هدف: این مقاله روش تحلیل گفتمان انتقادی (که یکی از روشهای کیفی و تفسیری است) و کاربردهای محتمل آن در پژوهشهای علوم کتابداری و اطلاعرسانی و نیز، زمینههای استفاده و نقدهای مرتبط با این روش را بیان می کند. روش: مقالۀ حاضر از نوع تحلیلی است. در این نوع مقالات، نظریه یا روش خاصی گسترش مییابد، با شواهد نوینی استحکام بخشیده میشود، تبیینات دیگری مییابد، یا با تأمل و تردید یا انتقاد به آن توجه می...

چکیده  این مقاله به بررسی گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد و مقایسه آن با گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف به ارائه مفصل‌بندی گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد و نحوه هژمونیک شدن آن می‌پردازد، سپس نسبت آن را با گفتمان انقلاب اسلامی ﻣﺘﺄثر از مواضع آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی بررسی می‌کند. در طول این سال‌ها، دولت اصول‌گ...

مسئله اساسی مقاله حاضر آن است که چه مکانیسمی به گفتمان‌های رقیب جمهوری اسلامی، توان به حاشیه راندن گفتمان فرهنگی نظام را داده است؟ مدعای اصلی این تحقیق بر اساس مدل لاکلا و موف آن است که سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دلیل ناتوانی در حاشیه‌رانی و برجسته‌سازی گفتمان فرهنگی در مواردی دچار بی‌قراری شده است. علت این بی‌قراری از دست رفتن توان ایجاد تمایز و در دسترس نبودن گفتمان است. در این جا با...

پژوهش حاضر در پی بررسی و کشف گفتمان یا گفتمان های شکل گرفته پیرامون کودتای ‎28 مرداد در تلویزیون بی بی سی فارسی در گزارش های ویژه شصتمین سالگرد کودتای ‎28 مرداد است. به همین منظور از نظریه هایی همچون بازنمایی رسانه ای، چارچوب سازی، انگاره سازی، نظریه گفتمان و دیپلماسی رسانه ای استفاده شده است. روش بکار گرفته شده در پژوهش حاضر تحلیل گفتمان با استفاده از رویکرد گفتمان کاوی ون دایک است. متن موردمط...

مفهوم «گفتمان» در دو دهۀ اخیر به شدت مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه در این زمینه تعریف توافق شده ای وجود ندارد، به کارگیری آن، به ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پاردایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه های علمی فراگیر شده است. روش های تحلیل گفتمان نیز اگرچه متعدد نیستند و از یک رویکرد کلان روش های کیفی برخوردارند، به دلیل اینکه درصددند گفتمان ها ر...

در ایران معاصر، در مورد جایگاه سیاسی ـ  اجتماعی زنان همواره گفتمان سنّتی مطرح بوده است. این گفتمان که ریشه در سنّتهای اجتماعی و مذهبی در ایران داشته نقش مهمی در نوع نگرش به زن در جامعه ایران ایفا ‌کرده است. اما در آستانه قرن بیستم و انقلاب مشروطه در ایران، گفتمان جدیدی در مورد زنان با تأثیرپذیری از مدرنیسم مطرح شد که هرچند وجوه مشترکی با مبانی مدرنیسم در غرب داشت، اما به دلیل عدم انطباق کامل ...

در مقاله پیش رو سعی بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی، گفتمان ارائه شده از سوی محمود احمدی نژاد، نامزد دور دهم انتخابات ریاست جمهوری، تحلیل شود. روش به کارگرفته شده جهت استخراج دال های این گفتمان تحلیل بینامتنی و بیناگفتمانی پیشنهادی در روش ـ نظریه فرکلاف است. در ادامه دال های استخراج شده در چهارچوب نظری یعنی روش ـ نظریه لاکلاو و موفه قرار گرفتند تا با ارائه تصویری کلی ما را د...

در پژوهش حاضر سعی کردیم که با تکیه بر چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف درسه سطح تحلیل: توصیفی،تحلیلی و تبیینی و با هدف شفاف سازی گفتمان و گزاره های تلویحی پنهان در فرآیند ترجمه رمز و راز پیچیدگی ترجمه در کتاب سلطه یا بقا نوام چامسکی از انگلیسی به فارسی رابررسی کنیم. این تحقیق از روشی براساس تحلیل انتقادی گفتمان استفاده می کند. تا به بررسی اثرات فرایند ترجمه در بازنمایی متن اصلی و عقاید ایدئول...

در این نوشتار کوشش بر این بوده است تا به تحلیل و بررسی دو گفتمان امنیّتی موجود در جمهوری اسلامی از ابتدا تا کنون، سیر تکوینی و علل شکل‎گیری آن در جمهوری اسلامی ایران بپردازد. گفتمان نخست، به‎نام گفتمان انقلابی، مایه‎های نظریه‎ای خود را از اندیشه‎ی سیاسی اسلام، قانون اساسی و دیدگاه‎های تصمیم‎سازان دریافت می‎دارد که تفسیری فراملّی و امّت‎محور و از دیدگاهی گسترده‎تر و مستضعف‎نگر از امنیّت ملّی جمهوری ا...

امیدوارم این دیدگاه انتقادی تحلیل گفتمان، چنین القا نکرده باشد که تحلیل گفتمانِ زبان‏شناسی کاربردی استاندارد یا تحلیل انتقادی گفتمان، کارهایی بی ارزشند. هر دو رویکرد برای زبان‏شناسی کاربردی سودمندند؛ رویکرد اول ما را یاری می‏دهد تا توجه مان را به موارد زیر جلب کنیم: گونه‏های گفتمان، رابطه بین گفتمان و دانش پس زمینه‏ای، آگاهی از تعامل موجود در کلاس درس، چگونگی ساخته شدن متون، چگونگی به نوبت صحبت ...