر ایران واکنش های متفاوتی مانند مبارزه علیه اقتدار رسمی، مباحثات نظری و چالش با مسلمانان ازسوی ایرانیان بروز کرد. گروهی نیز ضمن پذیرش اسلام، کوشیدند با نفوذ در ساختار قدرت سیاسی خلافت، با رونق فرهنگی جامعه از زوال فرهنگ ایران جلوگیری کنند. مسأله اصلی این مقاله بررسی رابطه تراکم قدرت در دست ایرانیان ذی نفوذ در ساختار قدرت سیاسی خلافت با تحولات فرهنگی جامعه اسلامی است. این بررسی...

دهه های نهائی قرن سیزدهم هجری ، شاهد جریانهای فکری و اجتماعی تشکلهای متعددی در جهت تجدید فکر دینی و اصلاحات اجتماعی بود. یکی از این نهضت های فرهنگی – اجتماعی ، تجمع « اصحاب سراچه » در خراسان به همراهی حاج میرزا حبیب خراسانی ، خدیو گیلانی ، فاضل خراسانی ، صید علی خان درگزی ، رئیس الطلاب سبزواری و یاران ایشان بود. اصحاب سراچه ، عموماً از طبقه عالمان و نخبگان فرهنگی مقیم خراسان بودند و در چهار چوبه...

سه قرائت از اسلام به عنوان سه مدل­ حکومتی رقیب در منطقه غرب آسیا سعی دارند تا خود را به عنوان الگوی برتر معرفی کنند. پژوهش حاضر با هدف پاسخ­گویی به این پرسش کلیدی به رشته تحریر درآمده است که «رویکرد دیپلماسی عمومی بریتانیا، با کدام خوانش­­ از اسلام در منطقه غرب آسیا انطباق بیشتری دارد و لندن توسعه کدام قرائت از اسلام را ترجیح می­دهد؟». نتایج این پژوهش گویای آنست که بیشترین ناهمخوانی و ع...

سلفی گری به مثابه پدیده ای به نسبت جدید ، نقشی کنشگر و فزاینده در ابعاد مختلف اسلام در فدراسیون روسیه و به ویژه قفقاز شمالی یافته است. عینیت یافتن تکاپوهای سلفی های افراطی در اقدامات شبه نظامیان جدایی طلب چه در قالب امارت القاعده ای و چه ولایت داعشی قفقاز در عین تلاش سلفی های میانه رو برای گشودن بیش ازپیش عرصه تحرک علنی و رسمی در فضای مذهبی جمهوری های قفقاز شمالی و شواهد موجود مبنی بر تبدیل شدن...

وصیت نامه نویسی به عنوان سنتی اجتماعی دارای پیشینه در دوره جاهلی اعراب و نیز ایران پیش از اسلام است. این سنت در دوره ی پیامبر(ص) دارای شکلی دینی، موعظه ای و ساختاری قرآنی بود. پس از فتوحات و گسترش مرزهای جهان اسلام، وصیت نامه نویسی نیز تحول یافت و موضوع های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر گرفت.  این مقاله می کوشد با روش توصیفی- تحلیلی پس از بررسی روند وصیّت نامه نویسی در صدر اسلام تا پا...

خوراک وآداب مربوط به آن یکی از مهمترین وجوه فرهنگی هر سرزمین را تشکیل می دهد که خود به دو بخش مواد غذایی وآداب غذایی تقسیم می شود .دین از مولفه های موثر بر این بخش بوده است.در ایران باستان آئین زرتشتی ودر ایران دوره اسلامی ،دین اسلام تاثیر بسیاری بر آداب غذایی ایرانیان به جاگذاشته اند.با ورود اسلام هم در نوع مواد غذایی وهم آداب غذایی تغییراتی بوجود آمد.با توجه به اینکه ایرانیان به گواهی تاریخ ا...

رساله ی حاضر تحت عنوان بررسی و تحلیل مظاهر تمدن اسلام، ازصدر اسلام تاسال 132هجری است که درصدد تبین پدیده های تمدنی با تکیه بردوران رسول خدا وآن چه در سده نخست اسلام به وقوع پیوسته، و اثبات این موضوع که درصدر اسلام مظاهر و پدیده های تمدنی -با توجه به محدویت های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی. . . که جامعه آن روز مسلمان باآن روبرو بوده- وجوداشت، و رسول خدا از بدو ابلاغ رسالت الهی درتلاش بودند تا مبانی ...

در فرهنگ اسلامی و ایرانی حکمت های بسیاری وجود دارد که به سبب تعالیم اسلام، وحی و قرآن کریم از یک سو و عقلانیت، تجربه و تعالیم پیامبران ایرانی، از دیگر سو در بسیاری از مضامین عقلی، اخلاقی و اجتماعی اشتراک دارند. مقایسه و تطبیق این مضامین گامی ارزشمند در تبیین پیوندهای فرهنگی مشترک اسلام و ایرانیان است. در این تحقیق موضوعات خردورزی، علم و دانش، صبر، احسان و نیکی، سخاوت و قناعت را در این دو فرهنگ ...

در این پژوهش تأثیر عملیات روانی و رسانه‏ای جهان غرب بر ژئوپلیتیک فرهنگی جهان اسلام، مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است. در پهنه ژئوپلیتیکی جهان، دو قدرت فرهنگی جهان غرب با مرکزیت آمریکا «با تفکر لیبرال دمکراسی و اومانیستی» و جهان اسلام به مرکزیت جمهوری اسلامی ایران «با تفکر تئوئیسم خداگرایی» در تضاد و ستیز و خاص‏گرایی فرهنگی هستند. حکومت آمریکا و غرب در مسیر در ...

     امروزه، دامنه رشد نمونه‌های خشن افراط‌گرایی اسلامی در خاورمیانه، غرب آسیا و آفریقا محصور نمانده و دیگر مناطق جهان اسلام، چون آسیای جنوب شرقی نیز به‌سمت خشونت و افراط‌گرایی مذهبی تمایل پیدا کرده‌اند. اسلام رایج در این منطقه همواره شهره به اسلام خندان و ماهیت باورهای تاریخی ملت‌های این منطقه، به‌دلیل سابقه و حضور طولانی جریان‌های دینی و مذهبی معنا‌گرا و اخلاق‌محور ه...