تفسیر آیات قرآنی در کشف الاسرار میبدی، از سه بخش ـ که میبدی آن ها را با عنوان های «النوبه الاولی و النوبه الثانیه و النوبه الثالثه» یاد کرده ـ تشکیل شده است. بدین صورت که نوبت اوّل: ترجمه لفظ به لفظ آیات قرآن، نوبت دوم: تفسیر به روش عامّ اهلِ سُنّت و نوبت سوم: تفسیرِ برخی از آیات به مذاقِ عُرَفا ( در قالب کلامی موزون و مسجّع ) است. اغلب صاحب نظران و نویسندگان، نوبتِ سوم کشف الاسرار را تأویل نام نهاده اند،...

از جمله مضامین و موضوعاتی که از دیرباز در ادبیات گسترده و پربار تعلیمی ـ عرفانی توجه کافی و وافی بدان ابراز گردیده است، مضمون خاموشی و سخن به مقتضای حال گفتن است. اهمیت و جای گاه خاموشی در پهنه ادب فارسی از گذشته تا حال، به اندازه ای بوده است که زندگی و مرگ افراد بشر را تعیین کرده، سعادت و شقاوت ابدی را در پی داشته است. شاعر و ادیب پرآوازه سبک هندی (اصفهانی)، صائب تبریزی با تکیه بر افکار و اندی...

وجه شبه از آن جهت که قدرت تخیل شاعر را نشان می دهد یکی از مهم ترین ارکان تشبیه بشمار می آید. در کتب بلاغت سنتی، وجه شبه را به صورت هایی مختلف دسته بندی کرده اند. مانند وجه شبه حسی و عقلی، وجه شبه حقیقی و خیالی، وجه شبه تمثیلی و غیرتمثیلی. اما در این آثار نحوه ارتباط میان وجه شبه خیالی و دو سوی اصلی تشبیه کمتر مورد توجه بوده است. نیما در بسیاری از تشبیهات خود از وجه شبه های خیالی بهره برده است. ...

در این مقاله، کوشش نگارنده بر آن است که با مطرح نمودن مباحثی همچون کلیاتی درباره مکتب رمانتیسم، ریشه اصطلاح رمانتیسم، ویژگی های رمانتیسم، شعر غنایی در مکتب رمانتیسم گامی دیگر در شناساندن این مکتب بردارد و سپس با طرح موضوع جلوه های رمانتیسم در سبک های ادبی ایران، به مقایسه تحلیلی شعر «دودکش پاک کن» ویلیام بلیک و « طفل یتیم » پروین اعتصامی پردازد و بدین ترتیب تجلی رمانتیسم را در شعر این دو شاعر ن...

جبر و اختیار از مسائل مهم کلامی ـ دینی است که در عرفان و فلسفه نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. با پذیرش جبر، معمای مسؤولیت انسان و معمای خلق گناه از سوی خدا مطرح می شود و با قبول اختیار (تفویض) معمای محدود شدن قدرت خدا و استثناپذیری، قانون استثناناپذیر علّیّت چهره می نماید. متکلمان، فلاسفه و عرفا، هر یک با معیارهای خود کوشیده اند به حل معماها نایل آیند. مولانا با نگاهی دیگرگونه به موضوع: اول...

هدف این مقاله بررسی ابیاتی از اشعار مولانا در مثنوی معنوی است که مربوط به حرکات و حالات و اشارات و نگاه مولانا به چگونگی انتقال پیام از طریق حرکات و اشارات است. بسیاری از ابیات که به ارتباط انسانی از طریق حرکات و اشارات ربط داشته در این مقاله دسته بندی شده است. علاوه بر آن، برای آن که نگاه مولانا به زبان بدن را صرفاً به مثنوی محدود نکرده باشیم، از ابیاتی دیگر از اشعارش بهره برده ایم. هم چنین، از...

قلمرو ایران، همواره قلمرو فرهنگی بوده است و تمدن و زبان، مرزهای آن را مشخص کرده است. مسأله بنیادین این مقاله آن است که سفرنامه نویسان بزرگی چون شاردن و تاورنیه از چه دیدگاه هایی به آداب و رسوم و فرهنگ مردم ایران و دربارش در عهد صفویه نگریسته اند و چه تفاوت ها و شباهت هایی در نحوه نگاه آن ها وجود داشته است؟      نوشته حاضر علاوه بر پاسخ به پرسش های مذکور در پی آن است از لابلای سطور آثار آنان به ...

آن چه در این نوشتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت, آمار تلفات جنگ های جمل, صفین و نهروان است که در منابع قدیم و جدید با رقم های بسیار بالایی گزارش شده و تاکنون تحقیقی درباره آن انجام نگرفته است. با آن که در میان آمار فراوان و متضاد این سه نبرد, دست یابی به رقم واقعی تقریبا غیر ممکن است, اما در این نوشتار تلاش شده است با توجه به مجموع گزارش ها و قراین, بخش نادرست و مبالغهآمیز این آمار مشخص شود و تا...

تاکنون پیرامون شخیصت افراسیاب ـ سردار نام دار تورانی ـ که در آثار حماسی این سرزمین در جرگه پراهمیت ترین شخصیت های اهریمنی بشمار می رود، سخن بسیار رفته است. این پژوهش تلاش دارد تا ضمن بررسی آثار مذهبی کهن، متون میانه و متون دوره اسلامی براساس ترتیب تاریخی به ریشه یابی اسطوره ای این شخصیت دست یابد و حدس دانش مند فرانسوی benevenist را که گفته بود افراسیاب احتمالاً تالی دیو خشک سالی (اپه ئوشا) است، ...

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تمرینات ادراکی ـ حرکتی بر حافظه و مشکلات توجه کودکان کم­توان ذهنی آموزش­پذیر بود. در این پژوهش نیمه تجربی 20 کودک 7 تا 10 ساله از بین 600 دانش­آموز مدارس ابتدایی شهر تبریز به صورت تصادفی چند مرحله­ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. آن­ها در دو گروه تمرینات ادراکی ـ حرکتی و گروه کنترل بر اساس سن و بهرۀ هوشی همتاسازی شدند. برنامه­ به صورت 18 جلسه (هر هفته دو جلسة 45 دقیقه...