فاصله در پایان آیه به دلیل هیمنه و سیطره‌ای که بر محتوای آیه دارد، از جایگاه مهم و حساسی برخوردار است. این جایگاه حتماً در تفسیر آیه تأثیرگذار است. اما سؤال اساسی این است که کارکرد و نقش فاصله در تفسیر محتوای آیه چیست؟ برای دریافت پاسخ، به تفاسیر التبیان، مجمع البیان، المیزان، نمونه و تسنیم مراجعه شده است. در این پژوهش یازده گونه از کارکردهای فاصله مورد شناسایی واقع شد که از مهم‌ترین آنها می‌توا...

چهل و هفتمین آیه از سوره ذاریات به چگونگی پیدایش فضا و جهان‌گستری خداوند تصریح دارد، و آیه یازده سوره فصلت شکل پرداختن خداوند به آسمان‌ها را بیان می‌کند. مسأله گسترش جهان از آغاز تا انجام که مورد اشاره قرآن کریم است، مسأله‌ای است که دانشمندان علم نجوم در کشفیات جدید خود به آن دست یافته‌اند. یافته‌های جدید حاکی از آن است که در بازه زمانی ادامه‌داری که از لحظه پیدایش آغاز شده، کهکشان‌ها با سرعت ف...

می توان سوگندهای باری تعالی را در قرآن کریم دارای دو فایده مهم دانست یکی تأکید روی مطلبی بسیار مهم که اعتقاد و توجه بدان از مسائل مهم و اساسی جهان بینی بشر است و بدون آن هدف و برنامه ای صحیح برای رسیدن بدان هدف، حاصل نمی شود و دیگر بیان عظمت مقسم به یعنی چیزی است که بدان سوگند یاد شده است زیرا هیچ کس به موجودات کم ارزش و بی اهمیت سوگند یاد نمی کند در این مقاله کوشیده ایم سوگندهای قرآنی را مورد ...

در برخی از آیات قرآن از تسبیح خداوند همراه با حمد یاد گردیده به این مفهوم که هرگاه آفریدگان، خداوند را از این منظرکه دارای صفات کمال و جمال و مبدأ خیر است ستایش کنند حمد او را به جای آورده و هرگاه ذات حق را از تمام عیبها و نقصها منزه داشته او را تسبیح گفته اند و ازآنجا که هیچ موجودی قادر به دریافت کنه صفات خداوندی نیست لذا شایسته است حمد خود را با تسبیح وی قرین سازد. در این مقاله ابتدا دو واژه ...

با توجه به لزوم جلوگیری از هدر رفتن خون انسان، خداوند به طور قهری حاکم را ولیّ کسی قرار می‌دهد که ولیّ ندارد. اما آیا تمام اختیاراتی که برای اولیای‌دم وجود دارد، برای حاکم نیز ثابت است؟ و او نیز در جایگاه ولیّ‏دم می‌تواند آنها را اعمال کند و از قصاص به دیه و یا بدون آن رضایت دهد یا خیر؟ در این مسئله دو دیدگاه مشهور و غیر مشهور وجود دارد؛ مطابق دیدگاه مشهور، حاکم همچون دیگر اولیای‌دم با استناد به د...

در این مقاله، مواجهة مسئله محور در تفسیر، در برابر مواجهة نظریه محور به مثابة اصل روش شناختی در فهم و تفسیر آیه به کار رفته است. . با طرح مسائل مختلف می توان ابعاد گوناگون آیه را تحلیل کرد و از تطبیق و تفسیر به رأی دوری جست. در این مقاله به شیوه موردپژوهانه، نقش مواجهة مسئله محور را در تفسیر آیه شاکله )الاسراء/ 48 ( نشان می دهیم. روش تحقیق، تحلیل منطقی در سه گونه تحلیل: مفهومی، گزاره ای و سیستم...

با توجه به لزوم جلوگیری از هدر رفتن خون انسان، خداوند به طور قهری حاکم را ولیّ کسی قرار می دهد که ولیّ ندارد. اما آیا تمام اختیاراتی که برای اولیای دم وجود دارد، برای حاکم نیز ثابت است؟ و او نیز در جایگاه ولیّ‏دم می تواند آنها را اعمال کند و از قصاص به دیه و یا بدون آن رضایت دهد یا خیر؟ در این مسئله دو دیدگاه مشهور و غیر مشهور وجود دارد؛ مطابق دیدگاه مشهور، حاکم همچون دیگر اولیای دم با استناد به د...

چکیده برای آیه ولایت تفاسیر متعددی ارائه شده است. مفسران فریقین دو دیدگاه کلی درباره تفسیر این آیه بیان کرده‌اند؛ مفسران شیعه آیه را دالّ بر ولایت و امامت امام علی7 می‌دانند، ولی بیشتر اهل سنت، ولایت در این آیه را مطلق دانسته، آن را به تمام مؤمنان نسبت می‌دهند. از آنجا که آیه ولایت، مصادیق ولایت مثبت را معرفی می‌کند و مسئله ولایت از اساسی‌ترین مباحث معرفتی- اعتقادی است، ضروری است که بیشتر دربار...

آیه پانزدهم سوره احقاف در مقام سفارش کلّی به تمامی انسان‌های نیکوکار بوده و مصداق آن عام است. مطابق این آیه، دلیل نیکی فزون‌تر به مادر، رنج‌های وی در دوران بارداری و زایمان فرزند است. با این حال، برخی از مفسّران فریقین بر پایه روایات، آیه را به فردی خاص تطبیق می‌کنند. در نظر مفسّران اهل سنت، آیه در شأن ابوبکر نازل شده است؛ چراکه او در میان مهاجران تنها کسی بود که پدر و مادرش مسلمان بودند و در چهل‌...

بسیاری از مفسران و مترجمان، مراد از«الذکر» در آیه 44 سوره نحل را قرآن می‌دانند. معتقدان این دیدگاه به دو دسته تقسیم می‌شوند: گروه اول که طیف وسیعی از مفسران را تشکیل می‌دهند، قاطعانه این نظر را بیان می‌کنند. گروه دوم ضمن پذیرش مفهوم قرآن برای «الذکر»، به دنبال حل مشکل ظاهری ناشی از این دیدگاه هستند. از سوی دیگر برخی مفسران مقصود از «الذکر» را سنت پیامبر6 دانسته‌اند. بررسی دلایل این دیدگاه‌ها بی...