این مقاله به بررسی عملکرد ایران در جریان جنگ ایران و عراق در پرتو دو اصل بنیادین حقوق بشر دوستانه اختصاص دارد:اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیر نظامی و اصل منع رنج بیهوده؛ دو اصلی که ستون های اصلی پروتکل اول ژنو 1977 را تشکیل می دهد. در قسمت اول این مقاله مشاهده میکنیم که ایران در طول جنگ هشت ساله خود با عراق همواره معتقد بود که اهداف مشروع نظامی ‘ نظامیان در جبهه های جنگ می باشند و نه غیر نظامیا...

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه ای جز دگرگونی در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقه ای نداشته است. گروه های قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمدهای عظیم ناشی از آن و کیفی...

آثاری که تا کنون، در خصوص فهم نسبت میان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران به نگارش درآمده اند، عمدتاً به تبیین علّی این نسبت پرداخته و در واقع، جنگ تحمیلی را معلول انقلاب اسلامی دانسته اند. این مقاله، در پی تبیین تفهمی این نسبت است و این مهم را از خلال بررسی کنش گفتاری امام خمینی(ره) ممکن می داند. بر این اساس، نویسنده به تبیین نسبت گفتمانی این دو رخداد سرنوشت ساز در تاریخ م...

دولت عراق در تاریخ 31 شهریورماه سال 1359 با تمامی امکانات جنگی، اعم از نیروهای نظامی ورزیده و کارآزموده و تسلیحات مدرن و پیشرفته از زمین، هوا و دریا به ایران حمله کرد و بخش های وسیعی از خاک میهن اسلامی را به تصرف خود در آورد. این جنگ تمام عیار با توجه به اسناد و گزارش ها طبق اصول و قواعد حقوق بین المللی، از نوع جنگ های جنایت علیه صلح و امنیت بین المللی تعریف و تعبیر می شود که مسئولیت آن بر عهده...

چکیده جنگ دوم خلیج فارس را می توان اولین بحران بزرگ بین الملل پس از جنگ سرد نامید که در منطقه ای حساس و استراتژیک، میان جمع زیادی از بازیگران بین الملل و عراق متجاوز به خاک کویت به وقوع پیوست. اختلافات مرزی سرزمین های خلیج فارس در مرزکشی های شکننده میان کشورها  ریشه دارد. برای عراق، خوزستان ایران و کویت دو هدف مهم و استراتژیک توسعه طلبانه  هستند. پس از ناکامی در تجزیه خوزستان، طبیعی بود که عراق...

از سال ۱۹۹۱ میلادی تا کنون بحث استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق از  بحران‌های اساسی این کشور بوده است. مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق برای رسیدن به این هدف در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ همه‌پرسی تعیین استقلال از حکومت مرکزی را  برگزار کرد و عراق را تا آستانۀ خطر تجزیه‌طلبی و جنگ  داخلی پیش برد. هدف نویسندگان این مقاله، رسیدن به پاسخی متقن و علمی به این پرسش است که مسئلۀ همه‌پرسی استقلال اقلیم کردس...

دوران هشت سال جنگ عراق علیه ایران مقطع حساس و نقطه عطف تاریخی در روابط ایران با جان خارج به ویژه اروپا محسوب می شود از این جهت که به رغم اینکه هنوز پایه های نظام جمهوری اسلامی ایران تثبیت نشده بود جنگی بر ایران تحمیل شد که همه برنامه ها و سیاست ها و به ویژه سیاست های خارجی را تحت تاثیر جنگ که مهمترین دغدغه مسئولین نظام بود قرار داد دراین مقاله کوشش شده است تا روابط ایران و اروپا و رویکرد جامعه ...

نخستین متن ادبیات مقاومت به مفهوم اسلامی آن، کتاب مقدس قرآن است که مهم ترین منبع اصول و مبانی عرفان حماسی است، که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذینَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُم بُنیَانٌ مَّرْصُوصٌ: خداوند آن مومنان را که در صف جهاد کافران، مانند سد آهنین پایدارند، بسیار دوست می دارد». پس از قرآن و نهج الفصاحه، نهج البلاغه حضرت امیر (ع) و سخنان آن حضرت که عشق و حماسه را به اوج می رساند که خطبه جهاد نمونه والا...

پیروزی انقلاب اسلا می ایران همانگونه که در عرصه داخلی منجر به تغییراتی شد، در عرصه خارجی نیز به بروز اتفاقاتی منجر گردید. شکل گیری حکومتی اسلا می در ایران، که تا قبل از انقلاب یکی از هم پیمانان اصلی دولت های غربی و آمریکا بود منجر به بروز تخاصمات جدی مابین آنها گردید. عدم دستیابی این کشورها به منابع نفتی عظیم ایران و اسلام هراسی و ترس از صدور انقلاب اسلا می ایران و بر هم خوردن تعادل در منطقه خل...

رمان پل معلق اثر محمدرضا بایرامی، اثری رئالیستی است که نویسنده آن¬را بر اساس تجارب شخصی خود از جنگ تحمیلی نگاشته است. این اثر یک رمان جنگی، اجتماعی و روان¬کاوانه است. بر این اساس، می¬توان آن را از جنبه¬های مختلف ازجمله روان¬کاوی مورد مطالعه قرار داد. به موازات آن رمان زمین سوخته اثر احمد محمود نیز، یک اثر رئالیستی و واقع¬گراست که در آن تجاوز عراق به خاک جنوب به ویژه شهر اهواز را مورد توجه قرار ...