معرفت گمشده انسان است و انسان برای رسیدن به آن، مطابق فطرتش، ابزارهایی استخدام کرده است که مهم ترین آنها عقل و وحی می باشند، از این رو شناخت جایگاه، اهمیت و نسبت میان آنها برای بشر حائز اهمیت است. و به دلیل اختلاف در این مسائل، می توان با شناخت عقاید دیگران، موجبات رفع اشکال از عقاید خود و یا دیگران را به وجود آورد و با شناخت اشتراکات موجود بین مکاتب مختلف، موجب نزدیکی ملت ها و کم شدن اختلافات ...

اندیشه‌وران مسلمان، نظریه‌های مختلفی دربارۀ تبیین ماهیت انسان عرضه کرده‌اند. این اختلاف ‌نظر آنان، موجب می‌شود تا برای دریافت تبیین درستی از ماهیت انسان، به معارف وحیانی توجه کنیم. معارف وحیانی به‌ویژه نهج‌البلاغه، در تکوین ماهیت انسان، به دو مرحله باور دارند: یکی تکوین جوهرۀ انسان و دیگری تکوین ساحت‌های ترکیبی او. بر همین اساس، انسان از منظر جوهری، با سایر مخلوقات یکی است و از منظر ترکیب، با آ...

ابن عربی بر نقش دوگانه عقل که دارای دو حکم متفاوت است تأکید می ورزد. او معتقد است عقل از جنبه «فعل» متناهی و از جنبه «قبول» نامتناهی است. ابن عربی، میان عقل به عنوان ابزار شناخت و عقل به معنای منبع شناخت که وی آن را در معنای اخیر، «فکر» می نامد؛ تفاوت می نهد. به اعتقاد او، عقل در مقام فعل، از قلمرو محدود و معینی برخوردار است که درک بیش از آن برایش مقدور نیست و خود عقل مفکر به این عجز، اقرار دار...

یکی از مهمترین منابع شناخت دین اسلام، شناخت پیامبر خاتم حضرت محمد صلی الله علیه و آله است. شناخت ایشان از آن جهت که بعثتشان مهمترین و عظیمترین تحولات تاریخی را ایجاد کرده است، بسیار با اهمیت است. طبق آموزههای وحیانی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله¬، بهترین الگو و سرمشق، و رحمتی برای تمامی جهانیان، در همه ی دوران معرفی شده است. به همین منظور، شناخت شخصیت همه جانبه¬ی ایشان و لزوم الگوگیری و ت...

عقل اگرچه در قلمرو روابط انسان با خود، خدا، مردم و طبیعت، نیازی حیاتی و لازم به شمار می آید، و قلمرو شناخت و کارآیی آن نیز از حس فراتر می رود، اما نسبت به شهود قلبی و داده های وحیانی نارسا بوده، و با فقر ذاتی که دارد برای هدایت انسان کافی نیست. البته عقل و خرد در هماهنگی همه جانبه با وحی می تواند انسان را به سعادت و امنیت برساند. انسان ها در اصل برخورداری از عقل یکسان هستند، اما تعقل و خردورزی ...

همانگونه که می دانیم ، یکی از آرمانهای انقلاب ما، تربیت دینی افراد جامعه ، به ویژه نسل جوان است. از طرفی جامعه ما جامعه ای در حال گذار است که با ورود دستاوردهای علمی-فنی و تکنولوژیکی نوین، تغییراتی در ساختارهای سنتی ، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی، دینی و ... ایجاد شده است. دراین اثنا با برخوردی که بین ارزشهای سنتی و مدرن ایجاد می شود، دگرگونیهایی هم در گرایشات و ارزشهای افراد، از جمله گرای...

وحی در اسلام از جایگاه خاصی برخوردار است ; زیرااساس نبوت، زیربنای اعتقادات مسلمانان ومحور اصلی آموزه های دینی و معارف بلند آسمانی است. لذاهر نوع تفسیرو توجیه غلط برخلاف ، واقع ازوحی، سبب انحراف افکار و عقاید مسلمانان و باعث تزلزل در مبانی اسلام است،و متأسفانه در طول تاریخ،وحی همواره مورد تهاجم نا اهلان، تفسیرها و توجیه های غلط ونادرست بوده است. در همین جهات، اخیرا کتابی به نام "ا بسط تجربه نب...

فارابی در طراحی مدینه فاضله جایگاه ویژه ای را به هنرمندان اختصاص داده است. هنرمند پس از طبقه حکام و فرمانروایان الهی و در کنار خطیبان و پیشوایان مذهبی جای گرفته است. برای تبیین این جایگاه می توان چنین استدلال نمود که: -1 از نظر فارابی عامه مردم قدرت ذهنی کافی برای درک حقایق عقلی ندارند یا از انس و آشنایی کافی با امور عقلی و سعادت های عقلانی برخوردار نیستند. -2 در عین حال بالاترین سعادت و خوشبخت...

وحی و نبوت از جمله آموزه ها و مفاهیم دینی است که بیش از هر مفهوم دیگری، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. فیلسوفان، حکما و متکلمان تبیین ویژه و خاصی از این مسئله ارائه داده اند؛ فارابی نخستین فیلسوفی است که به نحو روشمند و مبتنی بر اصول فلسفی از وحی سخن گفته و آنرا افاضه عقل فعال به قوه متخیله نبی می داند و نبی را به عنوان رئیس نخست مدینه فاضله معرفی می کند. ابن سینا نیز ادامه دهنده مسیر فارا...

واژه ی مستشرق و شرق شناس، با قطع نظر از تعریف آکادمیک آن، در حوزه ی خاص اسلامی نیز مقوله ای عام و فراگیر است و خیل عظیم از محققان و نویسندگان غیرمسلمان غربی و شرقی را شامل می شود که در ضمن یکی از گروههای ذیل دسته بندی شود: 1- کسانی که به منظور تبلیغ آیین مسیحیت، ردیه های غرض آلود و ادعاهای دروغین را در مورد اسلام و قرآن کریم تنظیم کرده اند. 2- افرادی که به دلایل گوناگون به ترجمه ی متون اسلامی، ...