نمادگرایی حیوانی در ادب عامهچکیدهدر فرهنگ هر سرزمینی جز ادبیات رسمی، نوعی ادبیات دیگر نیز حضور دارد که منشأ آن باورها، اندیشه‌ها، علایق و سخن‌های رایج میان مردمان است. این ادبیات غیر رسمی که ادبیات عامیانه نام گرفته است، نشان از عمق فرهنگ و اصالت مردمان یک سرزمین دارد و می‌توان آن را شناسنامه‌ی کهن آنان دانست. در این نوع ادبیات، نمادها و سمبل‌ها به گونه‌های متفاوتی دیده می‌شوند و در...

ادبیات آرمان‌شهری از حیث محتوا، دربرگیرندۀ آرزوی تحقق جهانی با شرایط بهتر و آرمانی (آرمان‌شهر) یا حاوی تصور جهانی مطلوب و در عین حال انتزاعی (ناکجا‌‌آباد) است. این نوعِ ادبی، بر مبنای انگیزۀ اصلی واحدی که نوستالژی و آرزوی بازگشت به خاستگاهی ازلی است، و با توجه به پارادایم‌های فکری شکل‌دهنده به آن‌ها، ساخت‌های مشخصی را شکل داده‌است. در خاستگاه‌‌شناسی و تحلیل کیفی نوع ادبیات آرمان‌شهری. احساس نوست...

متصوفه در قبال دگرگونی های عصر قاجار، دو رویه در پیش گرفتند؛ گروهی روال و سنت خود را ادامه دادند و گروهی تصمیم به انجام اصلاحات و تغییر گرفتند؛ بیان نسبت انجمن اخوت با تصوف و فتوت از یک سو و با فراماسونری از سوی دیگر، در رویکردی تاریخی هدف اصلی نوشته حاضر است. پژوهش این مدعا را مطرح می کند که قصد ظهیرالدوله؛ موسس انجمن اخوت در اولویت نخست، نه صوفی سازی بلکه تربیت نخبگان به منظور ترقی و بهبود زن...

یکی از انواع ادبی مهم که بخش‌های عظیمی از شعر فارسی را در بر گرفته، بیان مباحث اخلاقی در لابه‌لای اشعار است. در واقع کمتر شاعر و نویسنده‌ای هست که دغدغۀ تعلیمی و اخلاق‌آموزی نداشته باشد. این رویکرد در همان اشعار نخستین قرن سوم و چهارم رخ نموده است؛ به‌گونه‌ای که شهید بلخی در شعری که به نخستین غزل فارسی زبانزد است، بر اساس روایتی به پند غیرمستقیم روی می‌آورد. شعر قرن چهارم و پنجم هرچند بیشتر تغز...

قرن پنجم هجری یکی از دوره های مهم تاریخ ادبی و اجتماعی ایران است. دوره حکومت اقوام بیگانه و فاقد فرهنگ و تمدن غزنوی و سلجوقی بر ایران و اوج تعصبات مذهبی است. آغاز شکوفایی عرفان و تصوف ایرانی نیز است و عارفان و صوفیان مشهوری همچون هجویری، قشیری، غزالی، خواجه عبدالله انصاری و ابوسعید ابوالخیر در این دوره می زیستند.سوال اینجاست آیا بزرگان عرفان و تصوف این دوره در شکوفایی ادبیات فارسی در این دوره س...

ادبیات عامیانه گونه ای از ادبیات است که عموماً به صورت شفاهی در میان توده ی مردم شکل گرفته و به صورت سینه به سینه به نسل های بعد انتقال یافته است. فرآیندی که عموماً سال ها و گاهی قرن ها ادامه پیدا می کند تا سرانجام توسط شخصی به صورت مکتوب درآمده و یا از حافظه ی تاریخی مردم پاک شود. در بررسی دقیق بسیاری از آثار ادبیات رسمی می توان تأثیرات مستقیم و یا غیر مستقیم ادب عامیانه را بر آنها دریافت و این ...

علاء الدوله سمنانی شیخ ابوالمکارم رکن الدین علاءالدوله احمد بن محمد بن احمد بیابانکی سمنانی از بزرگان تصوف ایرانی و از شاعران و نویسندگان سده های هفتم و هشتم هجری قمری بود. سلوک و صحبت با شیخ عبدالرحمن اسفراینی از روندهای مهم در زندگی روحانی علاءالدوله بود. شیخ علاءالدوله سمنانی در تصوف معتقد به میانه روی بود و در زمینه اجرای دستورهای دین اسلام و سازگاری باورها با اصول دین سخت گیر بود. این پا...

چکیده موضوع این پژوهش رمانس در ادبیات فارسی ایران است.رمانس گونه ای از داستان های عامیانه است که شباهت های زیادی به داستان های حماسی دارد. می دانیم که پژوهش درادبیات عامیانه،امروزه اهمیت بیشتری یافته است ومعاصران ما،وزن وقدرادب عامیانه رابهتر درک کرده اند. البته اقبال وتوجه به ادبیات عامه بی مناسبت باروندهای تاریخی ومتحول شدن ساختار حکومت ها از ساختارسنتی خود به سوی جوامع مردم سالار امروزی نبو...

یکی از حوزه های شناخت یک اجتماع و یک گروه، پرداختن به فرهنگ عامّه وآداب رسوم واعتقادات آن ها می باشد، که باعث تعاملات واعتماد بیشتری بین اقشار مختلف می گردد.البته برای جمع آوری اجتماعیّات و فرهنگ کامل یک گروه، زمان و تحقیقات بیشتری را می طلبد و نیاز به یک دایره المعارف بزرگ است. در این پژوهش به اجتماعیّات و فرهنگ عامّه ی کتاب هزار حکایت صوفیان درموضوع های مختلف پرداخته شده است. هدف از این تحقیق، ...

   در این نوشتار، کارکردهای گوناگون عناصر فرهنگ عامه در اشعار اخوان ثالث بررسی شده است. اخوان که شاعری است ملی‌گرا و شیفته‌ی فرهنگ اصیل کشورش، اشکال متنوع فولکلور را از ادبیات شفاهی گرفته تا آداب و رسوم، باورهای عامیانه و خرافی، دانش عامیانه، بازی‌ها و... به طرزی گسترده، به انحاء مختلف و با مهارتی بی‌نظیر در سروده‌هایش به کار گرفته است. مطالعه‌ی دقیق اشعار او بیانگر آن است که علاوه بر استفاده‌ی...