قرآن، کتاب هدایتی است که به‌دلیل جاودانگی، محدودۀ خطابش منحصر به مردمان عصر نزول نیست. احادیث معصومان علیه‌السلام با جایگاهی که در تفسیر قرآن دارند، اصطیاد پیام‌های ماندگار این کتاب را هموار می‌سازند. این مهم در تفسیر فرازهایی همانند «وَ أتُوا البُیُوتَ مِن أَبوابِها» که مستقل از بستر تاریخی زمانۀ نزول، بر معنای دیگری هم دلالت دارند، بروز نموده و زمینۀ توجه بسیاری از مفسران نسبت به قاعدۀ «حجیت مفاد فرا...

نظم از نظر عبدالقاهر جرجانی عبارت است از پیوستگی کلمات به یکدیگر که بر ‌اساس معانی و احکام و وجوه نحوی موجود در آن‌ها به دست می‌آید. او دربارۀ قرآن معتقد است که اعجاز آن بر اساس نظم ناشی از تقدیم، تأخیر، ذکر و حذف، قصر و فصل، وصل، تعریف و تنکیر و... است. ما در این مقاله سعی می‌کنیم بر اساس نظریۀ نظم و با روش توصیفی - تحلیلی- تطبیقی، تأثیر به هم پیوستگی کلمات در خلق تصویر حاصل از استعاره در ...

چنان‌که از کاربردهای روح در آیات قرآن و پاره‌ای از روایات پیداست، مقصود از روح در آن‌ها غیر از روح انسانی است. مقال? حاضر در بار? ویژگی‌های روح، با استفاده از آیات قرآن کریم و احادیث معصومان (ع) سخن می‌گوید و هدف از آن پی بردن به چگونگی و حقیقت وجودی روح و از رهگذر آن، دستیابی به شناخت هرچه بیشتر در بار? روح انسانی است. براساس آموزه‌های قرآن و حدیث، روح، موجودی مستقل، دارای حیات، علم و قدرت، از...

عبارت «ال‌یاسین» بخشی از یک آیة قرآنیاست که فقط یک بار و در آیة 130 سورة مبارکة صافات به کار رفته‌است. مجال تفسیر این آیه با توجه به شرایط ویژة آن، معرکة ارائه و تقابل آرای متفاوت تفسیری است. گروهی از مفسران شیعه بر اساس روایات تفسیری ذیل آیه و اینکه یکی از اسامی پیامبر(ص) «یس» است و احتمالاً برای اثبات فضیلتی برای اهل بیت(ع)، قرائت صحیح آیه را «سلام علی آل‌یاسین» و مراد از این عبارت را اهل بیت ...

در میان اندیشمندان مسلمان، صدرالمتألهین ازجمله کسانی است که رویکرد خاصی به حدود شناختیِ عقل در فهم قرآن به‌عنوان یک متن وحیانی دارد.وی معتقد به جداناپذیری شریعت و اصول عقلی است و قرآنرا امری عقلی می‌داند. بنابراین نقش عقل در اصول و مبانی مورد پذیرش ویدر جهت فهم قرآن قابل توجه است. صدرالمتألهینتدبر در آیات قرآن را مرتبط به تدبر در عالم هستی می‌داند وقرآن را نور عقلی معرفی می‌کند که از طریق آن نور...

وضـو عـبادتی¬است که پیامبر(ص) در برابر دیدگان مسلمانان انجام¬داده واین جریانی موقت و ویژه دورانی معین و محدود نبوده تا نشانه¬های آن از دیده¬ها پنهان و چگونگی¬اش پوشیده بماند پس اگـر چـنـین بوده، این اختلاف¬های موجود دربارۀکیفیت آن چیست؟ و حقیقت آنچه پیامبر(ص) در این باره انجام¬داده¬اند کدام است؟ در این پژوهش سعی شده،معنای لغوی و اصطلاحی وضو وکیفیّت آن در مذاهب پنج¬گانه اسلامی واختلافات آن¬ها برر...

آیات قرآن در بیان برخی قضایا، شیوه‌ای ممتاز و یگانه در پیش گرفته‌اند. یکی از آیاتی که سخن بسیاری درباره‌اش برخاسته، آیۀ هفتم از سورۀ مبارکۀ «الضحی» است. واژۀ «ضالّ» که در این آیه، اسم فاعل از مصدر «ضلالت» محسوب شده و به شخص پیامبر(ص) بازمی‌گردد، نیازمند بازشناسی دقیق‌تری است. پژوهش حاضر همزمان تحلیل مفهومی و انتسابی «ضلالت» را در این آیه دنبال و مهم‌ترین نظرات فریقین را به دو دسته تقسیم نمود. دس...

یوری روبین در پژوهش خود با عنوان «بوزینگانی رانده­شده باشید: مسخ بنی­اسرائیل به بوزینه و پس­زمینۀ کتاب مقدس و میدراشی آن» بر پایۀ ادلّه و شواهدی و با استفاده از روش مقایسه‌ای‌‌ ـ تحلیلی، داستان مسخ شدن «اصحاب سبت» در قرآن را برگرفته از داستان «منّ و سلوی» در کتاب مقدس دانسته است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی‌ ـ انتقادی به ارزیابی دیدگاه­ها و مستندات روبین پرداخته و ضمن ردّ ادّعای وی با استفاده از آیات ...