یکی از نقش‏های زبان، نقش ادبی آن است که نقطۀ پیوند زبان‏شناسی و ادبیات به شمار می‏رود. در نقش ادبی، تأکید بر پیام است و از اینجا است که زبان پیام بر زبان معیار برجسته می شود. زبان‏شناسان این برجسته‏سازی را به دو طریق انجام می دهند: انحراف از زبان معیار با عنوان هنجارگریزی، و افزودن قواعدی به زبان معیار با نام قاعده‏افزایی در سه سطح معنا، صورت و تحقق صوری زبان. هنجارگریزی سخن را به شعر نزدیک می‏...

استعاره یکی از مهم‌ترین صنایع ادبی است که در رویکرد نوین زبان‌شناسی از ارکان اندیشه قلمداد شده است. در این رویکرد استعاره منحصر در زبان و واژگان نیست بلکه بخش عمده‌ای از فرایند اندیشه انسان استعاری است؛ از این رو در همه زبان‌ها به کار رفته است و به هر نوع مفهوم‌سازی از یک حوزه براساس حوزه‌ای دیگر گفته می‌شود. در این جستار این موضوع در زبان قرآن و کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام مورد بررسی قرار گر...

دریدا در «اسطوره‌شناسی سفید» به نقش استعاره در متون فلسفی و اینکه فلسفه چطور به استعاره پرداخته توجه کرده است. از نظر وی وقتی فیلسوفان استعاره را تعریف می‌کنند، آن را به استعارۀ اسمی فرومی‌کاهند، و این نشان می‌دهد که آن­ها تلاش کرده‌اند تا استعاره را تابع مفهوم سازند؛ اما دریدا تقابل مفهوم به عنوان عنصر فلسفه و استعاره به عنوان عنصر ادبیات را نمی پذیرد، و نشان می دهد که مفهوم و تمام مفاهیم فلسف...

تحلیل استعاره ­های مفهــومی در طــبقات استعاره­ های جهتی، هستی­شناختی و ساختی دشواری­ هایی را موجب می­ شود،زیرا گاهی یک اسم نگاشت هم در طبقة استعاره­ های ساختی و هم در طبقة استعاره­ های هستی­ شناختی واقع می­ شود. این مسأله نظری نگارندگان مقاله را بر آن داشت تا در یک بررسی مقابله­ ای بینازبانی، با تکیه بر نمونه­ هایی از زبان­ های فارسی و اسپانیایی نظریة معاصر استعاره را مورد بازنگری قرار دهند. د...

چکیده بدر چاچی ­­شاعری است که در قرن هشتم هجری در هند از شهرت و آوازة زیادی برخوردار بوده است. براساس نوشتة تذکره ها دیوانش تا مدت ها در شبه قارّه رواج تمام داشته است. دربارة­سبک شاعری وی بایدگفت که­در­ میان صاحب نظران­ کلامش به­پیچیدگی وابهام شهرت­ دارد. دلیل­عمدة دشواری­سخن بدر را باید کثرت استفادة­ وی از استعاره دانست. به ­گونه­ای که گاه­ کلامش­را به معما نزدیک می­کند. علاقة وی ­به استعاره ت...

چکیده « سیر تطوّر عناصر تصویر ساز در غزلیّات رهی معیّری با دید مکتبی » تهیّه کننده: موسی باقری دانشجوی ارشد دانشگاه اراک رساله ای که در پیش رو داریم، جهت بررسی سیر تطوّر عناصر تصویر ساز در غزلیّات رهی معیّری نوشته شده است. روش تحقیق مورد استفاده ی من در این رساله، اسنادی و تحلیل محتوا است؛ به طوری که با مراجعه به کتاب های منبع و نیز اشعار – البتّه فقط غزلیّات – شاعر مورد نظر، به بررسی اشعار ایشان...

پژوهش معنی‏شناختی حاضر با هدف ارائه تبیینی شناختی بر زیر‌گروهی از استعاره‌های بدیع با عنوان استعاره‌های «شباهت­بنیاد» در 11 جزء ‌پایانی قرآن مجید به شکل توصیفی-تحلیلی انجام شده است. حوزه‎های مبدأ و مقصد استعاره‌ها اساس تبیین شناختی بوده‌اند. استعاره‌های مستخرج، در تحقیق حاضر در 3 حوزة «زندگی اجتماعی»، «طبیعت»، و «ذهن» و در دو دسته شباهت «ظاهری» و «غیرظاهری» طبقه‌بندی شده‏اند. در شباهت درک­شده «...

جنگ‌نامۀ میرزا حسن آتشی (سدۀ سیزدهم قمری)، منظومه‌ای به فارسی در نبردهای امام علی(ع) و مناقب امامان شیعه و یک حماسۀ دینی است که نیمی از آن در بحر متقارب و نیم دیگر در قالب قصیده سروده شده است. دو نسخه از این جنگ‌نامه باقی مانده که یک نسخه از آن در کتابخانۀ جامع گوهرشاد وجود دارد. تاریخ کتابت آن 1225ق و دارای 335 برگ و 6000 بیت است. کاتب آن مشخص نشده و با توجه به رسم‌الخط آن، احتمالاً ...

در این مقاله، ضمن بررسی نقش استعاره های مورگان در مطالعه سازمان ها ، قوت ها و ضعف های تفکر استعاره ای تبیین می گردد. آموزه های اصلی نگرش منشوری مورگان این است که می توان از استعاره های متعدد جهت ایجاد طیفی از بینش های رقیب اما مکمل بهره برد و اندیشه خود را بر مبنای قوت نقطه نظرهای مختلف قرار داد.

آرایه حس آمیزی که در حوزه علم بیان جای می­گیرد، در نتیجه آمیختگی یکی از حواس با امور وابسته به حس دیگر حاصل شده و به متکلم کمک می­کند تا از رهگذر خیال، با آفرینش ترکیبات جدید لغوی، باعث توسعه زبانی شده و با قابلیت محسوس ساختن معنا زمینه درک بهتر مخاطب را فراهم سازد. این جستار پس از بیان مفهوم آرایه حس آمیزی و نگاهی گذرا بر تاریخچه آن، با تکیه بر شیوه توصیفی تحلیلی، ابتدا تمام نمونه­های  م...