سنایی غزنوی مبتکر سبک نمادگرا در ادبیّات عرفانی فارسی است. خلاقیّت او در نمادپردازی، به‌ویژه در حوزۀ نمادهای قلندری و اسطوره‌ای و تلفیق عناصر ژانرهای مختلف، پس از او موردپسند و مقبولیّت فراوان شاعران قرار می‌گیرد. نماد، افزون بر گسترش ظرفیّت زبان و ممکن­ساختن بیان معانی عمیق عرفانی، در زیبایی‌آفرینی متون ادبی نیز تأثیری فراوان دارد. این جستار تلاش می‌کند با تحلیل سبک نمادگرای سنایی در دیوان او، نقش...

یکی از راه‌های اثبات وجود خدای متعال، شناخت او از طریق آثار صُنع الهی در عالم تکوین است، بدین گونه که انسان با مشاهدة اسرار طبیعت و نظم محیّرالعقول حاکم بر جهان هستی، و تفکّر در اینها به شناخت خدای متعال می‌رسد. در موارد متعدّدی از آیات قران کریم و فرازهایی از نهج‌البلاغه به اثبات وجود خداوند با استفاده از آیات آفاقی پرداخته است. به طور کلّی روش آیات قران کریم و امام (ع) در بررسی پدیده‌های طبیعی این...

در آفرینش هنری باطن هنرمند هویدا می‌شود و اثر همچون آینه نمایانگر صاحب اثر است، لذا مظهریّت زیبایی‌های درون با تحلّی به اسماءالله مؤدّی خلق اثری زیباست. پژوهش حاضر با تبیین نسبت وجودی هنر و زیبایی انسان و اسماءالله و هدف ارائه خط مشی جدید به هنرمند معاصر در فرایند خلق اثری زیبا و جاودانه برآمده از زیبایی‌های وجود خود که تجلّی اسمای حق است. این جُستار به شیوه توصیفی-تحلیلی سامان یافته است. نتایج پژوه...

چکیده نشانه‌شناسی به مطالعة نظام­های نشانه­ای در زندگی اجتماعی می­پردازد. نظریّه‌های نشانه­شناختی در زمینة تحلیل آثار هنری و تصویری نیز کارآمد است. نشانه‌شناسی در تحلیل متن بصری و سبک آثار هنری به گسترة معناهای متن نزدیک می‌شود. آفرینش هنری، عینیّت بخشیدن به زیباییست و در نگاه نگارگر ایرانی قلمرو زیبایی با عالم مثال قرین است. فضا در نگارگری ایرانی نمودیست از فضای ملکوتی و هنرمند در بیان آن از زب...

بنابر عنوان رساله تأویل رمزهای هندسی در فرهنگ و هنر اسلامی ایران، موضوع این تحقیق دستیابی به حقیقت رمز، شناخت ویژگی های انواع رمزهای هندسی و چگونگی انحاءِ تجلی مهمترین آنها در فرهنگ و هنر اسلامی ایران بوده است. این نوشتار با بهره گیری از روش های توصیفی و تحلیلی انجام و سپس با استفاده از شیوه های قیاسی و استقرایی به بررسی و تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است. این نوشتار براساس فرضیات؛ کیفیت به کار...

نوشتار حاضر به بررسی مفاهیم بنیادین اسطوره‌های مربوط به آفرینش عالم در یکی از دوره‌های مهم تفکر حکمای هند، یعنی دورة اوپنیشدی می‌پردازد، و در آن مهم‌ترین متن این دوره، یعنی اوپنیشدها (800 تا 500 ق.م) مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به پیشینة مباحث کیهان‌زایی در دوره‌های قبل، یعنی از دوره وداها تا براهمنه‌ها، می‌توان گفت بن‌مایة مطالب اوپنیشدها در این زمینه قبلاً در خود وداها وجود داشته است. ام...

«عدالت» از حیث مفهوم شناختی، به معانی: تعادل و توازن، تساوی در شرائط مساوی، تفاوت در شرائط متفاوت، دادن حق هر صاحب حقی و قرار گرفتن هر چیزی در جای خود می باشد. در این نوشتار مفاهیم و مبانی «عدالت » و «جنسیت » و ترکیب «عدالت جنسیتی » از منظر علامه طباطبایی و شهید مطهری مورد بررسی قرار گرفته و معلوم می شود، یگانه مرجع حقوقی نظام آفرینش، غایتمندی فعل الهی، رابطه وثیق حق و تکلف، حق و عدالت، وحدت ان...

الهیات محیط زیست یک معرفت میان­رشته­ای است که سعی دارد با استفاده از متون دینی راه­حل­های معرفتی و بنیادین را در زمینۀ بحران­های زیست­محیطی ارائه کند. در این مقاله سعی شده است تا با جریان­شناسی الهیات بوم­شناختی مسیحی، مدل­های مختلف موجود در مورد نسبت خداوند و طبیعت نقد و بررسی شود. جریان­های انجیلی بر این نکته تأکید دارند که با رصد دقیق کتاب مقدس می­توان خداباوری مسیحی را نه عاملی برای تخریب م...

آیات قرآن کریم بیانگر این است که تمام هستی اعم از آسمانها، زمین و موجودات عاقل و غیر عاقل در مقابل عظمت و بزرگی خدا سجده می کنند. خضوع و تسلیم بی قید و شرط عالم هستی در برابر اراده­ی حق و قوانین آفرینش سجده­ی تکوینی آنهاست که همه­ی موجودات و حتی سایه های آنها را در بر می گیرد. در برخی آیات، خداوند سجده را به فرشتگان و بسیاری از انسانها نسبت داده و این خود دلالت می کند که منظور از این سجده، نوع ...

آفرینش ادبی اصلی‌ترین امتیاز یک شاعر است. از آنجا که شاعر برای شعر که تحفة جان اوست، ارزش بسیار قایل است، هنرمندانه آن را به غنای ظاهر و باطن می‌آراید و با شیفتگی شگرفی، توانایی‌های تحسین برانگیزش را در عالم شاعری بر می‌شمرد تا یکّه‌سوار میدان سخنوری باشد و از سوی دیگر به صورت غیر مستقیم، خصلت های مثبت انسانی را عرضه نماید. مسعود‌ سعد سلمان، شاعر درباری غزنویان است؛ او بیش از دیگر شا...