در این مقاله، پس از ریشه شناسی و اصطلاح شناسی مفهوم تبیین، فلسفة علوم اجتماعی را در تلاقی با حوزة گسترده و پیچیدة تبیین، به دو رهیافت هستی شناسانه و معرفت شناسانه، طبقه بندی نموده ایم. در رویکرد هستی شناسانه، پنج نوع روش شناسی: فردگرایی، کل گرایی، جدل گرایی، نظام گرایی و واقع گرایی را به اجمال معرفی نموده ایم. در رویکرد معرفت شناسانه نیز دو مدل تبیینی: قیاسی ـ قانونی و استقرائی ـ احتمالی و با ه...

مقاله حاضر به «روش شناسی اندیشه اجتماعی ابن  رشد» می پردازد. ابن رشد از فیلسوفان متعلق به غرب عالم اسلام و شارح آثار ارسطو است. روش شناسی او متفاوت با فیلسوفان شرق عالم اسلام، مانند ابن سیناست. تربیت در خانواده ای اهل علم و تصدی جایگاه های مهم حکومتی، از عواملی هستند که زمینه را برای ارتقای علمی و ترویج اندیشه در رویارویی با مسائل مطروحه در آن زمان برای او فراهم آوردند. باور به توحید و نبوت در ...

مردمی که خوشبخت هستند، شاید تاریخ نداشته باشند، اما ادبیات قطعاً نخواهد داشت زیرا نیاز به مطالعه را احساسا نخواهند کرد. روبر اسکاریت جامعه شناسی ادبیات در خانوادۀ بزرگ علوم اجتماعی، از جوانترین آنهاست. این شاخۀ علمی نوپا که نطقۀ آن در تاریخ فرهنگها بسته بود و قرنها در شکم جامعه ها به صورت جنین زندگی می کرد، بالاخره زاییده شد و با همان کندی ای که دوران جنینی خود را پشت سر گذاشت، بعد از تولد به تن...

چکیده: نقش بی بدیل رهبران در فرایند تحولات تاریخی به ویژه سهم انکار ناپذیر آنان در رقم زدن سرنوشت نهضت ها و انقلابهای بشری همواره در کانون توجه پژوهشگران رشته های مختلف علوم اجتماعی قرار داشته است. بی تردید شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت ها و انقلابها تا حد زیادی به بررسی هویت سیاسی-فرهنگی و نیز اندیشه و عمل رهبران آنها بستگی دارد، زیرا بدون حضور رهبران حرکتهای اعتراض آمیز توده ها حداکث...

در سال­های اخیر نوع نگاه به حیوانات و حقوق آن­ها با تحولاتی همراه بوده است. از یک­سو، دیدگاه­های اخلاقی و فلسفی به حیوانات تغییر کرده­ و از سوی دیگر، فعالیت سازمان­های مردم­نهاد در گسترش حقوق حیوانات در ابعاد داخلی و خارجی نقش مؤثری داشته­است. در حال حاضر، برخی جرم­شناسان مطالعه حقوق حیوانات و علل قربانی­شدن آن­ها را از بُعد انتقادی به عنوان یکی از گرایش­های جرم­شناسی انتقادی در دستور کار خود قر...

نوشتار حاضر به بررسی یکی از موضوعات اجتماعی با عنوان بررسی میزان رضایتمندی از بیمه بیکاری و عوامل موثر بر آن ( بیکاران تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی شهر تهران) می پردازد به لحاظ نوع روش تحقیق، پژوهش حاضر از نوع تحقیقات علی- همبستگی می باشد که در آن برای رسیدن به اهداف تحقیق از دو روش اسنادی و میدانی (پیمایشی) استفاده شد، بدین صورت که در مرحله اول از کتابها، مجلات و تحقیقات پیشین استفاده شد و ام...

با توجه به افزایش چشم گیر حجم مقالات منتشر شده در سال های اخیر در علوم اجتماعی – جامعه شناسی، می توان پرسید آیا شبکه ی تعاملات علمی در این رشته رو به چگال تر شدن دارد و بر تکوین تراکم اخلاقی دلالت می نماید یا خیر؟ در پاسخ به این پرسش، پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزارهای تحلیل شبکه های اجتماعی در نرم افزار پاجک (pajek) به بررسی مقالات سه نشریه ی «مجله جامعه شناسی ایران»، «مطال...

چکیده ندارد.

مهم ترین پرسش در زمینه روش شناسی علوم اجتماعی یگانگی یا دوگانگی روش این علوم با روش علوم فیزیکی بوده است. یکی از روایت های متمایل به دوگانگی روش شناختی، روش استدلال در علوم اجتماعی را برهان طبیعی می شمارد. برهان طبیعی جایگاهی میان روش اقناع عرفی و و روش اثبات قانون وار دارد و بیش از فرمالیسم و زبان مصنوعی به زبان طبیعی متکی است. گفته می شود که علوم اجتماعی در چنین فضایی تحمل ابطال گرایی و قانون...

قرآن کریم مردم را به سیر و گردش در روی زمین و مشاهده آفریده های جهان هستی و همچنین تفکر و تدبر درباره آن ها تشویق می کند. در این تحقیق، پژوهش­گر تلاش دارد تا به منظور شناخت بیش تر مفاهیم نهفته در آیات قرآن، به تحلیل محتوای آن ها از دیدگاه روان شناسی اجتماعی پرداخته و مضامین مرتبط با این حوزه را استخراج نماید. بدین منظور، جهت استخراج مفاهیم روان­شناسی اجتماعی از آیات قرآن و دسته­بندی آن ها، تفاس...