سید مصطفی محقق داماد استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی محمود صادقی دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس در این مقاله بمنظور ارائه نظریه عمومی تعهد به نفع شخص ثالث در فقه امامیه، ضمن مرور کلی بر موارد شرط و قرارداد به نفع شخص ثالث در متون روایی و فقهی سه مورد از مصادیق مهم آن تفصیلا مورد بحث قرار گرفته و این نتایج حاصل شده است: 1) اصل اثر نسبی قرارداد در فقه امامیه همانند سایر نظا...

امروزه حقوق مالی همچون سرقفلی و حق اختراع در کنار اعیان و منافع، بخش قابل توجهی از اموال را تشکیل می­دهند و امکان انتقال و مبادله­­­ آنان با سایر اموال از نیازهای بازار سرمایه است. عقد بیع بی­گمان رایج ترین ابزار اعتباری مبادله­ اموال در بین مردم است. اما آیا برای نقل حقوق مالی نیز می­توان از این قالب استفاده نمود؟ اغلب فقیهان بر بنیاد تعریف مشهور که بیع را تملیک عین به عوض می­داند، با مبیع قرا...

خیار عیب یکی از خیارهایی است که شرع و به تبع آن قانون و بنای عقلاء برای مشتری قرار داده­اند. مشتری در صورت معیوب بودن کالا، بین فسخ عقد و یا گرفتن ارش و امضاء عقد مختار است. در مقابل، هر فعل و تصرفی که از دیدگاه عرف مردم، دلالت بر اسقاط و التزام به معامله کند؛ سبب اسقاط حق رد و التزام به معامله می­شود. یکی از مواردی که سبب می شود حق رد ساقط شود، تصرف در مبیع است به نحوی که سبب تغییر عین مبیع شو...

آیا طلب همانند عین می تواند متصف به وصف اشاعه باشد؟ آری و نه؛ این است پاسخ فقیهان. در واقع آنان از یک سو به این پرسش پاسخ مثبت داده اند و از سوی دیگر آثار اشاعه را جز به طور محدود، در مورد طلب، قابل اجرا نمی دانند. چرا؟ مقاله حاضر ابتدا با بررسی مفهوم و آثار طلب مشاع از دیدگاه فقیهان، به اثبات این امر می پردازد که پاسخ فقیهان به این پرسش در ظاهر مثبت و درواقع منفی است. آنگاه (در بخش مربوط به مب...

آلودگی هوا و مصرف بالای حامل های انرژی، به اعمال طرح های از جمله طرح اسقاط خودروی فرسوده از سوی دولت منجر شده است. در این تحقیق نقش تسهیلات در طرح اسقاط خودروی فرسوده، با رویکرد نظریه بازی بررسی شده است. برای این منظور در قالب یک بازی ایستا با اطلاعات کامل، ابتدا با 3 بازیکن شامل خودروساز و ستاد حمل و نقل و سوخت و مالکان خودروهای فرسوده بازی طراحی شده است و سپس با حذف خودروساز، در قالب یک بازی ...

مسأله سقط جنین امروزه بیش از پیش، توجه عموم مردم را  به خود جلب کرده است، بخصوص در مواردی که ادامه بارداری برای زن  مشقت داشته باشد، یا حرجی در میان باشد، یا حفظ آبرو و حیثیت زن و خانواده او در سقط جنین و رهایی از عواقب آن باشد. لذا به دست آوردن حکم سقط جنین دارای اهمیت ویژه ای است. این مقاله احکام شرعی سقط جنین و آثار مترتب بر آن را با توجه به انگیزه های مختلف سقط، از دیدگاه علمای شیعه و سنی م...

مقالهء حاضر،به معرفی و بازخوانی اولین وقفنامه از مجموعهء وقفنامه های فرزندان قائم مقام بزرگ در تبریز می پردازد.این مجموعه،شامل هفت وقفنامه می باشد که اولین آنها،وقفنامهء یک باب حمام در تبریز است که واقف آن، میرزا موسی خان فرزند قائم مقام بزرگ و برادر کهتر قائم مقام ثانی می باشد و واقف بقیهء موقوفات،خواهر میرزا موسی به نام تاجماه بیگم بوده است که در فرصتهای آتی،به معرفی آنها نیز خواهیم پرداخت.مط...

برخی با تمسک به ظاهر روایت رایت، که در ظاهر به طور عام، هر نوع قیام و برافراشتن هر پرچمی پیش از ظهور حضرت حجت الاسلام را محکوم و پرچمدار آن را طاغوت معرفی می کند به عدم مشروعیت تشکیل حکومت در عصر غیبت و تحریم هر حکومتی پیش از آن، حکم کرده اند. این نوشتار کوشیده است ضمن ارائه تفسیری منطقی از روایت رایت با تکیه بر آیات قرآن و احادیث معتبر و قراین و شواهد دیگر، ادعای یاد شده را نقد کند و بر این نظ...

بررسی فقهی حقوقی ماهیت حضانت و تأثیر اراده در حضانت از موضوعات بسیار مهم و مورد توجه فقها و حقوق دانان از دیرباز تاکنون بوده است. با توجه به نظرات مختلف در خصوص حق یا تکلیف بودن حضانت و اثرگذاری آن بر زندگی خانوادگی، که اساسی­ترین رکن جامعه می باشد، انجام تحقیقات گسترده پیرامون این موضوع بیش از پیش احساس می گردد. مقاله حاضر ضمن تشریح دیدگاه­های فقها و حقوق دانان درباره ماهیت حضانت، اشخاص عهده­د...

سقط جنین­درمانی نوعی از ختم بارداری است که جنبه درمانی دارد. اگرچه در اکثر نظام­های حقوقی اقدام به سقط جنین، عملی ممنوع شمرده می­شود. لکن، در مواردی استثنائاً سقط جنین را مجاز می­شمرند. از جمله مبانی تجویز آنها می­توان به قاعده تزاحم اشاره نمود. با توجه به این قاعده، امکان اسقاط جنین به جهت ناهنجاری جنین و حفظ حیات مادر قبل از ولوج روح در جنین بر اساس ماده واحده سقط درمانی میسر می­باشد، امّا مطاب...